Spisak svetitelja Srpske pravoslavne crkve
Sledi spisak pojedinačnih svetitelja koje je kanonizovala Srpska pravoslavna crkva od svoje autokefalnosti 1219. godine do maja 2018. godine. U imenoslov svetih Srba se upisuju samo najzaslužniji, jer je za pravoslavnu veru kroz istoriju bilo mnogo mučenika, da crkva ne bi mogla sve ni da upiše u kalendar. U srpskom Svetačniku ima oko 140 imena.
Po socijalnom sastavu, sveti Srbi potiču iz raznih društvenih sredina: 22 vladara (carevi, kraljevi, despoti, župani i kneževi), 22 podvižnika i isposnika, 22 arhijereja (arhiepiskopi, patrijarsi, mitropoliti i episkopi). Samo je šest žena u imenoslovu svetih Srba.
Osim opštehrišćanskih i opštepravoslavnih svetitelja koje slave i poštuju hrišćanska i pravoslavna vaseljena kao i slovenskih svetitelja Kirila i Metodija i njihovih učenika Klimenta, Nauma, Save, Gorazda, Angelarija, Atanasija, Angela, Zlate Meglenske, prepodobnog mučenika Nikite Svetogorca, mučenika Hriste i drugih, u Srpskoj pravoslavnoj crkvi slave se i tzv. sinaiti: Romil Ravanički, Roman, Nestor, Martirije, Danilo, Sisoje, Zosim Tumanski, Grigorije Gornjački i Jov iz Drači.
Sabor svih srpskih svetitelja je dan kada se proslavljaju svi srpski svetitelji i proslavlja se 11. septembra.
Postoje pojedinačne i grupne kanonizacije kao npr: sveti novomučenici novosadski, kragujevački, prebilovački (žrtve ustaša iz 1941., kanonizovani 2015), jasenovački (žrtve ustaškog logora 1941. - 1945., kanonizovani 2016), momišićki (spaljeni od Turaka 1688., kanonizovani 2012), prnjavorski (žrtve Prvog sv. rata iz 1914., kanonizovani 2014), surdulički,[1][2] pivski,[3] velički i gornjepolimski,[4][5] dabrobosanski i mileševski[6] livanjski.[7]
Monah Hariton B. Lukić je kao Prepodobni novomučenik Hariton Kosovski pribrojan Saboru Svetih odlukom Sabora igumana Eparhije raško-prizrenske u egzilu, 16. maja 2016. godine, u manastiru Svetog Jovana Krstitelja u Ljuljacima. Za datum njegovog spomena određen je 28. septembar (po starom kalendaru) tj. 11. oktobar (po novom kalendaru). Istoga dana je i spomen Prepodobnog Haritona Ispovednika, svetitelja po kome je otac Hariton dobio svoje monaško ime.
Međutim, Eparhija raško-prizrenska u egzilu nije kanonski priznata ni od jedne pomesne pravoslavne crkve. Shodno tome, Hariton B. Lukić nije zvanično kanonizovan za svetitelja, iako ga narod zbog njegovog mučeničkog stradanja slavi kao takvog.
Od 2017. se kao svetitelji proslavljaju patrijarh pećki Pajsije Janjevac, prepodobni Stefan Tronoški, sveštenomučenici mitropolit Vikentije Krdžić i iguman Vladimir Protić, prepodobni Jakov Novi Tumanski.[8] Od maja 2018. su u svete ubrojani prepodobnomučenik Grigorije Pećki, mučenik Vasilije Pekar iz Peći i mučenica Bosiljka Rajičić iz Pasjana kod Gnjilana.[9][10][11]
Srpskog porekla je Sveta mučenica Ljudmila (860-921).
