Holandski jezik

Holandski jezik (holandski  Nederlands , Nederlandse taal; izvorno: duits der nederen landen, odnosno de duitse taal der nederen landen/njemački jezik niskih zemalja, takođe: Nederduits/donjonjemački jezik), prema holandskoj regiji Holandiji, iz čijih se narječja holandski književni jezik (donjonjemački standardni jezik) prvenstveno razvio, ubraja se, kao i njemački jezik, u germansku granu indoevropskih jezika. Holandski jezik se većinom koristi u Holandiji, Belgiji, te nekim bivšim i sadašnjim holandskim kolonijama. Varijanta holandskog, koja se koristi u Belgiji, ponekad se naziva flamanskim jezikom. Najveći uticaj je holandski dobio od francuskog i latinskog, a od skorije i od engleskog.

Holandski jezik
Nederlandse taal, Nederlands
Izgovor	[ˈneːdərlɑnts̠]
Govori se u	Kraljevina Holandija Belgija (Flandrija i Brisel) Surinam Aruba Holandski Antili Francuska Flandrija Južnoafrička Republika
Region	zapadna Evropa, Karibi, Južna Amerika, Južna Afrika
Broj govornika	maternji: 22 miliona (2016) sveukupno: 28 miliona (2012)
Jezička porodica	indoevropski kentumski germanski zapadnogermanski vezersko-rajnski germanski niskofranački Holandski jezik
Pismo	latinica (holandska varijanta)
Zvanični status
Službeni jezik u	Holandija Belgija Surinam Aruba Kurasao Sveti Martin (Holandija) Evropska unija Beneluks Unija južnoameričkih nacija
Reguliše	Holandska jezička unija (Nederlandse Taalunie)
Jezički kodovi
ISO 639-1	nl
ISO 639-2	dut (B) nld (T)
ISO 639-3	nld
Rasprostranjenost holandskog jezika u svetu   Službeni jezik   Ko-službeni jezik
Rasprostranjenost holandskog jezika u Zapadnoj Evropi   Većinski jezik   Manjinski jezik

Porijeklo i razvitak

Holandski jezik je jedan od zapadnogermanskih jezika. Nastao je iz donjofranačkog (jedne od grana donjonjemačkog) i drugih dijalekata donjonjemačkoga jezika, te se dalje razvijao u „nižim zemljama Franačke" – sjeverozapadno od Benrater linije. Nauka o indogermanskim jezicima/Germanistika smješta holandski jezik kao zapadnu granu donjonjemačkog jezika uz bok donjosaksonskog jezika i istočnodonjonjemačke grane njemačkog jezika. Govornici donjonjemačkih (sjevernonjemačkih) narječja i oni koji ih razumiju, u pravilu su sposobni (većim dijelom) razumjeti i holandski. Holandski se jezik stoga s pravom može opisati kao strani jezik kojeg germanofoni najlakše mogu naučiti. Zbog, u poređenju s holandskim, složenije njemačke gramatike, ova izjava doduše ne vrijedi i za govornike holandskog jezika koji nauče njemački.

Prvobitno se, a i danas pretežno, holandski govori u Holandiji, flamanskom dijelu Belgije, u Briselu, kao i u pograničnim regijama Francuske i Njemačke. Na jezičnoj granici prema njemačkome narječja holandskog odnosno donjofranačkog neprimjetno prelaze u zapadnosrednjonjemačka narječja, koja su takođe franačkog porijekla.

Holandski se zasniva na donjonjemačkom književnom jeziku 17. stoljeća, koji je postupno bio obogaćivan izrazima iz narječja pokrajina Brabant i Holandije. Starija varijanta bio je prekoregionalni jezik Hanze, koji je bio u upotrebi u Antverpenu, Brižu, a nedugo potom i u Holandiji, gdje se proširio kao jezik trgovine i učenosti. Posuđenice dolaze iz francuskog te u novije vrijeme pretežno engleskog jezika. Što se rječnika tiče, holandski je u znatno većoj mjeri od savremenog njemačkog očuvao staronjemačke riječi. Dalji jezični razvitak i novi oblici današnjeg njemačkog jezika nikad nisu uspjeli ući u holandski jezik, pa tako u (književnome) njemačkom već nestali pojmovi nastavljaju živjeti u holandskom (npr. Oorlog, lenen, kiezen, verbazen). Za razliku od književnog njemačkog, riječi su glasovno nepromijenjene = "platt" (= ravne), dakle nisu sudjelovale u promjeni suglasnika u njemačkom književnom jeziku.

Istorijski pregled

Istorija holandskog jezika često se dijeli na sljedeće faze:

• Staroholandski (otprilike 800-1100) – ovim pojmom označuju se starofranački dijalekti koji su se prostirali na današnjem holandskom govornom području. Ti su dijalekti tek slabo utvrđeni, budući da su njihovi tragovi neznatni.
• Pod srednjoholandskim (otprilike 1100-1500) podrazumijevaju se flamanska i brabantska narječja donjofranačkog koja su delimično bila prenesena i u pisani oblik. Iz ovoga su razdoblja usmenom predajom sačuvana značajna djela dvorskog i viteškog pjesništva. Srednjoholandski se obično zvao "dietsch" ili "dütsch". Od te reči potiče engleska reč Dutch za holandski
• Novoholandski (od 16. stoljeća) se naprotiv zasniva na prekoregionalnome donjonjemačkom književnom jeziku (nederdytsch; nederduitsch; „srednjodonjonjemački"). Od 17. stoljeća te posebno jako sredinom 20. stoljeća donjonjemački je u sjevernoj Njemačkoj postupno potiskivan od književnog njemačkog (navlastito u gradovima) te danas još postoji samo u obliku regionalnih dijalekata. U Flandriji, Brabantu i Holandiji se međutim donjonjemački razvio u savremeni holandski književni jezik.

Središnji događaj u istoriji holandskog jezika bilo je dovršenje "Statenbijbel" (=Državne Biblije) između 1618. i 1637. Ona ima slično značenje kao i njemački prevod Biblije Martina Lutera. Prijevod je nastao po nalogu crkvenog sabora u Dordrehtu te se usmjeravao prema autentičnim grčkim izvornicima. Prijevod Biblije bitno je doprinio pojednostavljenju jezika.

Dalja značajna izdanja, koja su uticala na nastanak jedinstvenog jezika, bila su prvi holandski gramatički priručnik Twe-sprack vande Nederduitsche letterkunst, Špigel, djelo nastalo radom Hendrika Laurenscona i drugih članova ugledne amsterdamske „Rederijkerskamer“ oko 1584, i temeljno djelo Aanleidinghe ter Nederduitsche Dichtkunste, koje je 1650. napisao Just van den Vondel.

Čitanje i fonetika

Čitanje i fonetika se u ovom primeru baziraju na standardnom književnom holandskom.

Samoglasnici

Monoftonzi

• a: [aː] ako je posle njega jedan suglasnik
• a: [ɑ] ako je posle njega dvostruki suglasnik
• e, ee, ë, é: [eː] ako je posle njega jedan suglasnik. Zvuči kao u engleskoj reči may
• e: ​[⁠ɛ⁠]​ ako je posle njega dvostruki suglasnik
• e, en: ​[⁠ə⁠]​ tako se e čita kada se nalazi u sredini na kraju ili pri kraju reči ili u prefiksu ge-. En se tako čita na kraju reči
• eu: [​øː] (ili muklo e), kaže se e, samo se skupe usne u krug kao da će se reći o
• i, ï: [ɪ]​
• ie: [i]​
• o: ​[⁠ɔ⁠]​ kada se posle njega nalazi jedan suglasnik
• o, oo, ö: [oː] kada se posle njega nalazi dvostruki suglasnik. Zvuči kao u engleskoj reči go
• oe: [​u⁠⁠]
• u, ü, y: [​ʏ⁠] (ili fućkajuće i), kaže se i, samo se skupe usne u krug kao da će se reći u. Ovako se čitaju ako se posle njih nalazi dvostruki suglasnik
• u, ü, y: [y] ovako se čitaju ako se posle njih nalazi jedan suglasnik ili su udvostručeni. Treba reći da je ovaj glas zatvoreniji od glasa [​ʏ⁠].

U primerima je već primećeno da se samoglasnici razlikuju po dužini u zavisnosti od toga gde se nalaze.

Diftonzi

• au, auw, ou, ouw: [au̯]​
• eeuw: [eːu̯]
• ieuw: [iu̯]
• ij, ei: [ɛi̯]​
• ui, uij, uy: [œy̯]
• uw: [yu̯]

Dijareze u holandskom pretežno služe da bi mogao da se diftong posmatra kao dva odvojena glasa, a ne kao jedan glas, npr.: België [bəlχɪə], da nema u toj riječi dijareza, čitalo bi se [bəlχi]. Takođe, dijareze se u diftongu ili čak u triftongu dodaju na poslednji samoglasnik tog diftonga ili triftonga, npr.: tweeënnegentig.

Suglasnici

• c: [s] kada se nalazi ispred e i i
• c: [k] u ostalim slučajevima. Kada je c samo kako god se čita (da nije u digrafima ch i ck) nalazi se uglavnom se nalazi u stranim rečima i vlastitim imenima
• ch: [x]
• ck: [k]
• dj: [d͡ʒ] ili [d͡ʑ]
• er: [ɹ]
• f, ph: [f]
• g: [χ] ili [ɣ]
• ng: [ŋ]
• qu: [kw]
• r: [ɹ] kada je na kraju sloga ili kada posle njega postoje još neki suglasnici u jednosložnoj reči, npr.: eerst (prvi))
• r, rh: [r] u ostalim slučajevima
• s, sch: [s̠] glas koji pomalo zvuči na š
• sj: [ʃ] ili [ɕ]
• t, dt, th: [t]
• tj, tsj: [t͡ʃ] ili [t͡ɕ]
• tie: [t͡siː] na kraju riječi
• tiën: [s̠iəːn] na kraju ili pri kraju riječi
• w: [ʋ] glas gde se samo usne dodiruju i prave glas v

Dvostruka slova se čitaju kao i da je samo jedno napisano.

Specijalna kombinacija

• gj: [çj]
• ig: [əx]​ na kraju riječi
• ijk: [ək]​ na kraju riječi kod prideva, npr.: persoonlijk

Glasovi kod pozajmljenica

• g: [g]​

Glasovi na kraju reči ili pre bezvučnog suglasnika

Glasovi na kraju reči ili pre bezvučnog suglasnika se čitaju kao:

• b: [p]
• g: [k]
• d: [t]
• dj: [t͡ʃ] ili [t͡ɕ]

Ostala slova i glasovi, sem ovih u pravilu čitanja, čitaju se kao i u srpskom.

Geografska rasprostranjenost

Osim u Kraljevini Holandiji i Belgiji, holandski jezik se u prošlosti uveliko koristio i na sjeveru Francuske, području znanom kao Francuska Holandija. Danas ga je na tom području praktično potpuno zamijenio francuski jezik.

Ukupno na svijetu postoji oko 23 miliona izvornih govornika ovog jezika, bez brojanja govornika afrikanskog, jezika proizašlog iz holandskog koji se govori u Južnoafričkoj Republici.

Službeni status

Holandski je službeni jezik Kraljevine Holandije (koja obuhvata evropsku Holandiju, Arubu i Holandske Antile). Takođe je jedini službeni jezik nezavisne države Surinam, koja je do 1975. bila dio Kraljevine Holandije. U Belgiji ima status jednog od triju službenih jezika države, te službenog jezika pokrajine Flandrije. Jedan je od službenih jezika EU.

Od 1980. tijelo koje reguliše ovaj jezik je Nederlandse Taalunie. Zadatak ove organizacije je usklađivanje i pojednostavljivanje raznih književnih i gramatičkih aspekata ovog jezika. Organizacija je takođe zadužena i za promociju holandskog jezika. Organizacija redovno izdaje „zelenu knjižicu“ (groen boekje), spisak službenih riječi holandskog jezika. Od 2005. i Surinam je član ove organizacije, tako da se sada uz belgijsko-holandske, tu nalaze i brojni surinamski izrazi.

Jezici proizašli iz holandskog

Bliski rođak holandskog jezika je afrikanski koji se govori u Južnoafričkoj Republici i Namibiji. Ovaj jezik je nastao većinom od raznih dijalekata holandskog iz 17. stoljeća. Govornici holandskog jezika obično mogu razumjeti i čitati afrikanerski jezik.

Takođe postoji određeni broj kreolskih jezika holandskog porijekla, većinom u Indoneziji i SAD.

Dijalekti

Postoje razni dijalekti holandskog, kako u Holandiji, tako i u Belgiji. Obično se dijele u sljedeće dijalektne grupe:

Dijalekti holandskog jezika

A. Jugozapadna grupa (Zeeuws/West-Vlaams)

1. zapadnoflamanski, uključuje Frans-Vlams u Zeuvs-Vlams

B. Severozapadna grupa

C. Severoistočna grupa

D. Središnjoseverna grupa

E. Središnjojužna grupa

F. Jugoistočna grupa

G. Surinam

Primjer teksta

Alle mensen zijn vrij en gelijk in waardigheid
en rechten geboren. Ze zijn met reden en
gewetens en moeten elkaar ontmoeten in een geest van broederschap.

Gramatika

Glavni članak: Gramatika holandskog jezika

Holandski je inflekijski jezik - što znači da se odnosi mjeđu rječeničkim elementima iskazuju promenom riječi, odnosno dodavanjem nastavaka (nastavci za padež, nastavci za broj, nastavci za vrijeme za glagole ...). Holandski je do prije 80 i više godina imao četiri padeža: nominativ, genitiv, dativ i akuzativ, kao i sada njemački. Danas, standardni holandski više nema padeže, sem u nekim frazama, npr.: Koninkrijk der Nederlanden (Kraljevina Holandija), gdje je u ovom slučaju genitiv.

