Mira Marković
Mirjana Mira Marković (Brežane, 10. jul 1942 — Moskva, 14. april 2019) bila je srpska političarka, sociolog, pisac i univerzitetski profesor. Markovićeva je bila redovni profesor sociologije na Prirodno-matematičkom fakultetu u Beogradu u penziji i supruga bivšeg predsednika Srbije i SR Jugoslavije Slobodana Miloševića. Bila je lider političke partije Jugoslovenska levica.
| Mira Marković | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Mira Marković 1990-ih | |||||||||||||||||||||||
| Lični podaci | |||||||||||||||||||||||
| Puno ime | Mirjana Marković | ||||||||||||||||||||||
| Datum rođenja | 10. jul 1942. | ||||||||||||||||||||||
| Mesto rođenja | Brežane, Okupirana Srbija | ||||||||||||||||||||||
| Datum smrti | 14. april 2019. (76 god.) | ||||||||||||||||||||||
| Mesto smrti | Moskva, Rusija | ||||||||||||||||||||||
| Državljanstvo | |||||||||||||||||||||||
| Univerzitet | Univerzitet u Beogradu | ||||||||||||||||||||||
| Profesija | redovni univerzitetski profesor sociologije | ||||||||||||||||||||||
| Porodica | |||||||||||||||||||||||
| Supružnik | Slobodan Milošević (v. 1965 — s. 2006) | ||||||||||||||||||||||
| Deca | Marija Milošević Marko S. Milošević | ||||||||||||||||||||||
| Roditelji | Moma Marković Vera Miletić | ||||||||||||||||||||||
| Porodica | Mića Marković (deda) Draža Marković (stric) Marko M. Milošević (unuk) | ||||||||||||||||||||||
| Politička karijera | |||||||||||||||||||||||
| Politička stranka | Jugoslovenska levica Ranije: Savez komunista - Pokret za Jugoslaviju Savez komunista Jugoslavije | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Biografija
urediMira je rođena 10. jula 1942. godine u selu Brežane blizu Požarevca, gde je njena majka Vera Miletić bila u partizanima. Petnaest meseci kasnije, 5. oktobra 1943. godine, Veru su u Beogradu uhapsili agenti Specijalne policije. Skrivala se u jednom skloništu ispod poda kada su došli agenti. Nisu je pronašli ni nakon dva pretresa, ali su ostavili četiri agenta u stanu, što Vera Miletić nije znala pa je podigla poklopac skloništa i tako su je uhvatili. Nakon što je uhapšena, Vera Miletić je podvrgnuta strašnom mučenju, a zatim je streljana. Nije sigurno da li je tokom mučenja izdala mnoge komuniste, ili ne, ali to je nakon rata bila zvanična partijska verzija.
Kada je Vera uhapšena, Moma Marković, otac jednogodišnje Mirjane, već je bio politički komesar Glavnog štaba NOV i PO Srbije. O devojčici su se brinuli deda i baba, roditelji nastradale Vere. Deda i baba su i nakon rata nastavili da se brinu o unuci, jer je otac nakon pobede komunista i osvajanja vlasti bio zaokupljen partijskim i državnim poslovima. Mirjana je oca viđala ponajviše preko letnjih školskih praznika. Njen deda po ocu Mića Marković je takođe bio aktivista KPJ.
Osnovnu školu završila je u Požarevcu. Mirjana je žena za koju se Slobodan Milošević vezao još za vreme gimnazijskih dana (upoznali su se u komunističkoj omladinskoj organizaciji), sa kojom je proveo ceo život i koja ga je usmerila ka komunizmu.
Za njega se kasnije udala i dobila dvoje dece — Mariju i Marka. Mirjana je imala gotovo jednako tragično detinjstvo kao i Slobodan Milošević. Rat je mimoišao tek rođenog Slobodana Miloševića, a njegovu sudbinu odredili posleratni tragični porodični događaji. Mirjana Marković dete je revolucionara Mome Markovića, jednog od najznačajnijih srpskih komunista i revolucionara, i Vere Miletić, jedne od najtragičnijih figura partizanske borbe u Srbiji. Porodica Vere Miletić bila je komunistička, pa je više članova porodice završilo u partizanima. Najpoznatija među njima je Davorjanka Paunović Zdenka, sestra Vere Miletić i nevenčana supruga Josipa Broza Tita.
