Pevanje iz vika
Pevanje iz vika je tradicionalno dvoglasno pevanje koje spada u pevačke tradicije koje se ispoljavaju kao heterofono bordunski vokalni oblik. Evidentirano je kao elemenat nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije.[1] Ovaj način pevanja karakterističan je za lokalne zajednice srpskog stanovništva na području Zlatiborskog okruga u zapadnoj Srbiji.
| Pevanje iz vika | |
|---|---|
.jpg) Panorama Zlatibora | |
| Nematerijalno kulturno nasleđe | |
| Region | Zlatiborski okrug, zapadna Srbija |
| Zajednica | Lokalne zajednice srpskog stanovništva na području Zlatiborskog okruga u zapadnoj Srbiji |
| Predlagač | Društvo za negovanje tradicionalnog pevanja izvika |
| Veb sajt | http://nkns.rs/cyr |
Pevanje iz vika se nalazi na listi nematerijalnog kulturnog nasleđa Srbije.[2]
Tehnika pevanja
urediPesme izvode dva pevača istog pola ili kombinovano, a pevač koji počinje pesmu, prema narodnom tumačenju, „povede”, „upravlja”, „predvaja”, „daje komandu”, „usjeca”, dok se drugi izvođač, uključuje nešto kasnije i prati pevanje „vozi napravo”. Važno je da u toku izvođenja ne dođe do prekidanja muzičkog toka. Ove pesme ne pevaju deca zbog starosne dobi u kojoj još nemaju razvijene potrebne fizičke predispozicije (zreo, jak, prodoran glas, dugačko zadržavanje daha). Melodija je uvek ista, pesma može da bude u dva ili u četiri stiha, a kada se peva arijom, kako to narod zove, u četvoro ili i više njih, peva se takozvanom požeškom, zlatiborskom ili zlatarskom „kajdom”.[3]
Teme pesama
urediTekstovi pesama zabeleženi u užičkom kraju klasifikovani su u pesme uz ženske i muške poslove (žetelačke, kosačke, rabadžijske, „preljske”, čobanske...), svadbarske i svatovske, pesme o zavičaju, slavske, ljubavne. Pesma se pevala i na prosidbama, svadbama, sjelima, prelima, komišanjima, ispraćajima u vojsku ali i bez ikakvog posebnog povoda, pri slučajnom susretu. Pesme izvika se danas izvode u svakodnevnom životu uz pojedine poslove: košenje, moba, komišanje, rabadžijanje, čuvanje stoke, kad se peče rakija, na svadbama, slavama, rođendanima, uz pojedine poslove.
Nematerijalno kulturno nasleđe
urediPevanje iz vika čuvaju lokalne zajednice srpskog stanovništva na području Zlatiborskog okruga u zapadnoj Srbiji, selima opština Arilje, Bajina Bašta, Ivanjica, Kosjerić, Nova Varoš, Požega, Priboj, Prijepolje, Užice, Čajetina.
Takođe, u okviru više kulturno-turističkih manifestacija u Zlatiborskom okrugu održavaju se takmičenja izvornih grupa u pevanju, kao što su Zlatarfest u Novoj Varoši, Susreti na Zmajevcu u Rožanstvu, Sabor „Zlakusa u pesmi i igri” u Zlakusi i dr. U Novoj Varoši postoji Društvo za negovanje tradicionalnog pevanja Izvika.[4]
Vidi još
urediReference
uredi- ^ „Lista elemenata nematerijalnog kulturnog nasleđa Republike Srbije”. Centar za nematerijalno kulturno nasleđe Srbije. Pristupljeno 2. 12. 2017.
- ^ „Pevanje iz vika”. Nematerijalno kulturno nasleđe Srbije. Enografski muzej u Beogradu. Pristupljeno 8. 2. 2019.
- ^ „Pevanje „iz vika“ - pevanje iz duše”. RTS. Pristupljeno 2. 12. 2017.
- ^ „Tradicija pevanja izvika”. Društvo za negovanje tradicionalnog pevanja Izvika. Arhivirano iz originala 15. 09. 2017. g. Pristupljeno 2. 12. 2017.
Spoljašnje veze
uredi- „Muzička tradicija na Zlatiboru i Zlataru - pevanje "iz vika"”. Srbiju volimo. Pristupljeno 2. 12. 2017.