Članovi i rodovi

Holandski poseduje dva određena, jedan neodređeni član i određeni član za množinu, kao i dva roda (zajednički i neutralni, osim kod zamenica, gdje su tu tri roda).

De - označava zajednički rod ;

Het - označava srednji rod ;

De - označava množinu.

Ovo je neodređeni član:

Een - označava sva tri roda u jednini.

Ovo su odrični članovi (koji imaju identične oblike i upotrebu kao i neodređeni član, samo što se koristi i za množinu):

Geen - označava sva tri roda u jednini i množinu.

Imenice

U holandskom je specifično da riječi mogu biti jako duge (složenice) ili da se pišu zajedno, gdje se u srpskom uglavnom pišu odvojeno (stoga i nemamo utisak da su složenice), npr. hondehuisje (srp. kućica za pse).

Promena glagola

Holandski glagoli se mjenjaju prema:

• jednoj od dve konjugacije, slaboj i jakoj. Postoji oko nekoliko stotina glagola koji se nepravilno mijenjaju.
• tri lica: prvom, drugom i trećem
• dva broja: jednini i množini
• tri načina: indikativ, kondicional i imperativ
• dva roda: aktiv i pasiv; pasiv se deli na statički i dinamički.
• dva prosta vremena (prezent, preterit) i 4 složena vremena (perfekat, pluskvamperfekt, futur, futur II)

Takođe postoje brojni načini da se proširi značenje osnovnog glagola korišćenjem više prefiksa, npr. op (jedan od prefiksa koji mjenja značenje glagola) + staan (stajati) = opstaan (ustati).

Primjer mjenjanja pravilnih glagola spelen (igrati, svirati):

Lice	jednina	množina
1. lice	ik speel	wij/we spelen
2. lice (neformalno)	jij/je speelt	jullie spelen
2. lice (formalno)	U speelt
3. lice	hij, zij/ze, het speelt	zij/ze spelen

Jedna stvar specifična ne samo za glagole, već i za ostale promjenljive reči jeste kada se osnovni oblik riječi ili koren glagola završava na jedan samoglasnik, a dodaju se određene gramatike ili fleksije koje bi promjenile značenje riječi, samoglasnik se često udvostručuje da bi se sačuvala dužina glasa (jedino se ne radi za samoglasnik i). Treba reći da se za 2. i 3. lice jednine uklanja t sa glagola, ako se nalazi pre zamenice.

Pisanje

Holandski jezik je pisan latiničnim pismom, pored standardnih 26 latiničnih znakova, holandski poseduje četiri samoglasnika sa preglasima (dijarezama): Ëë, Ïï, Öö i Üü, (dijareze pretežno služe da drugi samoglasnik u diftongu odvoje da naprave odvojeni samoglasnik, da se ne bi pročitao kao jedan diftong) kao i poseban samoglasnik sa akutnim znakom (Éé), koji služi da se razlikuje naglasak i akcenat. Takođe, dijagraf IJij se izdvaja kao zasebno slovo. Pritom, kada se reč počinje slovom sa tim dijagrafom na početku reči ili je u pitanju vlastita imenica, oba se slova se pišu velikim početnim slovom, npr.: IJburg (naselje kod Amsterdama).

Alfabet

Glavni članak: Holandski alfabet

A a	B b	C c	D d	E e	F f
G g	H h	I i	J j	K k	L l
M m	N n	O o	P p	Q q	R r
S s	T t	U u	V v	W w	X x
Y y	Z z	IJ ij	Ë ë	Ï ï	Ö ö
Ü ü	É é

Primjeri holandskih fraza

Prevod	Fraza	IPA
holandski	Nederlands	/ˈneːdərlɑnts̠/
zdravo	hallo	/ˈɦɑ.lo/
doviđenja	tot ziens	/tɔt ˈzins̠/
molim	alsjeblieft	/ˌɑlʃəˈblift/
hvala	dank je	/daŋk jə/
taj/onaj	die	/di/
koliko?	Hoeveel?	/huːˈveːl/
da	ja	/ˈjaː/
ne	nee	/neː/
koliko je sati?	Hoe laat is het?	/huː lɑt ɪs̠ ɦɛt/
gde je toalet?	Waar is het toilet?	/ʋaːr ɪs̠ ɦɛt tʋaˈlɛt/
zdravica	proost	/proːs̠t/
Da li govorite engleski/srpski?	Spreek Engels/Servisch?	/s̠preːk ˈɛŋəls̠/ /ˈs̠ɛrvɪs̠/
Ne razumijem	Ik begrijp het niet	/ɪk bəˈɣrɛip ɦɛt niːt/
Izvinite	Pardon	/pɑʁˈdɔn/
Ne znam	Ik weet het niet	/ɪk ʋeːt ɦɛt niːt/

