19. januar

19. januar je devetnaesti dan u godini u Gregorijanskom kalendaru. 346 dana (347 u prestupnim godinama) ostaje u godini posle ovog dana.

Događaji

januar
P	U	S	Č	P	S	N
	1	2	3	4	5	6
7	8	9	10	11	12	13
14	15	16	17	18	19	20
21	22	23	24	25	26	27
28	29	30	31

• 379 — Rimska vojska okupljena u Sirmijumu (današnja Sremska Mitrovica) proglasila za cara istočnog dela carstva Teodosija I.
• 1419 — U Stogodišnjem ratu Francuske i Engleske grad Ruan predao se engleskom kralju Henriju V, koji je time okončao osvajanje Normandije.
• 1520 — Danska vojska je pobedila je Šveđane u bici kod Bogesunda.
• 1795 — U Holandiji je proglašena Batavijska republika, čime je zvanično okončano postojanje Nizozemske republike.
• 1806 — Ujedinjeno Kraljevstvo je zauzelo Rt dobre nade.
• 1839 — Britanska istočnoindijska kompanija je zauzela Aden.
• 1853 — U Rimu prvi put izvedena Verdijeva opera Trubadur.
• 1899 — Velika Britanija i Egipat uspostavili zajedničku kontrolu nad Sudanom.
• 1916 — Kralj Nikola I nakon austrougarske invazije napustio Crnu Goru.
• 1916 — Na grčko ostrvo Krf u Jonskom moru počele da stižu prve jedinice srpske vojske posle povlačenja preko Albanije u Prvom svetskom ratu. Do aprila na Krf prebačeno oko 140.000 vojnika.
• 1918 — Boljševici u Petrogradu raspustili Ustavotvornu skupštinu Rusije.
• 1919 — Kraljevstvo Srba, Hrvata i Slovenaca u Srbiji i Crnoj Gori zamenilo Julijanski kalendar Gregorijanskim, koji je u drugim delovima novostvorene države već bio u upotrebi.
• 1938 — Vazduhoplovstvo generala Fransiska Franka bombardovalo, u Španskom građanskom ratu, Barselonu i Valensiju, pri čemu je poginulo najmanje 700 ljudi.
• 1945 — Sovjetska Crvena armija u prodoru ka Berlinu u Drugom svetskom ratu zauzela poljski grad Krakov.
• 1945 — Crvena armija je oslobodila Lođski geto.
• 1966 — Indira Gandi izabrana za šefa Vlade Indije, osam dana posle iznenadne smrti premijera Lala Bahadura Šastrija. Siiki-ekstremisti, pripadnici njenog ličnog obezbeđenja, ubili je 31. novembra 1984. ispred rezidencije u Nju Delhiju.
• 1978 — U Folksvagenovoj fabrici u Emdenu proizvedena poslednja “buba”; proizvodnja nastavljena u Južnoj Americi sve do 2003. godine.
• 1983 — U Boliviji uhapšen Klaus Barbi, nacistički šef Liona u Francuskoj pod nemačkom okupacijom u Drugom svetskom ratu.
• 1983 — Epl je predstavio Apple Lisa, svoj prvi komercijalni lični računar sa grafičkim korisničkim interfejsom i računarskim mišom.
• 1986 — Brain, prvi računarski virus za personalne računare, se počeo da se širi.
• 1989 — SSSR saopštio da će jednostrano povući iz Evrope deo nuklearnih raketa kratkog dometa.
• 1993 — Prve američke jedinice napustile Somaliju posle neuspele intervencije SAD u toj afričkoj zemlji.
• 1995 — Ruske trupe zauzele predsedničku palatu u Groznom, glavnom gradu Čečenije.
• 2001 — SAD ukinule ekonomske sankcije protiv Jugoslavije, čime su se stekli uslovi za obnavljanje ekonomskih veza dve zemlje, što je bila jedna od poslednjih naredbi tadašnjeg predsednika SAD Bila Klintona.
• 2006 — U padu slovačkog vojnog aviona Antonov An-24 u Mađarskoj na letu sa Kosova i Metohije poginulo su 42 osobe.
• 2007 — Potpisivanjem ugovora o kupoprodaji, Telekom Srbija i zvanično postao većinski vlasnik Telekoma Srpska, sa 65% akcija državnog kapitala otkupljenih od Republike Srpske za 646 miliona evra.
• 2011 — Evropski parlament usvojio Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju sa Srbijom i Rezolucijom o Srbiji podržao dalje evrointegracije Republike Srbije.
• 2012 — FBI je ugasio sajt za razmenu podataka Megaupload.

