Poznanj
Poznanj (polj. Poznań, nem. Posen, jid. פּױזן — Pojzn) grad je na zapadu centralne Poljske sa 559.458 stanovnika (2008).[1] Nalazi se na reci Varti. Jedan je od najstarijih gradova u Poljskoj i važan je istorijski, kao i aktivan trgovinski, privredni i obrazovni centar. Poznanj je peti najveći grad u Poljskoj i četvrti najveći industrijski centar. Takođe je administrativni centar Velikopoljskog vojvodstva. U periodu od 968. do 1038. bio je glavni grad Poljske.
| Poznanj polj. Poznań | |
|---|---|
Deo Starog grada sa Starom pijacom Carski dvorac Veliko pozorište Stanislava Monjuškog Arhikatedralna bazilika Svetog Petra i Pavla Gradska većnica Bałtyk Fara Univerzitet Adam Mickijevič | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Poljska |
| Vojvodstvo |  Vojvodstvo velikopoljsko |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2012. | 550.742 |
| — gustina | 2.102,79 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 52° 24′ 00″ S; 16° 55′ 00″ I / 52.4° S; 16.916667° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 60-154 m |
| Površina | 261,91 km2 |
  Poznanj Poznanj na karti Poljske | |
| Poštanski broj | 60-001 |
| Pozivni broj | 61 |
| Registarska oznaka | PO |
| Veb-sajt | |
| http://www.poznan.pl/ | |
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Bazilika Svetog Petra i Pavla u Poznanju je najstarija u zemlji, i u njoj se nalaze grobovi prvih poljskih vladara: vojvode Mješka I, kralja Boleslava Hrabrog, kralja Mješka II, vojvode Kazimira I Obnovitelja, vojvode Pšemisla I, i kralja Pšemisla II.
Ime grada Poznań vjerovatno potiče od ličnog imena Poznan (prema participu poljskog jezika: poznan(y). Takođe je moguće da je ime grada neposredno izvedeno od glagola poznać, poznati, prepoznati.
Geografija
urediPoznanj pokriva površinu od 261,3 km2 i ima koordinate u opsegu 52°17'34''–52°30'27''N, 16°44'08''–17°04'28' 'E. Njegova najviša tačka, sa nadmorskom visinom od 157 metara je vrh Moraskog brda u okviru prirodnog rezervata "Moraško meteorit" na severu grada. Najniža nadmorska visina je 60 metara, u dolini reke Varte.
Glavna reka koja prolazi kroz Poznanj je Varta, koja protiče kroz grad u smeru Jug-Sever. Kako se približava centru grada, deli se na dva kraka - jedan kojim teče zapadno i drugi kojim teče istočno od ostrva Tumski, i ponovo se spajaju idući dalje na sever. Druge pritoke Varte unutar Poznanja su potok Junikovo (Strumjen Junikovski), koji protiče kroz južni Poznanj sa zapada, susrećući se sa Vartom neposredno izvan granice grada u Lubonu; Bogdanka i Vjerzbak, ranije dve odvojene pritoke koje su tekle sa severozapada i duž severne strane centra grada, sada sa svojim donjim delovima preusmerenim pod zemlju.
Centar grada – uključujući Stari grad i mnoge druge važne zgrade i gradske četvrti – leži na zapadnoj strani Varte. Nasuprot njemu, između dva kraka Varte, nalazi se ostrvo Tumski, u kojem se nalaze katedrala i druge crkvene zgrade, kao i stambeni i industrijski objekti. Nasuprot katedrali na istočnoj obali reke nalazi se istorijski kvart Srodka. Velike površine stambenih blokova, građenih od 1960-ih pa nadalje, uključuju naselja "Rataje" na istoku i "Vinogradi" i "Pjatkovo" severno od centra grada. Starije stambene i poslovne četvrti uključuju naselja "Vilda", "Lazar" i "Gorčin" na jugu i "Ježice" na zapadu. Postoje i značajne površine šuma unutar granica grada, posebno na istoku i oko jezera na severozapadu.
Klima
urediKlima Poznanja je u prelaznoj zoni između vlažne kontinentalne i okeanske klime. Grad karakterišu relativno hladne zime i toplija leta. Sneg je čest zimi, kada su noćne temperature obično ispod nule. Leti temperature često mogu dostići 30 °C. Godišnja količina padavina je viša od 500 mm, što je i dalje među najnižim količinama u Poljskoj. Najkišovitiji mesec je jul, uglavnom zbog kratkih, ali intenzivnih naleta hladnih frontova i ciklona. Broj sunčanih sati je među najvećim u zemlji.
Klima u ovoj oblasti ima blage razlike između visokih i najnižih, a padavina ima dovoljno tokom cele godine.[2]
Istorija
urediOvaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Saobraćaj
urediGrad je važan tranzitni centar, a saobraćajna mreža u gradu i okolini je dobro razvijena.
Poznanj ima jedan od najvećih aerodroma na zapadu Poljske. Najviše putnika je zabeleženo tokom 2019. godine - preko 2 miliona i 300 hiljada putnika.[3]
Sa završetkom ere komunizma 1989. godine, gradska ulaganja u saobraćaj su uglavnom bila u vidu javnog saobraćaja. Dok se broj automobila od 1989. najmanje udvostručio, opštinska politika se koncentrisala na poboljšanje javnog prevoza, koji se uglavnom sastoji od tramvaja i gradskih i prigradskih autobusa. Planiraju se nove tramvajske pruge, uključujući i deonice brzog tramvaja "Pestka", a vozni park se menja savremenim niskopodnim vozilima kao što su tramvaji "Solaris Tramino/Combino" i "Moderus Gamma" i autobuse kao što je "Solaris Urbino".
Demografija
uredi| 1946. | 1980. | 1995. | 2000. | 2005. | 2010. | 2012. |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 267.978 | 552.938 | 581.171 | 574.896 | 567.882 | 551.627 | 550.742 |
Partnerski gradovi
uredi
Galerija
uredi-
Bazilika u Poznanju -
Stari trg u Poznanju
Vidi još
urediReference
uredi- ^ „Definition of poznan | Dictionary.com”. www.dictionary.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 10. 10. 2019.
- ^ [http://www.weatherbase.com/weather/weather-summary.php3?s=3321&cityname=Poznan,+Wielkopolskie,+Poland&units= „Poznan, Poland K�ppen Climate Classification (Weatherbase)”]. Weatherbase. Pristupljeno 2023-05-24. replacement character u
|title=na poziciji 17 (pomoć) - ^ „Statistics – Port Lotniczy Poznań-Ławica”. poznanairport.pl. Pristupljeno 2023-05-24.