Primjeri

srpski	holandski
zemlja	aarde
nebo	hemel
voda	water
vatra	vuur
muškarac	man
žena	vrouw
jesti	eten
piti	drinken
veliki	groot
mali	klein
noć	nacht
dan	dag
igrati (se)	spelen
riječ	woord

Sličnosti sa njemačkim

srpski	holandski	njemački
zemlja	aarde	Erde
nebo	hemel	Himmel
voda	water	Wasser
vatra	vuur	Feuer
muškarac	man	Mann
žena	vrouw	Frau
dečak	jongen	Junge
devojka	meisje	Mädchen
jesti	eten	essen
piti	drinken	trinken
veliki	groot	groß
mali	klein	klein
noć	nacht	Nacht
dan	dag	Tag
igrati (se)	spelen	spielen
riječ	woord	Wort

Njemački i holandski dijele od oko 60 do oko 70% leksičke sličnosti. Iako imaju dosta sličnosti u gramatici i vokabularu, bitna razlika izmjeđu njemačkog i holandskog jeste to što holandski pripada vezersko-rajnskoj grupi zapadnogermanskih jezika, a njemački labskoj grupi zapadnogermanskih jezika. Takođe, njemački je doživeo dosta promena suglasnika.

Osnovni pojmovi

• Hallo — Zdravo
• Goedemorgen — Dobro jutro
• Goedendag — Dobar dan
• Goedenavond — Dobro veče
• Welterusten — Laku noć
• Tot ziens — Doviđenja
• Hoe gaat het — Kako si/ste, Kako ide
• Bedankt, Dank je — Hvala
• Alsjeblieft — Molim
• Ik heet — Ja se zovem
• Ik ben ... (jaar oud) — Ja imam ... godina
• Ja — da
• Nee — ne
• Brojevi od 0 do 10: 0. nul, 1. één, 2. twee, 3. drie, 4. vier, 5. vijf, 6. zes, 7. zeven, 8. acht, 9. negen, 10. tien