Rođenja

• 1809 — Edgar Alan Po, američki pisac, urednik i književni kritičar. (prem. 1849)
• 1839 — Pol Sezan, francuski slikar. (prem. 1906)
• 1847 — Milovan Glišić, srpski književnik. (prem. 1908)
• 1876 — Milan Begović, hrvatski književnik. (prem. 1948)
• 1902 — Georgije Ostrogorski, rusko-srpski istoričar (vizantolog). (prem. 1976)
• 1920 — Havijer Perez de Kueljar, peruanski političar, 5. generalni sekretar Organizacije ujedinjenih nacija (1982—1991). (prem. 2020)
• 1921 — Davorjanka Paunović Zdenka, studentkinja, učesnica Narodnooslobodilačke borbe i nevenčana supruga Josipa Broza Tita. (prem. 1946)
• 1928 — Tomislav Karađorđević, jugoslovenski princ, drugi sin kralja Aleksandra I Karađorđevića i kraljice Marije. (prem. 2000)
• 1930 — Tipi Hedren, američka glumica, aktivistkinja za prava životinja i model.
• 1943 — Dženis Džoplin, američka muzičarka. (prem. 1970)
• 1945 — Dragan Holcer, jugoslovenski fudbaler. (prem. 2015)
• 1946 — Džulijan Barns, engleski pisac.
• 1946 — Doli Parton, američka muzičarka, muzička producentkinja, glumica i spisateljica.
• 1949 — Robert Palmer, engleski muzičar i muzički producent. (prem. 2003)
• 1952 — Irfan Mensur, srpski glumac, reditelj, scenarista, pedagog i TV voditelj.
• 1960 — Žarko Laušević, srpski glumac. (prem. 2023)
• 1966 — Stefan Edberg, švedski teniser.
• 1969 — Predrag Mijatović, crnogorski fudbaler.
• 1972 — Dre de Mateo, američka glumica.
• 1973 — Karen Lankom, francuska pornografska glumica. (prem. 2005)
• 1977 — Nada Šargin, srpska glumica.
• 1979 — Jadranka Pejanović, srpska glumica, novinarka i TV voditeljka. (prem. 2018)
• 1980 — Dženson Baton, engleski automobilista, vozač Formule 1.
• 1980 — Vlado Ilijevski, makedonski košarkaš.
• 1980 — Arvidas Macijauskas, litvanski košarkaš.
• 1981 — Kris Voren, američko-panamski košarkaš.
• 1981 — Floran Pjetrus, francuski košarkaš.
• 1983 — Utada Hikaru, japansko-američka muzičarka i muzička producentkinja.
• 1985 — Vojko V, hrvatski hip hop muzičar.
• 1985 — Orija Tekau, rumunski teniser.
• 1985 — Duško Tošić, srpski fudbaler.
• 1985 — Dejmijen Šazel, francusko-američki reditelj, producent i scenarista.
• 1986 — Klaudio Markizio, italijanski fudbaler.
• 1988 — Džavejl Makgi, američki košarkaš.
• 1992 — Mak Miler, američki muzičar i muzički producent. (prem. 2018)
• 1992 — Bogdan Planić, srpski fudbaler.
• 1994 — Dejan Georgijević, srpski fudbaler.
• 1996 — Nemanja Mihajlović, srpski fudbaler.
• 1997 — Edin Atić, bosanskohercegovački košarkaš.

Smrti

• 639 — Dagobert I, franački kralj (rođ. 603)
• 1629 — Abas I Veliki, persijski vladar (rođ. 1571)
• 1785 — Zaharije Orfelin, pesnik, istoričar, naučnik, bogoslov, izdavač, kartograf, kaligraf prevodilac, leksikograf i farmaceut. (rođ. 1726).
• 1938 — Branislav Nušić, srpski i jugoslovenski komediograf. (rođ. 1864).
• 1945 — Petar Bojović, srpski vojvoda (rođ. 1858)
• 1970 — Hamza Humo, bosanskohercegovački pisac, novinar i istoričar umjetnosti. (rođ. 1895)
• 1981 — Vukić Mićović, srpski hemičar. (rođ. 1896).
• 1983 — Aleksandar Kostić, srpski lekar i naučnik.
• 2000 — Betino Kraksi, bivši italijanski premijer.
• 2000 — Hedi Lamar, američka glumica,
• 2002 — Marti Mijetunen, finski političar.
• 2015 — Predrag Simić, profesor Fakulteta političkih nauka i bivši ambasador Srbije u Francuskoj. (rođ. 1954)
• 2022 — Radovan Beli Marković, srpski književnik. (rođ. 1947)

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva proslavlja jedan od najvećih hrišćanskih praznika Bogojavljenje

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma