Tomaisa Orsini

Tomaida Paleologina
Tomaida Paleologina
Datum rođenja	1330
Supružnik	Simeon Siniša Nemanjić
Roditelji	Jovan II Orsini; Ana Paleolog

Tomaida Komnin Angelina Paleologina (grč. Θωμαΐς Κομνηνή Αγγελίνα Παλαιολογίνα, s.1330 - ?), vizantijska plemkinja, supruga srpskog cara i vladara Epira i Tesalije Simeona Uroša Nemanjića.

Mladost

Tomaida Orsini Komnin Anđel rođena je ranih 1330-ih. Svog oca Jovana II Orsinija^[1], despota Epira i grof Kefalonije je izgubila 1335. godine kada ga je navodno otrovala supruga, despina Ana Paleologina, potomak vladajuće dinastije Paleolog u Vizantijskom carstvu. Posle smrti despota Jovana II, njegova žena despina Ana je postala namesnica Epirske despotovine u ime Tomaidinog brata despota Nićifora II.

Ubrzo je međutim, 1338. godine, Orsinijeve iz Epira proterao vizantijski car Andronik III Paleolog i Epir pripojio Vizantijskom carstvu. Ipak, tokom razornog vizantijskog građanskog rata koji je usledio nakon smrti cara Andronika III 1341. godine, većina preostalih vizantijskih teritorija, uključujući Epir i Tesaliju, pala je u ruke srpskog vladara kralja Stefana Dušana, koji je 1346. osnovao Srpsko carstvo. Godine 1348. car Stefan Dušan Silni je svog mlađeg polubrata, polugrka despota Simeona Uroša Paleologa, postavio za upravnika Akarnanije i južnih delova Epira.

Udaja za Simeona Uroša

detalj sa freske Loza Nemanjića, Simeon Uroš, Visoki Dečani, Srbija

Da bi učvrstio svoj položaj kod lokalnog stanovništva, Simeon^[2] je odlučio da se oženi Tomaidom, koja je bila potomak nekadašnje vladajuće epirske loze. Zajedno su imali troje dece: Jovana Uroša^[3], koji je nasledio Tesaliju, Stefana Uroša, namesnika Farsale, i Mariju,^[4] koja se udala za despota Tomu II Preljubovića, koji je takođe vladao Epirom.

U međuvremenu, Tomaidin svrgnuti brat despot Nićifor II živeo je u Konstantinopolju gde je podržao cara Jovana VI Kantakuzina u građanskom ratu protiv cara Jovana V Paleologa. Despot Nićifor II je dobio ugledne titule, prvo panhipersevast a potom despot i oženio se u leto 1342. Kantakuzinovom ćerkom Marijom. Dobio je na upravu Ainos i Helespont između 1351. i 1355. godine.

Despot Simeon je 1355. godine, podigao ustanak protiv cara Stefana Dušana Silnog Nemanjića, ali je u decembru iste godine car Stefan Dušan Nemanjić umro. Despot Simeon je postao verodostojni pretendent na upražnjeni presto Srpskog carstva, budući da je postojao običaj da su braća mogla da se nasleđuju, a ne uvek sinovi. Međutim, car Stefan Dušan je već krunisao svog sina cara Stefana Uroša Nemanjića za naslednika. Da stvar bude gora, despot Nićifor II je iste godine zbacio ćesara Grigorija Preljuba, Dušanovog namesnika u Tesaliji, zadobio podršku lokalnog stanovništva i ubrzo pretendovao da povrati presto svojih predaka i u Epiru. Godine 1356. despot Nićifor II je ušao u Epir i primorao despota Simeona da pobegne iz Akarnanije u Kostur (Kastoriju), jedno od svojih uporišta.

Uprkos ovom neuspehu, despot Simeon se proglasio za cara Srba i Grka u Kosturu (Kastoriji) umesto svog mladog sinovca u Srbiji. Car Simeon je pokrenuo pohod na zauzimanje centralnog dela srpske države, ali je srpsko plemstvo na saboru održanom u Skoplju 1357. godine, rešilo da podrži cara Stefana Uroša V, u skladu sa Dušanovom voljom. Caru Simeonu Urošu je uspeh izbegao i na terenu: u leto 1358. godine, napredovao je ka Zeti, ali je zaustavljen kod Skadra, gde su njegovu vojsku od 5000 ljudi porazili srpski plemići. Car Simeon Nemanjić se vratio u Kostur i više nikada nije pokušao da napadne Srbiju.

Iako ponekad slab, car Simeon Uroš Nemanjić je ipak bio u mogućnosti da proširi svoju kontrolu nad velikim delom južnih delova Srpskog carstva, postavivši se za vladara većeg dela zapadne Makedonije. Nakon napada albanskih plemena i smrti despota Nićifora II u bici kod Aheloja 1359. godine, car Simeon Uroš VI je brzo mogao da ponovo uspostavi svoju vlast nad raznim vlastodršcima Tesalije i Epira i izabere Trikalu u Tesaliji za svoju novu prestonicu u kojoj je uspostavio ceremonijal kao na vizantijskom dvoru.

Najkasnije 1366. godine, (ili možda već 1359/1360) car Simeon Uroš VI Nemanjić je proglasio svog najstarijeg sina Jovana za savladara. Car Simeon je umro između 1369. i 1371. godine. Datum Tomaidine smrti nije poznat.

Reference

^ Cheetham, Nicholas (1981). Mediaeval Greece. Yale University Press. ISBN 0300024215.
^ Fine, John V. A. (1994). The late medieval Balkans : a critical survey from the late twelfth century to the Ottoman Conquest (1st paperback edition izd.). Ann Arbor. ISBN 978-0-472-10079-8. OCLC 749133662.
^ Soulis, George C. (1995). The Serbs and Byzantium. ISBN 978-0884021377.
^ Miller, William (1908). The Latins in the Levant, a History of Frankish Greece (1204–1566). New York: E.P. Dutton and Company.

[1] Cheetham, Nicholas (1981). Mediaeval Greece. Yale University Press. ISBN 0300024215.

[2] Fine, John V. A. (1994). The late medieval Balkans : a critical survey from the late twelfth century to the Ottoman Conquest (1st paperback edition izd.). Ann Arbor. ISBN 978-0-472-10079-8. OCLC 749133662.

[3] Soulis, George C. (1995). The Serbs and Byzantium. ISBN 978-0884021377.

[4] Miller, William (1908). The Latins in the Levant, a History of Frankish Greece (1204–1566). New York: E.P. Dutton and Company.

[1]

[2]

[3]

[4]