Википедија

Tireno—Adrijatiko

Tireno—Adrijatiko (ital. Tirreno–Adriatico), čiji je nadimak "La corsa dei due mari" (doslj. "Trka dva mora"), etapna je drumska biciklistička trka u Italiji koja se vozi između obala dva mora, Tirenskog i Jadranskog. Tradicionalno se održava na proljeće, u martu i smatra se važnom pripremom za prvi monumentalni klasik u sezoni — Milano—Sanremo. Dio je UCI vorld tura, najvišeg stepena profesionalnih biciklističkih trka za muškarce.

Tireno—Adrijatiko
Zvanični logo Tireno—Adrijatika
Detalji o trci
Datum održavanjamart
Region održavanjaItalija
Naziv trkeTireno—Adrijatiko
Lokalni naziv(i)
  • Tirreno–Adriatico (jezik: italijanski)
  • Tyrrhenian–Adriatic (jezik: engleski)
Drugi naziv(i)
  • La corsa dei due mari (jezik: italijanski)
  • Trka dva mora (jezik: srpski)
Disciplinadrumski
TakmičenjeUCI vorld tur
Tipetapna trka
OrganizatorRCS Sport – Gazeta delo Sport
Istorija
Prvo održavanje11. mart 1966.; prije 58 godina (1966-03-11)
Broj održavanja59 (do 2024)
Prvi pobjednikItalija Dino Candegu
Najviše pobjeda
  •  Roger de Flamink (Belgija)

    6 puta

Trenutni pobjednikDanska Jonas Vingegor (2024).

Prvi put je održana 1966. kada su vožene tri etape. Od 2002. vozi se sedam etapa. Sa izuzetkom prve trke, poslednja etapa se stalno održava u San Benedeto del Trontu, sa strane Jadranskog mora.[1] Belgijanac Roger de Flamink je rekorder je sa šest uzastopnih pobjeda tokom 1970-ih.[1][2][3] Italijan Frančesko Mozer, osvojio je trku dvaput, a šest puta je završio na podijumu.[4]

Istorija

uredi

Trku Tireno—Adrijatiko, pokrenuo je biciklistički tim baziran u Laciju — Force sportive romane (ital. Forze Sportive Romane).[5] Pošto je jedna slavna trka već održavana na sjeveru Italije, nova trka nazvana je „Tre Giorni del Sud“ (dosl. „Tri dana na jugu“). Na prvom izdanju trke vožene su tri etape. Trka je startovala 11. marta 1966. u Rimu, a završena je dva dana kasnije u Peskari.[4] Prvo izdanje trke osvojio je Dino Candegu.[6] Sledeće godine, trka je proširena na pet etapa i osvojio je Franko Bitosi.[7]

Tokom 1970-ih, tada mlada trka postala je idealna priprema za prvo monumentalni klasik u sezoni — Milano—Sanremo, koji je održavan nedelju dana kasnije. klasik specijalista, Roger de Flamink, osvojio je trku šest puta zaredom.[8] Nakon toga, veliku borbu su vodili Frančesko Mozer i Đuzepe Saroni; obojica su osvojila trku po dva puta.[4]

 
Roger de Flamink (1972), osvojio je trku rekordnih šest puta.

U periodu od 1984. do 2001, trka je proširena i voženo je između šest i osam etapa, dok je lokacija mijenjana i išlo se više kroz sjeverni dio centralne Italije.[8] Švajcarac Toni Rominger (1989[9] i 1990[10]) i Danac Rolf Serensen (1987[11] i 1992[12]) osvojili su trku po dvaput tokom 1990-ih.

Od 2002. godine, na trci se vozi sedam etapa, start je na zapadnoj obali Tirenskog mora, a poslednja etapa se vozi u San Benedeto del Trontu, u Jadranskom moru.[4] Godine 2005, svrstana je u kalendar prvog izdanja UCI pro tura, ali je 2008, premještena u niži rang — UCI Evropa tur, kada je organizator trke — RCS Sport, povukao sve svoje trke iz kalendara UCI-ja. Od 2011, dio je novog, reorganizovanog UCI vorld tura.

