Šta su skrivile?
Šta su skrivile? : stradanje beba u Kliničko-bolničkom centru Banja Luka, u maju i junu 1992. je istorijska studija čija je tema stradanje 12 banjalučkih beba u Kliničko-bolničkom centru Banja Luka zbog nedostatka kiseonika tokom maja i juna 1992. godine.[1] Autor je Nikola Borković, a knjigu je objavio Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica iz Banja Luke. Naslov studije je stih iz pjesme "Dvanaest zvjezdica" koja je posvećena ovom događaju.[2]
| Šta su skrivile? | |
|---|---|
 Korice knjige srpskog izdanja | |
| Nastanak i sadržaj | |
| Autor | Nikola Borković |
| Dizajner korica | Jelena Lučić |
| Zemlja |  Republika Srpska |
| Jezik | srpski |
| Žanr / vrsta dela | istorijska studija |
| Izdavanje | |
| Izdavač | Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica |
| Broj stranica | 344 |
| Tip medija | tvrdi povez |
| Prevod | |
| Datum izdavanja | 2019. |
| Klasifikacija | |
| ISBN ? | 978-99976-730-6-0 |
O autoru
urediNikola Borković je rođen u Banjoj Luci. Istoriju je diplomirao na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Banjoj Luci 2015. godine. Zaposlen u Republičkom centru za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica.[3]
O knjizi
urediU studiji se detaljno objašnjavaju okolnosti koje su dovele do humanitarne krize koja je pogodila tadašnju Autonomnu regiju Krajinu u proljeće 1992. Poseban fokus istraživanja bila je Banja Luka kao regionalni centar i Kliničko-bolnički centar kao najveća zdravstvena ustanova u tom dijelu, odnosno stanje u samoj bolnici i stradanju dvanaest novorođenih beba u periodu od 22. maja do 19. juna 1992. Kriza je bila posljedica kopnene blokade od strane hrvatsko-muslimanske koalicije kao i uticaja međunarodnih činilaca. Nemogućnost snadbjevanja dovele su do toga da je u većim gradovima, posebno u Banja Luci, došlo do nestanka osnovnih životnih namirnica, lijekova i medicinskih sredstava. Vrhunac ove humanitarne krize dogodio se u banjolučkoj bolnici gdje je zbog nedostatka kiseonika život izgubilo dvanaest, tek rođenih, beba. Samo jedna od njih je poživjela dovoljno dugo da su roditelji mogli da joj daju ime.
Opisana je borba ljekara i medicinskog osoblja da se sačuvaju životi djece, solidarnost i humanost građana, preduzeća i humanitarnih organizacija Banje Luke koji su dostavljali neophodni kiseonik, zalaganje novinara da ova vijest izađe van okvira Autonomne regije Krajina i bude dostupna međunarodnoj javnosti, trud gotovo zaboravljene dobročiniteljke Divne Kundajice, predstavnice banjolučkog Kola srpskih sestara koja je uz pomoć Srba koji su radili u Austriji uspjela obezbijediti novčana sredstva sa kojima su kupljena dva postrojenje za proizvodnju kiseonika i koja su dopremljena u Banju Luku nakon proboja "Koridora", apele koje su Organizaciji Ujedinjenih nacija upućivali javne i ugledne ličnosti iz različitih sfera društvenog života Savezne republike Jugoslavije (Patrijarh Pavle, Dobrica Ćosić, Desanka Maksimović, Svetlana Ceca Bojković, Mira Alečković, Mira Banjac itd), podvig pilota helikoptera Mi-8t (iz sastava Vazduhoplovstva i protivvazdušne odbrane Vojske Republike Srpske), koji su u dva dana, leteći preko neprijateljske teritorije dopremili dragocjeni kiseonik, govori se i koliko su tragična dešavanja u Kliničko-bolničkom centru i stradanje beba ubrzale izvođenje operacije Koridor, da su one bile dodatni motiv, da je proboj Koridora bila bitka za život nakon koje je srpski narod u ARK i zapadnom dijelu Republike Srpske nakon više od mjesec dana izolacije "prodisao slobodom". Autor paralelno prati i stanje na odjelu za hemodijalizu Interne klinike KBC gdje je zbog nedostatka tečnosti za hemodijalizu preminulo troje bubrežnih bolesnika. Istraživanje je obuhvatilo i stanje u drugim zdravstvenim ustanovama i medicinskim centrima (Bosanska Gradiška, Prijedor, Knin, Skender Vakuf itd...) koji su takođe bili pogođeni nestašicom kiseonika, lijekova i medicinskih sredstava. Razmatra se i odnos međunarodne javnosti prema dešavanjima u Banjoj Luci i tadašnjim dešavanjima u Sarajevu kao i odnosu zvaničnog Sarajeva prema dešavanjima u Banjoj Luci. Studija na osnovu dokumenata i istraživačkog rada daje i odgovore na brojne kontraverze (Da li je bilo zabrane leta, netačna legenda na spomen-obilježju "Život", dopremenje kiseonika od strane humanitarne organizacije "Karitas", politička (zlo)upotreba tragedije, da je tragedija izmišljena i plod srpske propagande itd) koje su nastale zbog nedovoljne inforimsanosti o ovoj tragediji.[2]
Dio knjige posvećen je ličnim svjedočenjima majki stradalih beba. Po prvi put javnosti je predstavljeno 11 integralnih životnih priča majki od kojih njih četiri po prvi put govore. U ovoj studiji po prvi put budu sabrani svi dostupni podaci koji govore o stradanju beba tokom maja i juna 1992. u KBC. Tu su se našli tačno navedeni svi biografski podaci stradalih beba (ime i prezime majke, pol, datum rođenja i datum smrti) što do sada nije bio slučaj.[3]
Reference
uredi- ^ „Promovisana knjiga "Šta su skrivile?"”. RTRS. 22. 05. 2019. Pristupljeno 5. 11. 2021.
- ^ a b Savanović, D. (24. 11. 2019). „Da li je smrt 12 beba srpska propaganda ili zločin? Ova knjiga bi konačno mogla da otkrije istinu”. Telegraf. Pristupljeno 5. 11. 2021.
- ^ a b Momić, Darko (22. 05. 2019). „Nikola Borković, istoričar i autor knjige “Šta su skrivile”: Mogli su, ali nisu htjeli da spasu bebe”. Glas Srpske. Pristupljeno 5. 11. 2021.
Literatura
uredi- Borković, Nikola (2019). Šta su skrivile? : Stradanje beba u Kliničko-bolničkom centru Banja Luka, u maju i junu 1992. Banja Luka: Republički centar za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica, (Banja Luka : Službeni glasnik Republike Srpske). str. 67. ISBN 978-99976-730-6-0. COBISS.SR 8090904 COBISS.RS 8090904
- Subić, Radovan (2021). „Šta su skrivile?” (PDF). Zbornik Matice srpske za društvene nauke. Novi Sad: Matica srpska. 72 (178): 317—318. ISSN 0352-5732. COBISS.SR 49447689 COBISS.SR 3360258 COBISS.RS 1118118116
