Solunska kraljevina
Solunska kraljevina je bila krstaška država koju su oni stvorili posle zauzimanja Carigrada 1204. godine, tokom IV krstaškog pohoda na prostoru nekadašnjeg Vizantijskog carstva, koja je de jure bila vazal Latinskog carstva stvorenog u Carigradu. Njen prvi kralj i osnivač bio je jedan od vođa Četvrtog krstaškog pohoda Bonifacije Monferatski (1204—1207), koji se kao najviđeniji od krstaša nadao tituli latinskog cara, ali je ona zahvaljujući Mletačkom preglasavanju pripala Balduinu Flandrijskom (1204—1205). Bonifacije je zatim zauzeo i prisvoji Solun sa okolinom, umesto poseda u Nikeji koji mu je predviđen, sa čime su se na kraju složile i ostale krstaške vođe čime je stvorena Solunska kraljevina koja se od samog nastanka našla u ratu sa susednim drugim bugarskim carstvom. Međutim, već 4. septembra 1207. godine Bonifacije je poginuo u sukobu sa Kalojanom (1197—1207), a novi kralj postaje njegov tek rođeni sin Dimitrije (1207—1224, u egzilu 1224—1230) umesto koga počinju da vladaju lombardijski plemići na čelu sa Obertom II (regent 1207—1209) čiji je krajnji cilj bilo postavljanje za kralja Bonifacijevog starijeg sina Vilijema. Pored toga, oni su se sukobili i sa moćnim latinskim carem Henrikom (regent 1205—1206, car 1206—1216), koji ih suzbija 1209. godine i za novog regenta postavlja svog brata Justasa Flandrijskog (regent 1209—1216). Stalnim napadima Bugara priključili su se od 1210. godine i napadi epirskih despota, prvo Mihajla (1210—1214) koji nije postigao značajnijeg uspeha, a zatim i Teodora (despot 1214 — 1224, car 1224—1230) koji vremenom uspeva da zauzme veći deo kraljevine i svede je na Solun sa najbližom okolinom. Završni udar kraljevini Teodor je zadao u decembru 1224. godine kada je zauzeo Solun i uništio kraljevinu, a poslednji kralj Dimitrije spasao se bekstvom i nastavio je da nosi titulu solunskog kralja u egzilu.
Regnum Thessalonicae | |||
|---|---|---|---|
 Zastava
 Grb
| |||
 Solunska kraljevina 1204. godine | |||
| Geografija | |||
| Kontinent | Evropa | ||
| Regija | Grčka | ||
| Glavni grad | Solun | ||
| Društvo | |||
| Službeni jezik | Grčki, latinski | ||
| Religija | Katolicizam i Pravoslavlje | ||
| Politika | |||
| Oblik države | Kraljevina | ||
| — kralj | Bonifacije od Monferata | ||
| Dimitrije od Monferata | |||
| Justas Flandrijski (regent) | |||
| Istorija | |||
| Istorijsko doba | Srednji vek | ||
| — Osnivanje | 1204 | ||
| — Ukidanje | 1224 | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice Soluna | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
|
| ||
Istorija
urediPozadina
urediSolunska kraljevina je jedna od krstaških država nastalih nakon pada Carigrada u ruke krstaša 1204. godine. Nakon pada Vizantije očekivalo se da će vođa Četvrtog krstaškog pohoda, Bonifacije Monferatski, postati novi latinski car. Ipak, dužd Enriko Dandolo i mletačke vlasti smatrale su da je Bonifacije previše povezan sa oborenim vizantijskim vlastima. Njegov brat Konrad, jerusalimski kralj, bio je u rodbinskim vezama sa svrgnutom vizantijskom carskom dinastijom. Pravi razlog što Bonifacije Monferatski nije dobio titulu latinskog cara bio je taj što su Mlečani znali da tako jaku ličnost nisu mogli lako kontrolisati. Stoga su održani izbori na kojima je Bonifacije preglasan. Novi latinski car postao je Balduin I (1204-1205).