Prvi poznati srpski svetitelj je Sveti mučenik i knez dukljanski Jovan Vladimir a prva srpska svetiteljka je prepodobna Anastasija Srpska dok su sveti Simeon Mirotočivi i Sveti Sava Nemanjić utemeljivači srpske srednjovekovne države, svetorodne dinastije Nemanjića i SPC.
| Slika | Svetitelj | svetovno ime | živeo | datum | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Avakum | prepodobnomučenik | đakon Avakum | Kraj XVIII i početak XIX veka | 17./30. decembar | |
|
Anastasija Srpska | prepodobna | Ana, majka Svetog Save | XII vek | 21. jun/4. jul | |
|
Anastasije Strumički | svetitelj | Anastasije Strumički | 1774.-1794. | 8. avgust/21. avgust | |
|
Angelina Srpska | prepodobna | despotica Angelina Branković | ?-1520. | 30. jul/12. avgust i 10./23. decembar | |
|
Arsenije Sremac | svetitelj | arhiepiskop Arsenije Sremac | XIII vek | 28. oktobar/10. novembar | |
|
Atanasije Meteorski | svetitelj | Atanasije Meteorski | |||
|
Branko | sveštenomučenik | sveštenik Branko (Dobrosavljević) | 1886—1941. | 24. april/7. maj | |
|
Budimir Sokolović | sveštenomučenik | sveštenik Budimir Sokolović | 1910—1945. | ||
.jpg)
|
Varnava Nastić | episkop Varnava Nastić | 1914—1964. | |||
|
Vasilije Ostroški | svetitelj | Vasilije Ostroški Čudotvorac | 1610—1671. | 29. april/12. maj | |
|
Visarion Saraj | prepodobni | Visarion Saraj | XVIII vek | 21. oktobar/3. novembar | |
|
Vladislav | sveti | kralj Stefan Vladislav I | ?-1269. | 24. septembar/7. oktobar i 30. jul/12. avgust | |
 |
Vukašin | mučenik | Vukašin, seljak iz Klepaca | XX vek | 16./29. maj | |
|
Gavrilo Lesnovski | prepodobni | Gavrilo Lesnovski | Kraj X veka | 15./28. januar | |
| Gavrilo | svetitelj mučenik | patrijarh Gavrilo Rajić | Kraj XVI i XVII vek | 13./26. decembar | ||
|
Georgije Bogić | sveštenomučenik | paroh našički Georgije (Đorđe) Bogić | 1911—1941. | 4./17. jun | |
|
Grigorije Gornjački | prepodobni | Grigorije Ćutljivi | Kraj XIV i XV vek | 7./20. decembar | |
| Grigorije | svetitelj | episkop raški Grigorije | Kraj XIII i XIV vek | 30. avgust/12. septembar | ||
| David | prepodobni | Dimitrije Nemanjić, knez | XIII vek | 24. septembar/7. oktobar | ||
| Damjan Štrbac | sveštenomučenik | Damjan Štrbac | 1912—1941. | |||
|
Danilo Drugi | svetitelj | arhiepiskop Danilo II | ?-1338. | 20. decembar/2. januar | |
.jpg)
|
Dositej Vasić | ispovednik | mitropolit zagrebački Dositej (Vasić) | 1887—1945. | 31. decembar/13. januar | |
.jpg)
|
Đorđe Kratovac | mučenik | Đorđe Kratovac | Kraj XV i početak XVI veka | 11./24. februar i 26. maj/8. jun | |
|
Ilarion Meglenski | svetitelj | Ilarion Meglenski | † 1164 | ||
|
Jaglika Adžić | mučenica | Jaglika Adžić | XX vek | 15. jul/28. jul | |
|
Jasenovački novomučenici | novomučenici | Sveti Srpski Novomučenici Jasenovački | XX vek | 31. avgust/13. septembar | |
|
Jakov | svetitelj | arhiepiskop Jakov | XIII vek | 3./16. februar) | |
|
Jevstatije Prvi | svetitelj | arhiepiskop Jevstatije I | ?-1279. | 4./17. januar) | |
| Jevstatije Drugi | svetitelj | arhiepiskop Jevstatije II | Kraj XIII i XIV vek | 16./29. avgust) | ||
|
Jelena Dečanska | prepodobna | Jelena Dečanska | Kraj XIII i XIV vek | 21. maj/3. jun | |
|
Jelena | sveta | kraljica Jelena | 1250—1314. | 30. oktobar/12. novembar | |
|
Jelisaveta | prepodobna | kneginja Jelena Štiljanović | XVI vek | 4./17. oktobar | |
|
Jefrem | svetitelj | patrijarh Jefrem | ?-1397. | 15./28. jun | |
|
|
Jefrosinija Jevgenija | prepodobna | kneginja Milica | 1335—1405. | 19. jul/1. avgust | |
| Jeftimije Dečanski | prepodobni | Jeftimije Dečanski | XVI vek | 11./24. novembar | ||
|
Joakim Osogovski | prepodobni | Joakim Osogovski | Kraj X i XI vek | 16./29. avgust | |
|
Joanikije Devički | prepodobni | Joanikije Devički | Kraj XIV i XV vek | 2./15. decembar | |
|
Joanikije Drugi | svetitelj | patrijarh Joanikije II | Kraj XIII i XIV vek | 3./16. septembar | |
.jpg)
|
Joanikije Lipovac | sveštenomučenik | mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije (Lipovac) | 1880—1945. | 4./17. jun | |
|
|
Joasaf srpski Meteorita | prepodobni | Jovan Uroš, poslednji Nemanjić | Kraj XIV i XV vek | 20. april/3. maj | |
|
Jovan Vladimir | sveti | kralj zetski Jovan Vladimir | ?-1016. | 22. maj/4. jun | |
|
Jovan Kukuzelj | sveti | Jovan Kukuzelj | 01.oktobar./14. oktobar | ||
|
Jovan Novi | sveti | despot Jovan Branković | ?-1502. | 10. decembar/23. decembar | |
| Josif Novi | svetitelj | Josif Novi | Kraj XVI i XVII vek | 15./28. septembar | ||
|
Justin Ćelijski | prepodobni | arhimandrit Justin Popović | 1894—1979. | 1. jun/14. jun | |
| Kirilo | svetitelj | patrijarh Sveti Kirilo I | Kraj XIV i XV vek | 30. avgust/12. septembar | ||
.jpg)
|
Lazar | sveti velikomučenik | knez Lazar | 1329—1389. | 15./28. jun | |
|
Makarije | svetitelj | patrijarh Makarije | XVI vek | 30. avgust/12. septembar | |
|
Maksim Vlahozaplaninski | svetitelj arhiepiskop | Despot Đorđe Branković | 1461—1516. | 18./31. januar | |
|
Mardarije Libertivilski | svetitelj | Mardarije Uskoković | 1889—1935. | 29. novembar/12. decembar | |
| Miladin Minić | sveštenomučenik | sveštenik Miladin Minić | 1913—1941. | |||
|
Milutin | sveti | kralj Milutin | 1253—1321. | 30. oktobar/12. novembar | |
| Mihailo Jevđević | sveštenomučenik | protojerej Mihailo Jevđević | 1891—1945. | |||
|
Momišićki mučenici | mučenici | 2 prezvitera-učitelja i 40 učenika | ?—1688. | 9./22. mart | |
|
Momčilo Grgurević | sveštenomučenik | prezviter Momčilo Grgurević | 1906—1945. | ||
|
Nektarije Bitoljski | sveti | Sveti Nektarije Bitoljski | -1500. | 2./15. decembar | |
| Nestor sinait vitkovački | prepodobni | Nestor sinait vitkovački | XIV vek | 30./17. avgust | ||
| Nestor Dečanski | prepodobni | Nestor Dečanski | XVI vek | 11./24. novembar | ||
|
Nestor Trkulja | sveštenomučenik | iguman Nestor Trkulja | 1899—1941. | ||
|
Nestor Solunski | mučenik | Nestor Solunski | 27. oktobar | ||
|
Nikodim | svetitelj | arhiepiskop Nikodim | ?-1325. | 11./24. maj | |
|
Nikodim Tismanski | prepodobni | Nikodim Tismanski (Grčić) | Kraj XIV i XV vek | 26. decembar/8. januar | |
|
Nikolaj Srpski | svetitelj | episkop žički i ohridski Nikolaj (Velimirović) | 1881—1956. | 5./18. mart i 20. april/3. maj | |
| Nikon | svetitelj | patrijarh Nikon | Kraj XIV i XV vek | 30. avgust/12. septembar | ||
|
Petar Zimonjić | sveštenomučenik | mitropolit dabrobosanski Petar (Zimonjić) | 1866—1941. | 4./17. septembar | |
|
Petar Koriški | prepodobni | Prepodobni Petar Koriški | XIII vek | 5./18. jun | |
|
Petar Cetinjski Čudotvorac | svetitelj | Petar I Petrović Njegoš | 1748—1830. | 18./31. oktobar | |
|
Platon Jovanović | sveštenomučenik | episkop banjalučki Platon (Jovanović) | 1874—1941. | 22. april/5. maj | |
|
Prohor Pčinjski | prepodobni | Prohor Pčinjski | Kraj X i XI vek | 19. oktobar/1. novembar | |
| Ratomir Janković | sveštenomučenik | sveštenik Ratomir M. Janković | 1915—1941. | |||
|
Rafailo Banatski | prepodobni | Rafailo Banatski Hilandarac | Kraj XVI i XVII vek | 16./29. avgust | |
|
Rafailo Šišatovački | sveštenomučenik | iguman manastira Šišatovca Rafailo (Momčilović) | 1875—1941. | 21. avgust/3. septembar | |
|
Sava Prvi arhiepiskop Srpski | svetitelj | prvi arhiepiskop Sava srpski | -1236. | 14./27. januar | |
|
Sava Drugi | svetitelj | arhiepiskop Sava II | ?-1271 | 8./21. februar | |
|
Sava Branković | svetitelj | mitropolit erdeljski Sava II Branković | XVII vek | 24. april/7. maj | |
| Sava Treći | svetitelj | arhiepiskop Sava III | Kraj XIII i XIV vek | 26. jul/8. avgust | ||
|
Sava Trlajić | sveštenomučenik | episkop gornjokarlovački Sava Trlajić, | 1884—1941. | 4./17. jul | |
|
Sevastijan Džeksonski | prepodobni | Sevastijan Dabović | 1863—1940. | 17./30. novembar | |
| Serafim Džarić | sveštenomučenik | arhimandrit Serafim Džarić | 1875—1941. | |||
|
|
Simeon Dajbapski | prepodobni | Simeon Popović, | 1854—1941. | 19. mart./1. april | |
|
Simeon Mirotočivi | sveti | veliki župan Stefan Nemanja | 1113—1199. | 13./26. februar | |
|
Simon monah | prepodobni | kralj Stefan Prvovenčani | ?-1227. | 24. septembar/7. oktobar | |
|
Sinaiti | prepodobni | Sinaiti: Romil Ravanički, Roman Sinait, Nestor, Martirije Rukumijski, Sisoje, Zosim Tumanski, Jov, Grigorije Gornjački | Kraj XIV i XV vek | 16./29. januar i 6./19. maj | |
|
Spiridon | svetitelj | patrijarh Spiridon, | Kraj XIII i XIV vek | 15./28. jun | |
|
Stefan Dečanski | sveti | kralj Stefan Uroš III Nemanjić | ?-1331. | 11./24. novembar | |
|
Stefan Lazarević | sveti | despot Stefan Lazarević | 1374—1427. | 19. jul/1. avgust | |
|
Stefan Piperski | prepodobni | Stefan Piperski | ?-1697. | 20. maj/2. jun | |
.jpg)
|
Stefan Slepi | sveti | despot Stefan Branković | ?-1476. | 9. oktobar/22. oktobar | |
|
Stefan Uroš | sveti | car Stefan Uroš | 1336—1371. | 2./15. decembar | |
|
Stefan Urošic Nemanjić | sveti | knez Stefan Urošic Nemanjić | Kraj XIII i XIV vek | 11./24. novembar | |
|