Od uključenja u UCI vorld tur, na trci se nalaze i brdske etape u Apeninima i mnogi grand tur specijalisti koriste trku kao bitan test forme u prvom dijelu i pripremu za Điro d’Italiju. Od 2010, pobjednici Tur de Fransa, kao što su Alberto Kontador, Kadel Evans i Vinčenco Nibali, osvojili su Tireno.[13][14] Višestruki grand tur pobjednik — Kolumbijac Nairo Kintana, osvojio je trku 2015. i 2017. godine.[15][16] Godine 2019, Primož Roglič je osvojio trku sekundu ispred Adama Jejtsa.[17]

Trka 2020, bila je odložena zbog pandemije virusa korona do septembra,[18] kada se preklapala sa Tur de Fransom 2020; trku je osvojio Sajmon Jejts, 17 sekundi ispred Gerenta Tomasa,[19] koji je prethodno ispao iz tima za Tur zbog loše forme.[20] Godine 2021. trku je osvojio Tadej Pogačar, pobjednik Tur de Fransa 2020, minut ispred Art Vauta van Arta.[21]

Ruta

uredi
 
Ruta trke 2012.

Prvih godina, Tireno je obično startovao blizu Rima ili Napulja. Od 1990, start je obično na toskanskoj obali Tirenskog mora, nakon čega trka prelazi preko planinskih grebena Apeninskog poluostrva i ide do istočnih obala Jadranskog mora. Sa ukupno sedam etapa, na trci se nalaze etape i za sprintere i za brdaše, uz jedan ili dva hronometra i najmanjem jednom lakšom brdskom etapom, čiji je cilj na blagom brdu, za univerzalnije vozače.[22]

Trka obično startuje u srijedu, kratkim hronometrom ili prologom i nastavlja sa sprinterskim etapama, a završava se sa kratkim brdskim etapama. Etape koje se voze tokom vikenda, su obično najteže brdske etape.[23] Godine 2015, cilj etape vožene u subotu bio je na usponu dugom 14 km, na Selva Rotondu, dok je cilj etape vožene u nedelju bio na usponu čije su pojedine dionice bile sa preko 25% nagiba.[22] Završava se u utorak, u San Benedeto del Trontu, u provinciji Askoli Pičeno, u regionu Marke.

Trofej i liderska majica

uredi

Od 2010, pobjedniku Tireno—Adrijatika dodjeljuje se veliki pozlaćeni trozubac, oružje koje se povezuje sa rimskim bogom mora — Neptunom.[24] Zbog toga što se trka održava od obale do obale, trofej se naziva Trofej gospodara mora. U danima pred trku, trofej ceremonijalno predstavljaju vozači obalske straže. Majica za lidera u generalnom plasmanu je plava.

Spisak pobjednika

uredi

'Pobjednici Tireno—Adrijatika:[8]

Statistika

uredi
Statistika po zemljama[25]
Pozicija Država Broj pobjeda
1.   Italija 24
2.   Belgija 8
3.   Švajcarska 5
4.   Španija 4
  Slovenija
6.   Holandija 3
  Danska
8.   Kolumbija 2
9.   Australija 1
  Njemačka
  Norveška
  Poljska
  Švedska
  UK
Ukupan broj pobjeda[26]
Pozicija Vozač Broj pobjeda
1.   Roger de Flamink 6
2.   Đuzepe Saroni 2
  Frančesko Mozer
  Rolf Serensen
  Toni Rominger
  Vinčenco Nibali
  Nairo Kintana
  Primož Roglič
  Tadej Pogačar
Statistika po broju osvojenih etapa[25]
Pozicija Vozač Broj pobjeda
1.   Roger de Flamink 15
2.   Oskar Freire 11
3.   Alesandro Petaki 10
4.   Đuzepe Saroni 8
  Moreno Arđentin
6.   Peter Sagan 7
7.   Franko Bitosi 6
  Jan Svorada
  Rolf Serensen
  Paolo Betini
  Fabijan Kančelara
Pobjede u
klasifikaciji po poenima[27]
Pozicija Vozač Broj pobjeda
1.   Peter Sagan 4
Pobjede u
brdskoj klasifikaciji[28]
Pozicija Vozač Broj pobjeda
1.   Elio Ađijano 1
  Rolf Aldag
  Salvatore Komeso
  Stefano Piraci
  Damijano Kunego
  Marko Kanola
  Karlos Kvintero
  Čezare Benedeti
  Davide Balerini
  Nikola Bađioli
  Aleksej Lucenko
  Ektor Karetero
  Tadej Pogačar
  Kvin Simons
Pobjede u
klasifikaciji za najboljeg mladog vozača[29]
Pozicija Vozač Broj pobjeda
1.   Nairo Kintana 2
  Bob Jungels
  Tadej Pogačar