Literatura

• Abraham, Werner (2006), Kulikov, L.I.; Malchukov, A.L.; De Swart, Peter, ur., „Case, valency and transitivity: Bare and prepositional differential case marking”, Studies in Language, John Benjamins Publishing Company, 77, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Adegbija, Efurosibina E. (1994), Language Attitudes in Sub-Saharan Africa: A Sociolinguistic Overview, Multilingual Matters, Pristupljeno 10. 11. 2008 
• Alant, Jaco (2004), Parlons Afrikaans (na jeziku: French), Éditions L'Harmattan, Pristupljeno 3. 6. 2010 CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Ammon, Ulrich; Dittmar, Norbert; Mattheier, Klaus J.; Trudgill, Peter, ur. (2006). Sociolinguistics: an international handbook of the science of language and society. 3 (2nd, revised and extended izd.). Walter de Gruyter. Pristupljeno 29. 6. 2010. 
• Baker, Colin; Prys Jones, Sylvia (1998), Encyclopedia of bilingualism and bilingual education, Multilingual Matters Ltd., Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Berdichevsky, Norman (2004), Nations, language, and citizenship, Norman Berdichevsky, Pristupljeno 31. 5. 2010 
• Batibo, Herman (2005), Language decline and death in Africa: causes, consequences, and challenges, Multilingual Matters Ltd, Pristupljeno 24. 5. 2010 
• Booij, Geert (1999), „The Phonology of Dutch.”, Oxford Linguistics, Oxford University Press, ISBN 0-19-823869-X, Pristupljeno 24. 5. 2010 
• Booij, Geert (2003), „Constructional idioms and periphrasis: the progressive construction in Dutch.” (PDF), Paradigms and Periphrasis, University of Kentucky, Arhivirano iz originala (PDF) 3. 5. 2011. g., Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Pierre, Brachin (1985), The Dutch Language: A Survey, Prevod: Vincent, Paul, Leiden: E.J. Brill, Pristupljeno 3. 11. 2008 
• Bromber, Katrin; Smieja, Birgit (2004), „Globalisation and African languages: risks and benefits”, Trends in Linguistics, Walter de Gruyter, Pristupljeno 28. 5. 2010 
• Brook Napier, Diane (2007), Schuster, Katherine; Witkosky, David, ur., „Language of the land: policy, politics, identity: Languages, language learning, and nationalism in South Africa”, Studies in the history of education, Information Age Publishing, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Bussmann, Hadumod (2002), Gender across languages, John Benjamins Publishing Company, Pristupljeno 7. 4. 2011 
• Classe, Olive (2000), „Encyclopedia of Literary Translation into English”, Second Edition, Fitzroy Dearborn, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Clyne, Michael G. (2003), Dynamics of language contact: English and immigrant languages, Cambridge University Press, Pristupljeno 7. 4. 2011 
• Crisma, Paola; Longobarde, Giuseppe (2009), „Historical syntax and linguistic theory”, Oxford linguistics, Oxford University Press US, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Czepluch, Hartmut; Abraham, Werner (2004), Focus on Germanic typology, Akademie Verlag, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Conradie, C. Jac (2005), „The final stages of deflection – The case of Afrikaans "het"”, Historical Linguistics 2005, John Benjamins Publishing Company, Pristupljeno 29. 5. 2010 
• De Bot, Kees; Lowie, Wander; Verspoor, Marjolyn (2005), Second language acquisition, Routledge, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Denning, Keith; Kessler, Brett; Leben, William R. (2007), English vocabulary elements, Oxford University Press US, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Deprez, Kas (1997), Clyne, Michael G., ur., „Diets, Nederlands, Nederduits, Hollands, Vlaams, Belgisch Nederlands”, Undoing and redoing corpus planning, Walter de Gruyter, str. 249—312, Pristupljeno 10. 5. 2011 
• Deumert, Ana (2002), „Standardization and social networks – The emergence and diffusion of standard Afrikaans”, Standardization – Studies from the Germanic languages, John Benjamins Publishing Company, Pristupljeno 29. 5. 2010 
• Deumert, Ana; Vandenbussche, Wim (2003), „Germanic standardizations: past to present”, Trends in Linguistics, John Benjamins Publishing Company, Pristupljeno 28. 5. 2010 
• Deumert, Ana (2004), Language Standardization and Language Change: The Dynamics of Cape Dutch, John Benjamins Publishing Company, Pristupljeno 10. 11. 2008 
• de Swaan, Abram (2001), Words of the world: the global language system, A. de Swaan, Pristupljeno 3. 6. 2010 
• De Vogelaer, Gunther (2009), Tsiplakou, Stavroula; Karyolemou, Marilena; Pavlou, Pavlos Y., ur., „Language variation—European perspectives II: Changing pronominal gender in Dutch: transmission or diffusion?”, International Conference on Language Variation in Europe, John Benjamins Publishing Company, Pristupljeno 9. 5. 2011 
• Domínguez, Francesc; López, Núria (1995), Sociolinguistic and language planning organizations, John Benjamins Publishing Company, Pristupljeno 28. 5. 2010 
• Donaldson, Bruce C. (1993), A grammar of Afrikaans, Walter de Gruyter, Pristupljeno 28. 5. 2010 
• Egil Breivik, Leiv; Håkon Jahr, Ernst (1987), Language change: contributions to the study of its causes, Walter de Gruyter, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Erdentuğ, Aygen; Colombijn, Freek (2002), Urban ethnic encounters: the spatial consequences, Routledge, Pristupljeno 29. 6. 2010 