Stefan Štiljanović | sveti | knez Stefan Štiljanović | ?-1543. | 4./17. oktobar | |
| Teodor Nestorović | sveštenomučenik | episkop vršački Teodor (Nestorović) | XVI vek | 16./29. maj | ||
| Teodor Komogovinski | sveti mučenik | Teodor Komogovinski (Sladić) | XVIII vek | Teodorova subota | ||
|
Zlata Meglenska | velikomučenica | Zlata Meglenska | 13. okt/26. oktobar | ||
|
Teoktist | prepodobni | kralj Stefan Dragutin | ?-1316. | 30. oktobar/12. oktobar | |
| Sveti novomučenici Dabrobosanski i Mileševski | novomučenici | Petar Zimonjić, Varnava Nastić, jeromonasi Dositej (Vukićević), Konstantin (Vučurović), Makarije (Pejak), Sveštenomučenici: Momčilo (Grgurević), Dobrosav (Blažević), Mihailo Đusić, Jovan (Rapajić), Jovan (Zečević), Božidar (Jović), Bogdan (Lalić),Trifun (Maksimović), Velimir (Mijatović), Božidar (Minić), Miladin (Minić), Marko (Popović), Dimitrije (Rajanović), Budimir (Sokolović), Relja (Spahić), Lazar (Ćulibrk), Savo (Šiljak), Savo (Škaljak), Milorad (Vukojičić), Ratomir (Janković), Mihailo (Jevđević), Dušan (Prijović), Dobrosav (Soković), Nestor Mileševski, Serafim Trojicki, Andrija (Šiljak), Slobodan (Šiljak), Milan Božić, Simo Banjac, Mirko Stojisavljević, Vukosav Milanović, Milan Popović, Rodoljub Samardžić i sveštenik Damjan Štrbac. | 1941. | 11. jula/28. juna |
Reference
uredi- ^ Sveti mučenici surdulički (SPC) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. septembar 2019) Pristupljeno 4. juna 2017.
- ^ „Prva proslava praznika Svetih mučenika surduličkih (SPC, 30. maj 2017)”. Arhivirano iz originala 07. 08. 2020. g. Pristupljeno 04. 06. 2017.
- ^ „U slavu i čast Svetih mučenika pivskih (SPC, 8. jun 2017)”. Arhivirano iz originala 25. 10. 2020. g. Pristupljeno 08. 06. 2017.
- ^ „Sveti mučenici pivski, velički i gornjepolimski (SPC, 30. maj 2017)”. Arhivirano iz originala 07. 08. 2020. g. Pristupljeno 04. 06. 2017.
- ^ „Proslavljeni Novomučenici velički i gornjepolimski (SPC, 29. jul 2017)”. Arhivirano iz originala 12. 11. 2020. g. Pristupljeno 30. 07. 2017.
- ^ „Sveti mučenici dabrobosanski i mileševski (SPC, pristupljeno 11. jula 2020)”. Arhivirano iz originala 11. 07. 2020. g. Pristupljeno 11. 07. 2020.
- ^ „Novomučenici livanjski, molite Boga za nas (SPC, 5. avgust 2020)”. Arhivirano iz originala 18. 09. 2020. g. Pristupljeno 05. 08. 2020.
- ^ „Saopštenje za javnost Svetog Arhijerejskog Sabora (SPC, 26. maj 2017)”. Arhivirano iz originala 05. 06. 2017. g. Pristupljeno 04. 06. 2017.
- ^ SPC troje mučenika proglašava za svece („Politika”, 4. maj 2018)
- ^ Kosovski mučenici novi sveci SPC („Politika”, 4. maj 2018)
- ^ „Saopštenje za javnost Svetog Arhijerejskog Sabora Srpske (SPC, 10. maj 2018)”. Arhivirano iz originala 29. 05. 2018. g. Pristupljeno 10. 05. 2018.
Literatura
urediSpoljašnje veze
uredi- Srpski sveci
- Ko su svetitelji?
- O svetosti. Promišljanje
- Žitija Svetih: Srbi svetitelji (jezik: srpski)
- Pravoslavac — crkveni kalendar (jezik: srpski)
- Večiti crkveni kalendar (jezik: srpski)
