Mehmed Šukri-paša
Mehmed Šukri-paša (tur. Mehmed Şükrü Paşa) bio je oficir Otomanske sultanove vojske, vojskovođa, najpoznatiji po tome što je tursku vojsku predvodio u periodu opsade Jedrena (1912-1913. godine), jedne od najvažnijih bitaka Prvog balkanskog rata.
| Mehmed Šukri-paša | |
|---|---|
 Šukri paša | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 1857 |
| Mesto rođenja | Erzurum,  Osmansko carstvo |
| Datum smrti | 5. jun 1916. (58/59 god.) |
| Mesto smrti | Carigrad, Osmansko carstvo |
| Vojna karijera | |
| Vojska | Osmanska vojska |
| Čin | Paša |
| Učešće u ratovima | Prvi balkanski rat |
Biografija
urediMehmed Šukri-paša stupa u vojnu službu Osmanske vojske 1879. godine, kao artiljerijski lajtnant. Posle perioda obuke u Francuskoj i vojne službe u Nemačkoj, brzo se izdiže u hijerarhiji osmanske armije dostigavši čin brigadnog generala sa 36 godina starosti (1893. godine). U isto vreme i sam pomaže u edukaciji drugih mladih oficira predajući matematiku i balistiku na Vojnoj akademiji u Carigradu.[1]
U avgustu 1903. godine Mehmed Šukri-paša predvodio je askere Jedrenskog vilajeta, koji su žestoko potukli ustanike u Preobraženskom ustanku, na području Strandže.[2]
Krajem septembra 1912. godine, nekoliko dana pred izbijanje rata sa zemljama Balkanskog saveza, Šukri-paša je imenovan za komandanta Jedrena, na čelu korpusa sastavljenog od 60 hiljada vojnika. Mesec dana kasnije, kao rezultat poraza Istočne armije u Lozengradskoj operaciji i Lileburgasko-Bunarhisarskoj operaciji, grad je osvojen od strane združene srpsko-bugarske vojske. Pod komandom Šukri-paše garnizon vrši nekoliko napada i produžava borbu do kraja januara 1913. godine. Potpuna kapitulacija nastupa 13. marta, usled konačnog proboja bugarske vojske na istočni sektor utvrđenja.[3] Na njegov lični zahtev da se preda komandantu srpske vojske Stepi Stepanoviću, zarobljen je od strane komandanta 20. pešadijskog puka, majora Milovana Gavrilovića.[4]
Pad Jedrena bio je kraj vojne karijere Šukri-paše. Posle kratke pauze, u vreme kada je bio ratni zarobljenik u Sofiji, odlazi u Carigrad i napušta aktivnu vojnu službu.[1]
1998. godine u Jedrenu je otkriven spomenik, a dve godine kasnije i muzej sećanja na Balkanske ratove sa statuom Šukri-paše.[5][6]
Reference
uredi- ^ a b Wasti, Syed Tanvir. The 1912-1913 Balkan Wars and the Siege of Edirne Arhivirano na sajtu Wayback Machine (2. decembar 2013). Middle Eastern Sudies, t. 40 (2004), №4, pp. 72-73 (dostъp ot 13.02.2013)
- ^ Kьosev, Dino / Danailov, Lambi. Ilindensko-Preobraženskoto vъstanie 1903—1968. Sofiя, Izdatelstvo na Nacionalniя sъvet na Otečestveniя front, 1968. pp. 112-115 (dostъp ot 13.02.2013)
- ^ Markov, Georgi. Bъlgariя v Balkanskiя sъюz sreщu Osmanskata imperiя, 1912-1913. Sofiя, izdatelstvo Nauka i izkustvo, 1989. pp. 320-323 (dostъp ot 13.02.2013)
- ^ „Belanovica”. O pukovniku Milovanu Gavriloviću. Pristupljeno 6. 1. 2017.
- ^ „The Memorial of Şükrü Paşa. The Museum Of Balkan War”. Arhivirano iz originala 08. 01. 2009. g. Pristupljeno 27. 11. 2013.
- ^ Kameliя Mirčeva, Tursko kafe, podsladeno s bъlgarska istoriя i oщe neщo (dostъp ot 13.02.2013)