Stevan Luketić
Stevan Luketić (Budva, 8. novembar 1925 — Zagreb, 1. oktobar 2002) je bio hrvatski vajar crnogorskog porekla.
| Stevan Luketić | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 8. novembar 1925. |
| Mesto rođenja | Budva, Kraljevina SHS |
| Datum smrti | 1. oktobar 2002. (76 god.) |
| Mesto smrti | Zagreb, Hrvatska |
Biografija
urediStevan Luketić je u partizane krenuo nakon kapitulacije Italije 1943. sa 16 godina. Preko Hvara, Visa, Bosne, Jajca, dospio je u sastav Prve proleterske brigade i s njom prešao put od Drvara preko Sandžaka do oslobođenja Beograda 1944. Lakše je ranjen na proboju Sremskog fronta 1944. Posledica ranjavanja je bila da je imao jednu nogu kraću.
Od 1946. do 1949. bio je u odredu Jugoslovenske armije na Slobodnoj teritoriji Trsta, u Zoni B, i dogurao do čina kapetana JA. Izašao je iz vojske i upisao se na Akademiju likovnih umetnosti u Zagrebu 1950. godine. Akademiju je završio 1955. u klasi Frane Kršinića[1] Od 1952. do 1957. intenzivno je radio kao pomoćnik vajara Vojina Bakića na njegovim velikim spomenicima.
Od 1963, Luketić redovno izlaže i učestvuje na brojnim konkursima, na kojima je neretko pobeđivao i izvodio svoje informelne skulpture od metala kao spomenike žrtvama fašizma. Od 1987, radio je kao profesor na Kulturološkom fakultetu u Cetinju.
Od 1990e, Luketić je postao pomalo persona non grata u Hrvatskoj, zbog svoje partizanske prošlosti i nehrvatskog porekla. Srušeni su njegovi spomenici u Kukunjevcu (12 m) i Bučju (Spomenik 12. proleterskoj slavonskoj brigadi), na području Pakraca.[1] Odnos prema njemu promenjen je tik pred njegovu smrt. U aprilu 2002. priređena mu je velika izložba u Domu HDLU u Zagrebu.[1]
Karakteristike Luketićeva dela
urediStevan Luketić je uz svog kolegu Dušana Džamonju nosio epitet vajara - švasera, jer je većinu svojih skulptura izveo iz metalnih otpadaka (automobilskih kilera, točkova i sličnih stvari) on je stvarao tada u vrlo an vogue stilu “junk sculpture” koje je nazivao po brojevima npr “LLS-VIII”. To su bile apstraktne forme, sa veoma neobično informelovski obrađenim površinama.
Izbor najpoznatijih dela
urediBibliografija
uredi- Monografija Stevan Luketić 1925-2002, urednik i izbor tekstova Eleonora Luketić, tekstovi; Zvonko Maković, Dragan Radovanović, Skaner Studio, Zagreb 2009.[3]
Izvori
uredi- ^ a b v Veliki povratak Stevana Luketića: Majstor skulptura od otpada, Nacional 2011 (pristupljeno 12.11. 2012.)[mrtva veza], Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Maroje Mrduljaš: Kockica, 29.10.2005, Gradimo.hr Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. avgust 2010), Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ Monografija Stevan Luketić 1925-2002 (pristupljeno 12.11. 2012.)[mrtva veza], Pristupljeno 25. 4. 2013.
