Hronologija Narodnooslobodilačke borbe januar 1944.
Hronološki pregled važnijih događaja vezanih za Narodnooslobodilačku borbu naroda Jugoslavije, koji su se desili tokom januara meseca 1944. godine:
← decembar | Hronologija Narodnooslobodilačke borbe u 1944. | februar → | ||||||||||||||||||||||||||||
S | N | P | U | S | Č | P | S | N | P | U | S | Č | P | S | N | P | U | S | Č | P | S | N | P | U | S | Č | P | S | N | P |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
Događaji
uredi17. januar
uredi- Glavnina Trećeg bosanskog korpusa (17. istočnobosanska divizija, 19. birčanska udarna brigada i šest partizanskih odreda) i 16. vojvođanska divizija otpočeli napad na Tuzlu (Druga tuzlanska operacija), koju su branili 5. i 8. puk domobranske 3. lovačke brigade i nemačka Borbena grupa Svare. Uprkos upornim borbama, vođenim do 20. januara, grad nije zauzet, jer su nemačko-domobranskim snagama pristigla pojačanja jedinica iz Doboja i motorizovana kolona iz Zvornika. U borbi su poginuli – Stanko Menjić (1910–1944), politički komesar bataljona u 19. birčanskoj brigadi; Hamzo Hamzić (1924–1944) komandant bataljona u 16. muslimanskoj brigadi i Simo Lukić (1916–1944), komandant Ozrenskog partizanskog odreda, dok je teško ranjen Jusuf Džonlić (1920–1944), zamenik političkog komesara Prvog bataljona u 16. muslimanskoj brigadi, koji je od zadobijenih rana kasnije umro. Sva četvorica su nakon rata proglašeni za narodne heroje.[1]
19. januar
uredi- U Moslavini, po naređenju Glavnog štaba NOV i PO Hrvatske formirana 33. hrvatska divizija, u čiji su sastav ušle – 1. i 2. moslavačka brigada, Moslavački i Bjelovarski partizanski odred, jačine oko 1.700 boraca. Štab divizije sačinjavali su – komandant Josip Antolović, politički komesar Vladimir Mutak i načelnik Štaba Božo Kušec.[2]
- Odlukom Vrhovnog štaba NOV i POJ od 32. zagorske i 33. hrvatske divizije i Zapadne grupe NOP odreda formiran 10. zagrebački korpus. Operativno područje korpusa zahvatalo je teritoriju dotadašnje Druge operativne zone NOV i PO Hrvatske (osim Žumberka i Pokuplja), koja je formiranjem 10. korpusa ukinuta. Prilikom formiranja korpus je imao oko 6.300 boraca. Štab kopusa sačinjavali su – komandant Vladimir Matetić, politički komesar Ivan Šibl, pomoćnik političkog komesara Šime Balen i načelnik Štaba Josip Rukavina. [2]
25. januar
uredi- U selu Ba, kod Ljiga, od 25. do 29. januara održan kongres političkih stranaka koje su podržavale Jugoslovensku vojsku u otadžbini (JVUO) poznat kao Svetosavski kongres. Kongresu je prisustvovalo 274 delegata, među kojima su bili političkih partija – Živko Topalović, predsednik Socijalističke partije Jugoslavije; Anton Krejči, predstavnik Jugoslovenske nacionalne stranke; Vladimir Predavec, predstavnik Hrvatske seljačke stranke i lični izaslanik Vlatka Mačeka; Velimir Jojić, predstavnik Demokratske stranke; takođe, među delegatima su bili – Dragiša Vasić, Stevan Moljević, Mustafa Mulalić i kapetan Valter Mensfild, član vojne misije SAD pri Vrhovnoj komandi JVUO. Na kongresu je došlo do ujedinjenja svih organizacija i stranaka koje su podržavale Ravnogorski pokret i stvorena Jugoslovenska demokratska narodna zajednica; obrazovan je Centralni nacionalni komitet Kraljevine Jugoslavije; donet Opšti narodni program i sastavljena rezolucija o zadacima u daljoj borbi protiv Narodnooslobodilačkog pokreta. Kongres je bio zakasneli politički pokušaj da se ospori zakonitost AVNOJ i odluka donetih na njegovom drugom zasedanju.[3]
30. januar
uredi- U Lici naređenjem Glavnog štaba NOV i PO Hrvatske formirana 35. lička divizija, u čiji su sastav ušle – Prva i Druga brigada Operativnog štaba za Liku, Lički partizanski odred, bataljon Plavi Jadran i artiljerijski divizion, jačine oko 2.200 boraca. Formiranjem divizije prestao je rad Operativnog štaba za Liku. Štab divizije sačinjavali su – komandant Petar Kleut, politički komesar Milivoj Rukavina i načelnik Štaba Vladimir Slobodaninov. [4]
- Odlukom Vrhovnog štaba NOV i POJ od 13. primorsko-goranske i 35. ličke divizije i jedinica Operativnog štaba za Istru formiran 11. hrvatski korpus, čije je operativno područje zahvatilo Liku, Gorski kotar, Hrvatsko primorje i Istru. Štab korpusa sačinjavali su – komandant Pavle Jakšić, politički komesar Artur Turkulin, načelnik Štaba Stanko Perhavec i operativni oficir Stevan Opsenica.[4]
Reference
uredi- ^ Hronologija 1963, str. 650.
- ^ a b Hronologija 1963, str. 646.
- ^ Hronologija 1963, str. 647.
- ^ a b Hronologija 1963, str. 648.
Literatura
uredi- Hronologija oslobodilačke borbe naroda Jugoslavije 1941—1945. Beograd: Vojnoistorijski institut. 1963. COBISS.SR 50018311
- Čuvari našeg neba. Beograd: Vojnoizdavački zavod. 1977. COBISS.SR 165914119
- Hronologija revolucionarne delatnosti Josipa Broza Tita. Beograd: Export-press. 1978. COBISS.SR 50094343
- Petričević, Jozo (1978). Ivo Lolo Ribar ponos pokoljenjima. Beograd: Mladost. COBISS.SR 50314503
- Leksikon Narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji 1941—1945. tom I. Beograd—Ljubljana: Narodna knjiga—Partizanska knjiga. 1980. COBISS.SR 49291527
- Leksikon Narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji 1941—1945. tom II. Beograd—Ljubljana: Narodna knjiga—Partizanska knjiga. 1980. COBISS.SR 49300743
- Hronologija radničkog pokreta i SKJ 1919—1979. tom II 1941—1945. Beograd: Narodna knjiga; Institut za savremenu istoriju. 1980. COBISS.SR 49272583
- Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982. COBISS.SR 48700167
- Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982. COBISS.SR 48703239