• European Commission (2010), „Flemish in France”, Research Centre of Multilingualism, Euromosaic, Pristupljeno 29. 6. 2010 
• Fitzpatrick, Eileen (2007), „Corpus linguistics beyond the word: corpus research from phrase to discourse, Volume 2004”, Language and Computers: Studies in Practical Linguistics, Rodopi, 60, Pristupljeno 9. 11. 2010 
• Geerts, G.; Clyne, Michael G. (1992), Pluricentric languages: differing norms in different nations, Walter de Gruyter, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Gooskens, Charlotte (2007), „The Contribution of Linguistic Factors to the Intelligibility of Closely Related Languages” (PDF), Journal of Multilingual and Multicultural Development, Volume 28, Issue November 6, 2007, University of Groningen, str. 445—467, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Heeringa, Wilbert; de Wet, Febe (2007), The origin of Afrikaans pronunciation: a comparison to west Germanic languages and Dutch dialects (PDF), University of Groningen, str. 445—467, Arhivirano iz originala (PDF) 29. 4. 2011. g., Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Herriman, Michael L.; Burnaby, Barbara (1996), Language policies in English-dominant countries: six case studies, Multilingual Matters Ltd., Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Hiskens, Frans; Auer, Peter; Kerswill, Paul (2005), The study of dialect convergence and divergence: conceptual and methodological considerations (PDF), Lancaster University, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Hogg, Richard M. (2002), An introduction to Old English, Oxford University Press US, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Holm, John A. (1989), Pidgins and Creoles: References survey, Cambridge University Press, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Ingram, David (1989), First language acquisition: method, description, and explanation, Cambridge University Press, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Jansen, Carel; Schreuder, Robert; Neijt, Anneke (2007), „The influence of spelling conventions on perceived plurality in compounds. A comparison of Afrikaans and Dutch.” (PDF), Written Language & Literacy 10:2, Radboud University Nijmegen, Arhivirano iz originala (PDF) 29. 4. 2011. g., Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Jones, Russell (2008), „Loan-words in Indonesian and Malay”, Indonesian Etymological Project, KITLV Office Jakarta, Yayasan Obor Indonesia, Pristupljeno 29. 6. 2010 
• Jordens, Peter; Lalleman, Josine A. (1988), „Language development”, Algemene Vereniging voor Taalwetenschap, Walter de Gruyter, 5, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Kager, René (1989), „A metrical theory of stress and destressing in English and Dutch”, Linguistic models, Walter de Gruyter, 14, Pristupljeno 29. 6. 2010 
• Kamwangamalu, Nkonko M. (2004), Baldauf, Richard B.; Kaplan, Robert B., ur., Language planning and policy in Africa: The language planning situation in South Africa, Multilingual Matters Ltd., Pristupljeno 31. 5. 2010 
• Kennedy Wyld, Henry Cecil (2009), The Growth of English: An Elementary Account of the Present Form of Our Language, and Its Development, BiblioBazaar, LLC, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Langer, Nils; Davies, Winifred V. (2005), Linguistic purism in the Germanic languages, Walter de Gruyter, Pristupljeno 28. 5. 2010 
• Lass, Roger (1994), Old English: a historical linguistic companion, Cambridge University Press, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Lightfoot, David (1999), „The development of language: acquisition, change, and evolution”, Blackwell/Maryland lectures in language and cognition, Wiley-Blackwell, 1, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Machan, Tim William (2009), Language anxiety: conflict and change in the history of English, Oxford University Press, Pristupljeno 3. 6. 2010 
• Maier, H.M.J. (2005), A Hidden Language – Dutch in Indonesia, Institute of European Studies, UC Berkeley, Pristupljeno 3. 6. 2010 
• Mallory, J.P.; Adams, Douglas Q. (2006), The Oxford introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European world, Oxford University Press, Pristupljeno 31. 5. 2010 
• Maurer, Friedrich (1942), Nordgermanen und Alemannen: Studien zur germanischen und frühdeutschen Sprachgeschichte, Stammes- und Volkskunde, Strasbourg: Hünenburg.
• McGoldrick, Monica; Giordano, Joseph; Garcia-Preto, Nydia (2005), Ethnicity and family therapy, Guilford Press, Pristupljeno 7. 4. 2011 
• McLean, Daryl; McCormick, Kay (1996), Fishman, Joshua A.; Conrad, Andrew W.; Rubal-Lopez, Alma, ur., Post-imperial English: status change in former British and American colonies, 1940–1990: English in South Africa 1940–1996, Walter de Gruyter, Pristupljeno 31. 5. 2010 
• Mennen, Ineke; Levelt, Clara; Gerrits, Ellen (2006), „Acquisition of Dutch phonology: an overview.” (PDF), Speech Science Research Centre Working Paper WP10, Queen Margaret University College, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Mesthrie, Rajend, ur. (1995), Language and Social History: Studies in South African Sociolinguistics, New Africa Books, Pristupljeno 23. 8. 2008 
