Mira Brtka

Mira Brtka
Mira Brtka
	Mira Brtka
Lični podaci
Datum rođenja	5. oktobar 1930.
Mesto rođenja	Novi Banovci, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti	18. decembar 2014. (84 god.)
Mesto smrti	Beograd, Republika Srbija

Mira Brtka (svk. Mira Brtková; Novi Banovci, 5. oktobar 1930 — Beograd, 18. decembar 2014) bila je slovačka likovna umetnica, modna kreatorka, pozorišna i filmska rediteljka.

Biografija

Završila je gimnaziju u Beogradu 1948. godine, s tim da je peti i šesti razred gimnazije pohađala u Bratislavi. Godine 1953. završila je studije režije na Akademiji za pozorišnu i filmsku umetnost u Beogradu, kod profesora Vjekoslava Afrića, Josipa Kulundžića i Slavka Vorkapića. Kao stipendista Čehoslovačke republike bila je asistent režije u igranom filmu Otokara Vavre „Protiv svih“.^[1]

Pedesetih godina bavila se pozorišnom i filmskom režijom. Režirala je kratke filmove za Zagreb film i Neoplantu u Novom Sadu 1958. godine. Istovremeno je uradila i scenario za prvi animirani film Beogradske škole crtanog filma („Solista Nikole Majdaka”). Godine 1959. godine bila je asistent rediteljima Pjetru Đermiju i Albertu Latuadi.^[1]

Svoje umetničko usavršavanje nastavila je na Akademiji lepih umetnosti u Rimu, smer slikarstvo, u klasi profesora Franka Đentilinija i Mina Makarija. Diplomirala je 1963. godine i kao slikarka radila u okviru umetničke internacionalne grupe Illumination sve do kraja šezdesetih godina. Rukovodeća ličnost ove internacionalne grupe bio japanski umetnik Abe Nobuja. U periodu od 1970. do 1971. godine bila je sekretar režije u igranom filmu „Sutjeska“.^[1]

Mira Brtka se bavila i modnim dizajnom. Njene modne kreacije inspirisane su slovačkom narodnom nošnjom. Takođe je bila i kolekcionar slovačkih narodnih nošnji i antikviteta.^[1]

Brtkini umetnički radovi nalaze se u mnogim javnim zbirkama i privatnim kolekcijama, kao što su: Muzej savremene umetnosti Vojvodine, Novi Sad; Muzej savremene umetnosti, Beograd; Muzej grada Sarajeva, Sarajevo; Galleria d’arte „L’Argentario”, Trento; Museo Civico, Verukio; Galleria nazionale d’arte moderna GNAM, Rim; Galeriartist, Daghan Ozul Collection, Istanbul; Vujičić kolekcija, Beograd; Muzej Macura, Novi Banovci; Wiener Städtische, Beograd i mnogim drugim.^[2]

Njene skulpture postavljene su u javnom prostoru: Aerodrom, Vršac; TERRA, Kikinda; Plato ispred Galerije Meander, Apatin; Park/šetalište pored Dunava, Apatin; Centar za kulturu, Stara Pazova.^[2]

O Miri Brtki snimljeno je više filmova, npr.: 1982. Nikola Majdak za TV Novi Sad, Lice u prolazu; 1993. M. Horvat i Vladimir Valentik za TV Novi Sad i emisiju Art Forum: razgovor sa slikarkom, vajarkom i rediteljkom Mirom Brtkom; 2012. Karmelo Romeo, po Dreams That Money Can Buy; Hansa Rihtera: Mira Brtka, Rim, itd.^[2]

Mira Brtka je 2011. osnovala Fondaciju Brtka–Kresoja, a izlagački prostor Fondacije u Petrovaradinu za javnost je otvoren 2012. izložbom Mira Brtka i grupa Illumination.^[2]

Fondacija

Fondacija MIRA BRTKA osnovana 2020. godine u Beogradu posvećena je očuvanju, reafirmaciji i valorizaciji stvaralaštva Mire Brtke, jedinstvene umetnice koja je radila u oblastima slikarstva, skulpture, filmske i pozorišne režije i produkcije, animacije, kostimografije, veza, modnog dizajna, kulturnog aktivizma i konceptualne umetnosti. Fondacija aktivno radi na organizaciji izložbi radova Mire Brtke u Rimu, Milanu, Beču, Parizu, Londonu... Što Fondaciju čini internacionalnim kulturološkim projektom.

Upravni odbor Fondacije “MIRA BRTKA“ u prvom sazivu imenuje se u sastavu:

1. Miroslav Rodić, Predsednik Upravnog odbora

2. Jerko Denegri, Član Upravnog odbora

3. Jozef Klaćik, Upravitelj

Izložbe

Prvu samostalnu izložbu slika imala je 1964. u Rimu, da bi zatim izlagala i na brojnim samostalnim i grupnim, problemskim i studijskim izložbama u zemlji i inostranstvu. U Muzeju savremene umetnosti Vojvodine u Novom Sadu, 2012. pod nazivom Mira Brtka: Nestabilne ravnoteže (1962–2012), povodom pedestogodišnjice umetničkog rada, priređena joj retrospektivna izložba i tim povodom štampan monografski katalog.^[2]

Nagrade i priznanja

Diploma d’onore, I Mostra internazionale di pittura estemporanea, Latina – Sperlonga, Italija (1962)
Nagrada „Zlatna značka” Kulturno-prosvetne zajednice Srbije za nesebičan, predan i dugotrajan rad i stvaralački doprinos u širenju kulture, Beograd (2009)
Nagrada Svetlost za životno delo, Centar za kulturu, Stara Pazova (2012)^[2]
Nagrada „Sava Šumanović”^[3]

Reference

^ ^a ^b ^v ^g „Mira Brtka”. www.slovackizavod.org.rs.
^ ^a ^b ^v ^g ^d ^đ „IN MEMORIAM: MIRA BRTKA (1930 – 2014)”. msuv.org. Arhivirano iz originala 14. 11. 2019. g. Nevalidan unos |dead-url=dead (pomoć)
^ Beograd, Beta, N1 (2021-03-25). „Urošu Đuriću nagrada "Sava Šumanović"”. N1 (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-26.

Spoljašnje veze

[:0-1] v ^g „Mira Brtka”. www.slovackizavod.org.rs.

[:1-2] v ^g ^d ^đ „IN MEMORIAM: MIRA BRTKA (1930 – 2014)”. msuv.org. Arhivirano iz originala 14. 11. 2019. g. Nevalidan unos |dead-url=dead (pomoć)

[3] Beograd, Beta, N1 (2021-03-25). „Urošu Đuriću nagrada "Sava Šumanović"”. N1 (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-26.

[1]

[2]

[3]