Otac Mire Marković, Moma je neposredno nakon rata bio je jedan od najmoćnijih ljudi u Srbiji, član Centralnog komiteta i drugih najviših komunističkih organa vlasti. Međutim njegova karijera ipak nije bilo tako briljantna kako se moglo očekivati. Već pedesetih godina izguran je iz vrha vlasti, i izgubio je na uticaju, za razliku od svog brata Draže Markovića, koji je sedamdesetih godina postao najmoćniji čovek Srbije.
Kako je već to bila tradicija u porodici i Mirjana je rano postala komunistkinja. Mrtva majka bila joj je idol, često se služila njenim partizanskim imenom Mira, a stalno pokazuje svoju trajnu vezu sa majkom jednim neobičnim, simboličnim gestom. Naime, vrlo često u kosi nosi cvet, po tome je poznata i najširoj javnosti. U jednom novinskom intervjuu ona je objasnila razloge zašto nosi cvet u kosi. Na jednoj davno snimljenoj fotografiji njena je majka imala takav cvet u kosi, pa je ona odlučila, u spomen majci, da i sama nosi takav cvet u kosi, kako bi sa njom na neki način održavala kontakt.[1]
Mirjana Marković je bila profesorka sociologije na Prirodno-matematičkom fakultetu Beogradskog univerziteta.[2] Sociologiju je takođe predavala kao redovni profesor na Američko-francuskom fakultetu za menadžment u Beogradu kao i na Fakultetu za međunarodni menadžment u Beogradu. Bila je redovni član Ruske akademije društvenih nauka[3] i gostujući profesor Moskovskog državnog univerziteta Lomonosov i počasni profesor Univerziteta Lomonosov u Moskvi.
Objavila je oko stotinu radova iz područja teorijske sociologije. Autorka je i dva udžbenika sociološke tematike. Dela su joj prevođena na ruski, kineski i engleski jezik. Bavila se i publicističkom radom. Njene knjige „Odgovor“ i „Noć i dan“ prevedene su na ruski, bugarski, engleski, nemački, grčki, kineski, rusinski, slovački, mađarski, rumunski, češki, albanski, turski, slovenački, makedonski, japanski i tamilski jezik.[4]
Pored toga što je u javnosti bila najpoznatija kao supruga Slobodana Miloševića, bila je poznata i kao jedna od osnivača i prva predsednica stranke Jugoslovenska levica (JUL). Tokom postupka za ubistvo Ivana Stambolića, tužilac je 2007. godine da je naglasio da je režim predvođen Slobodanom Miloševićem i Mirjanom Marković naručivao ubistva političkih protivnika.[5]
Živela je u Rusiji. Interpol je izdao poternicu za njom, ali ruska policija je odbijala da je uhapsi, pretpostavlja se zbog jakih veza koje porodica Milošević ima u Rusiji.[6]
Umrla je u Moskvi,[7][8] gde je kremirana, a potom je njena urna dopremljena u Srbiju i sahranjena u dvorištu porodične kuće u Požarevcu, gde je 2006. godine sahranjen njen suprug Slobodan Milošević.[9]
Galerija
uredi
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Vulić, Z. (23. 2. 2000). „Mirjana Marković (prva drugarica)”. Glas javnosti. Arhivirano iz originala 17. 2. 2009. g.
- ^ KO JE BILA MIRA MARKOVIĆ? Lider Jugoslovenske levice, žena sa poternice, SIVA EMINENCIJA REŽIMA
- ^ „Mira Markovic”.
- ^ „Mirjana Marković”. Istinomer. Pristupljeno 30. 1. 2019.
- ^ „Slika Miloševićevog režima: Likvidacija političkih neprijatelja”. Pristupljeno 26. 3. 2019.
- ^ „Mira Marković presudu na godinu dana zatvora dočekala u ELITNOM NASELJU U MOSKVI”. Blic. Pristupljeno 30. 1. 2019.
- ^ KURIR SAZNAJE: Mira Marković će biti kremirana u Moskvi i u subotu sahranjena pored Slobodana pod lipom u Požarevcu! | Vesti | Kurir
- ^ Politika Online - Marko i Marija se čituljom u „Pobjedi” oprostili od majke
- ^ Opelo pod lipom („Politika”, 21. april 2019)
Spoljašnje veze
uredi- „Mira Markovic: Power behind Milosevic” [Mira Marković: Moć iza Miloševića]. BBC (na jeziku: engleski). 13. 1. 2001. Arhivirano iz originala 8. 10. 2023. g.
- „Odloženo suđenje Miri Marković”. Novosti. Tanjug. 27. 12. 2010. Arhivirano iz originala 13. 12. 2023. g.
- Marković, Mira (16. 4. 2019). „Bilo je to ovako”. Novosti. Arhivirano iz originala 13. 12. 2023. g.