Osnivanje
uredi
Bonifacije je u podeli vizantijskih teritorija dobio oblasti na azijskoj obali Bosfora. On ih je menjao za oblasti oko Soluna, drugog po veličini grada Vizantijskog carstva, nakon same prestonice. Budući da je i sam Balduin želeo tako veliki grad u sklopu svog carstva, Bonifacije je morao da ga osvoji. Bonifacijeva vlast u Solunu uspostavljena je krajem 1204. godine. Formalno je Solun proglašen prestonicom nove "kraljevine", a Bonifacije poneo kraljevsku titulu. Međutim, titula kralja nikada se u Solunu nije zvanično upotrebljavala. Izvori s kraja 13. i početka 14. veka govore da je Bonifacije temeljio svoja prava nad ovim gradom na osnovu braka njegovog mlađeg brata Rajnera od Monferata sa Marijom Komnin (1180), ćerkom čuvenog vizantijskog cara Manojla.[1]
Bonifacije je vladao kratko, svega tri godine. Međutim, on je za to vreme uspeo da proširi posede Solunske kraljevine i udari temelje njenoj moći. Bonifacijeva vlast proširena je na Tesaliju, Beotiju, Eubeju i Atiku. Granice Solunske kraljevine prostirale su se do Domoka, Farsale i Velestina: južna Tesalija, sa gradovima Zetonion i Ravenika bile su pod kontrolom latinskog cara, ali su i oni i države na jugu Grčke bile vazali Bonifacija kao solunskog kralja.[2] Latinski car pokrenuo je ekspediciju protiv pobunjenih lombardskih barona u Solunu nakon smrti Bonifacija Monferatkog (1208-1209). Ova pobuna rezultirala je odcepljenjem i osamostaljenjem Atinskog vojvodstva, Markizata Bodonice i Gospodstva Salone.[3]
Lombardska pobuna
urediBonifacije je stradao u borbi protiv bugarskog cara Kalojana 4. septembra 1207. godine. Njegova glava poslata je bugarskom caru. Kraljevinu je nasledio Bonifacijev maloletni sin Dimitrije, koji je bio u kolevci. Margareta Ugarska, Bonifacijeva udovica, nije imala stvarnu vlast u gradu. Ona je prešla na lombardske plemiće koje je predvodio Oberto II od Bijandrata. Njegov cilj bio je da postavi Bonifacijevog starijeg sina Vilijama VI od Monferata na presto. Kako Oberto nije prihvatio vrhovnu vlast latinskog cara Henrika, ovaj je 1209. godine pokrenuo pohod na Solun. Oberto je svrgnut i proteran na Eubeju, a novi gospodar Soluna postao je Henrikov brat Justas Flandrijski, u ime maloletnog Dimitrija.[4]
Rat sa Epirom i uništenje Solunske kraljevine
urediKoristeći se nemirima u Solunu, Mihailo I Duka Komnin, bivši Bonifacijev saveznik, napao je Kraljevinu 1210. godine. Istovremeno napadaju i Bugari. Henrik je uspeo da pobedi oba neprijatelja, ali nakon smrti Mihaila 1214. godine na epirski presto dolazi još moćniji vladar Teodor. Prvi cilj epirskog vladara bio je uništenje Solunske kraljevine, na putu ka zauzeći samog Carigrada. U prvih devet godina svoje vladavine Teodor osvaja sve solunske teritorije izuzev samog grada. Latinski car nije bio u stanju da odbrani svog vazala, budući da je istovremeno ratovao protiv nikejske vojske u Aziji. Godine 1224. Dimitrije je postao dovoljno star da samostalno vlada. Teodor, međutim, zauzima Solun, te Solunska kraljevina postaje deo Epirske despotovine.[5]
Titularni kraljevi Soluna
urediTitula solunskog kralja nadživela je samu kraljevinu. Članovi dinastije Monferata nosili su je do 1284. godine. Do 14. veka ukupno je 11 ličnosti nosilo titulu kralja Soluna. Vizantijska carica Irina od Monferata je početkom 14. veka, nakon sukoba sa mužem Andronikom, iz protesta otišla u Solun. Svoju vlast nad gradom temeljila je na činjenici da potiče od dinastije koja je u prvoj četvrtini 13. veka vladala Solunskom kraljevinom.
Spisak solunskih kraljeva
urediSolunski kraljevi u Solunu
uredi- Bonifacije Monferatski (1204—1207)
- Dimitrije Monferatski (1207—1224)
- Oberto II od Bijandrata (regent 1207—1209)
- Justas Flandrijski (regent 1209—1216)
- Margarita Arpadović (regent 1216—1224)
Titularni solunski kraljevi u egzilu
uredi- Dimitrije Monferatski (1225—1230)
- Fridrih II (1230—1239)
- Bonifacije II Monferatski (1239—1253)
- Viljem VII Monferatski (1253—1284)
- Hju IV od Burgundije (1266—1271) (rivalski nosilac titule)
- Robert II od Burgundije (1273—1305) (rivalski nosilac titule do 1284)
- Hju V od Burgundije (1305—1313)
- Luj Burgundijski (1313—1316)
- Jud IV od Burgundije (1316—1320?)
- Posle 1320. godine više nema nosilaca titule solunskog kralja.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ E.g. Salimbene de Adam, Chronicle, 1966 edition vol. 2 p. 790. Cf. (Runciman & 1951-1954, vol. 3 p. 125), and for full discussion (Haberstumpf 1995, pp. 56–67).
- ^ Van Tricht 2011, pp. 161–162.
- ^ Van Tricht 2011, pp. 162–163.
- ^ Gibbon, Edward (1906). Edward Gibbon, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, vol. 11. New York: Fred de Fau and Co.
- ^ Anne Van Arsdall, Helen Moody. The Old French Chronicle of Morea: An Account of Frankish Greece after the Fourth Crusade. Routledge. ISBN 9781134797462.
Literatura
uredi- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.
- Popović, Radomir V.; Perović, David, ur. (2005). 950 godina od Velikog raskola (1054) i 800 godina od pada Carigrada u ruke krstaša (1204): Međunarodni naučni simposion. Beograd: Pravoslavni bogoslovski fakultet.