Reference

uredi
  1. ^ a b Baroni, Francesco (2008). La Bicicletta. Mito, tecnica e passione. Edizioni White Star. str. 238—239. ISBN 978-88-540-0635-5. 
  2. ^ „Tirreno–Adriatico Official Website – Palmares”. Arhivirano iz originala 10. 3. 2013. g. Pristupljeno 29. 6. 2020. 
  3. ^ {{cite web|url=http://www.museociclismo.it/content/ciclisti/palmares.php?cod=9537%7Ctitle=Il Palmares di Eddy Merckx"|Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. mart 2014)
  4. ^ a b v g „L’albo d’oro: breve storia della Tirreno-Adriatico riassunta in sei campioni”. maredelpiceno.it (na jeziku: italijanski). Arhivirano iz originala 20. 06. 2018. g. Pristupljeno 9. 12. 2015. 
  5. ^ Franco Recanatesi. Nasce la Tirreno-Adriatico trampolino per la Sanremo. str. 10. 
  6. ^ „Tirreno - Adriatico 1966”. cyclingarchives.com. Pristupljeno 29. 6. 2020. 
  7. ^ „Tirreno - Adriatico 1967”. cyclingarchives.com. Pristupljeno 29. 6. 2020. 
  8. ^ a b v McGann, Bill; McGann, Carol. „Tirreno–Adriatico (Historic), Italy”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 29. 6. 2020. 
  9. ^ „Tirreno - Adriatico 1989”. cyclingarchives.com. Pristupljeno 29. 6. 2020. 
  10. ^ „Tirreno - Adriatico 1990”. cyclingarchives.com. Pristupljeno 29. 6. 2020. 
  11. ^ „Tirreno - Adriatico 1987”. cyclingarchives.com. Pristupljeno 29. 6. 2020. 
  12. ^ „Tirreno - Adriatico 1992”. cyclingarchives.com. Pristupljeno 29. 6. 2020. 
  13. ^ „Tirreno-Adriatico 2011: Cadel Evans wins 'race of the two seas' following Fabian Cancellara's time trial victory”. The Telegraph. Pristupljeno 9. 12. 2015. 
  14. ^ Brown, Gregor. „Nibali wins Tirreno-Adriatico overall”. Cycling Weekly. IPC Media Company. Pristupljeno 9. 12. 2015. 
  15. ^ Wynn, Nigel. „Nairo Quintana wins 2015 Tirreno Adriatico”. Cycling Weekly. Pristupljeno 9. 12. 2015. 
  16. ^ „Quintana seals Tirreno-Adriatico victory”. Cycling News. Pristupljeno 15. 6. 2017. 
  17. ^ McGann, Bill; McGann, Carol. „2019 Tirreno - Adriatico”. Bike Race Info. Dog Ear Publishing. Pristupljeno 29. 6. 2020. 
  18. ^ „Milan - San Remo and Tirreno-Adriatico have been postponed - Cycling Weekly”. Cycling Weekly. Pristupljeno 6. 3. 2020. 
  19. ^ Puddicombe, Stephen (14. 9. 2020). „Simon Yates wins Tirreno-Adriatico”. cyclingnews.com. Pristupljeno 18. 3. 2021. 
  20. ^ „Chris Froome and Geraint Thomas dropped from Ineos Tour de France team”. Cyclingnews.com. Immediate Media Company. 19. 8. 2020. Pristupljeno 18. 3. 2021. 
  21. ^ Ostanek, Daniel (16. 3. 2021). „Tirreno-Adriatico: Wout van Aert beats Filippo Ganna in closing time trial”. cyclingnews.com. Pristupljeno 18. 3. 2021. 
  22. ^ a b Condé, Mikkel. „Tirreno-Adriatico Preview”. cyclingtips.com. Pristupljeno 9. 12. 2015. 
  23. ^ Hartigan, Susie. „Five ways to awesome: A Tirreno-Adriatico preview”. podiumcafe.com. Pristupljeno 9. 12. 2015. 
  24. ^ Lindsey, Joe; Yost, Whit. „Cycling’s Best (and Weirdest) Prizes and Trophies”. bicycling.com. Pristupljeno 9. 12. 2015. 
  25. ^ a b „Tirreno - Adriatico”. cyclingarchives.com. Pristupljeno 18. 3. 2021. 
  26. ^ „Tirreno - Adriatico: Most wins”. procyclingstats.com. Pristupljeno 11. 3. 2024. 
  27. ^ „Tirreno - Adriatico: Points GC”. procyclingstats.com. Pristupljeno 18. 3. 2021. 
  28. ^ „Tirreno - Adriatico: Mountain GC”. procyclingstats.com. Pristupljeno 18. 3. 2021. 
  29. ^ „Tirreno - Adriatico: young rider GC”. procyclingstats.com. Pristupljeno 18. 3. 2021. 

Spoljašnje veze

uredi
 
Tireno—Adrijatiko na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wiki.x.io/w/index.php?title=Тирено—Адријатико&oldid=28791183”