• Mesthrie, Rajend (2002), Language in South Africa, Cambridge University Press, Pristupljeno 18. 5. 2010 
• Müller, Gereon (1995), A-bar syntax: a study in movement types, Walter de Gruyter, Pristupljeno 7. 4. 2011 
• Myers-Scotton, Carol (2006), Multiple voices: an introduction to bilingualism, Blackwell Publishing, Pristupljeno 31. 5. 2010 
• Niesler, Thomas; Louw, Philippa; Roux, Justus (2005), „Phonetic analysis of Afrikaans, English, Xhosa and Zulu using South African speech databases” (PDF), Southern African Linguistics and Applied Language Studies, 23 (4): 459—474, Arhivirano iz originala (PDF) 21. 12. 2012. g. 
• Onysko, Alexander; Michel, Sascha (2010), Cognitive Perspectives on Word Formation, Walter de Gruyter, Pristupljeno 7. 4. 2011 
• Palmer, Vernon Valentine (2001), Mixed jurisdictions worldwide: the third legal family, Vernon V. Palmer, Pristupljeno 3. 6. 2010 
• Page, Melvin Eugene; Sonnenburg, Penny M. (2003), Colonialism: an international, social, cultural, and political encyclopedia, Melvin E. Page, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Proost, Kristel (2006), Proost, Kristel; Winkler, Edeltraud, ur., „Von Intentionalität zur Bedeutung konventionalisierter Zeichen: Spuren der Kreolisierung im Lexikon des Afrikaans”, Studien zur Deutschen Sprache (na jeziku: German), Gunter Narr Verlag, Pristupljeno 3. 6. 2010 CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Putnam, Michael T. (2011), [tp://books.google.com/books?id=UkZTLU0ftjQC Studies on German-language Islands], John Benjamins Publishing Company, Pristupljeno 7. 4. 2011 
• Réguer, Laurent Philippe (2004), Si loin, si proche...: Une langue européenne à découvrir : le néerlandais (na jeziku: French), Sorbonne Nouvelle, Pristupljeno 3. 6. 2010 CS1 održavanje: Neprepoznat jezik (veza)
• Sebba, Mark (1997), Contact languages: pidgins and creoles, Palgrave Macmillan, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Sebba, Mark (2007), Spelling and society: the culture and politics of orthography around the world, Cambridge University Press, Pristupljeno 19. 5. 2010 
• Shetter, William Z.; Ham, Esther (2007), Dutch: an essential grammar, Taylor & Francis, Pristupljeno 29. 6. 2010 
• Simpson, Andrew (2008), Language and national identity in Africa, Oxford University Press, Pristupljeno 31. 5. 2010 
• Simpson, J.M.Y. (2009), Brown, Keith; Ogilvie, Sarah, ur., Concise encyclopedia of languages of the world: Dutch, Elsevier, Pristupljeno 29. 6. 2010 
• Sneddon, James N. (2003), The Indonesian language: its history and role in modern society, UNSW Press, Pristupljeno 29. 6. 2010 
• Sonnenschein, E.A. (2008), A New English Grammar Based on the Recommendations of the Joint Committee on Grammatical Terminology, Read Books, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Stell, Gerard (2008), Mapping linguistic communication across colour divides: Black Afrikaans in Central South Africa, Vrije Universiteit Brussel, Pristupljeno 2. 6. 2010 
• Swan, Michael; Smith, Bernard (2001), Learner English: a teacher's guide to interference and other problems, Volume 1, Cambridge University Press, Pristupljeno 7. 4. 2011 
• Tan, Mely G. (2008), „Etnis Tionghoa di Indonesia: kumpulan tulisan”, Ethnic Chinese in Indonesia; collected articles., Yayasan Obor Indonesia, Pristupljeno 29. 6. 2010 
• Thomson, William R. (2003), Page, Kogan, ur., Asia & Pacific Review 2003/04: The Economic and Business Report: Indonesia, Kogan Page Publishers, str. 76—85, Pristupljeno 3. 6. 2010 
• Todd, Loreto (2004), Pidgins and Creoles, Routledge, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Vos, Mei Li (2001), International cooperation between politics and practice: how Dutch Indonesian cooperation changed remarkably little after a diplomatic rupture, Het Spinhuis, Pristupljeno 29. 6. 2010 
• Webb, Victor N. (2002), „Language in South Africa: the role of language in national transformation, reconstruction and development”, Impact Studies in Language and Society, John Benjamins Publishing Company 
• Webb, Victor N. (2003), „Language policy development in South Africa” (PDF), Centre for Research in the Politics of Language, University of Pretoria, Arhivirano iz originala (PDF) 9. 12. 2003. g. 
• Weissenborn, Jürgen; Höhle, Barbara (2001), „Approaches to bootstrapping”, Phonological, lexical, syntactic and neurophysiological aspects of early language acquisition, John Benjamins Publishing Company, 1, Pristupljeno 6. 11. 2010 
• Willemyns, Roland (2013), Dutch: Biography of a Language, Oxford University Press, ISBN 9780199858712 
• Namibian Population Census (2001), Languages Spoken in Namibia, Government of Namibia, Arhivirano iz originala 16. 5. 2010. g., Pristupljeno 28. 5. 2010 
• CIA (2010), The World Factbook (CIA) — Namibia, Central Intelligence Agency, Arhivirano iz originala 23. 04. 2020. g., Pristupljeno 28. 5. 2010 

Spoljašnje veze

• Nederlandse Taalunie & Taalunieversum (Holandska jezička unija)
• Gramatika holandskog jezika na Internetu
• Holandski jezik na sajtu Curlie (jezik: engleski)