Kabus ibn Said el Said
Kabus ibn Said el Said (arap. قابوس بن سعيد آل سعيد; Salala, 18. novembar 1940 — 10. januar 2020) bio je sultan Omana i njegovih zavisnih teritorija. Došao je na vlast u dvorskom puču kada je srušio s vlasti svog oca Saida bin Tajmura 23. jula 1970. godine. On je 14. potomak osnivača dinastije El Said.[1]
| Kabus ibn Said el Said | |
|---|---|
.jpg) Fotografija sultana | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 18. novembar 1940. |
| Mesto rođenja | Salala, Maskat i Oman |
| Datum smrti | 10. januar 2020. (79 god.) |
| Mesto smrti | Maskat, Oman |
| Porodica | |
| Supružnik | Kamila |
| Potomstvo | / |
| Roditelji | Said bin Tajmur Mazun el Mašani |
| Dinastija | El Said |
| Sultan Omana | |
| Period | 23. jul 1970 — 10. januar 2020. |
| Prethodnik | Said bin Tajmur |
| Naslednik | Hajtam Bin Tarik Al Suad |
| Čin | feldmaršal |
Biografija
urediRođen je 18. novembra 1940.[2]) u gradu Salala, na jugu Omana, kao sin jedinac sultana Saida ibn Taimura. Osnovno i srednjoškolsko obrazovanje završio je kod kuće i u Indiji, nakon čega je poslan na privatni koledž u Engleskoj.[3] Nakon diplomiranja na Vojnoj akademiji Sendhurst, ušao je u službu Britanske vojske i bio dodeljen Prvom bataljonu škotskih strelaca. Posle vojske se školovao još neko vreme, a zatim se vratio u rodnu zemlju, gde je studirao islam i istoriju svoje zemlje.
Šest godina pre Taimurovog svrgavanja, Kabus je bio stavljen u kućni pritvor. Konačni sukob između pristalica Tajmura i Kabusa desio se u julu 1970. godine, kada su pobedili Kabusovi ljudi. Tajmur je srušen s vlasti, a Kabus je ustoličen za novog sultana Omana. Britanci su mu pomogli da učvrsti vlast. Kabus je posle toga preselio prestonicu u Muskat i pokrenuo istraživanja i vađenja nafte širom zemlje.[4] Ukinuo je staro ime zemlje Muskat i Oman i proglasio novo ime Sultanat Oman, kako bi na taj način istaknuo jedinstvo zemlje.
Vladavina
urediKabus je nakon preuzimanja vlasti, komandovao državom i vojskom tokom Dofarskog rata,a uz podršku Irana i UK je uspeo da porazi pobunjenike 1976. godine.
Kabusov način vladavine bila je apsolutna monarhija. Za razliku od vladarske porodice u Saudijskoj Arabiji, Kabus nije svoje političke odluke donosio nakon savetovanja sa svojom porodicom. Poslednjih je godina Kabus dopustio održavanje parlamentarnih izbora u kojima su i žene smele da glasaju i da izlaze kao kandidatkinje svojih stranaka. Parlament Omana poseduje zakonodavne i nadzorne funkcije.[5] Oman je 1979. godine bio jedina arapska država koja je podržala Sadatov mirovni sporazum s Izraelom.[6]
Od Kabusovog dolaska na vlast, Oman je proširio međunarodne odnose, pokrenuta su mnoga novinska glasila, porastao prosperitet stanovništva, osnovane su mnoge škole, sagrađeni autoputevi i ostale beneficije.[7]
Kabusu ibn Saidu je Nacionalno veće američko-arapskih odnosa 1998. godine uručilo Međunarodnu nagradu za mir.[8] On takođe održava dobre odnose s ostalim arapskim zemljama i partnerima u Veću zalivske saradnje.[9]
Kabus zvanično vodi neutralnu politiku i održava dobre odnose s Iranom uprkos savezništvu s SAD i Ujedinjenim Kraljevstvom. Bio je protiv ubrzanog američkog povlačenja iz Iraka.
Privatni život
urediKabus ibn Said nema dece, a najbliža rodbina su mu njegove tri sestre. Verovatno je da će ga po principu primogeniture na vlasti naslediti najbliži prvorođeni muški rođak, odnosno nećak njegovog pokojnog ujaka, Tarik ibn Taimur el Said.[10] On je bio premijer Omana, pre nego je Kabus preuzeo i tu funkciju.
Kabus je 1976. nakratko bio oženjen svojom rođakinjom Kamilom, ali se ubrzo razveo od nje[11] i od tada je neoženjen.
Njegov rođendan se u Omanu slavi kao nacionalni praznik. Dan njegovog dolaska na vlast, 23. jul, slavi se pod imenom Dan renesanse.
Smrt
urediOd 2015. godine sultan Kabus se lečio od raka debelog creva. Lečio se u Belgiji, da bi se vratio u rodni Oman tri nedelje pred smrt.[12] Umro je 10.1.2020. godine u 79 godini života i nepunih 50 godina vladavine (tačnije 49 godina, 5 meseci, 2 nedelje i 4 dana).[13]
Reference
uredi- ^ „Qaboos bin Said”. Webster's Concise Encyclopedia. 1. New York: Gramercy Books. 1998. str. 520.
- ^ Al Sa'id, Qaboos (1940–) – Personal history, Biographical highlights, Personal chronology, Influences and contributions, The world’s perspective, Legacy Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. mart 2016). Encyclopedia.jrank.org., Pristupljeno 27.1. 2013.
- ^ Tribute to His Majesty Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. januar 2006), Pristupljeno 8. 4. 2013.
- ^ PROFILE-Oman's Sultan Qaboos bin Said Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. oktobar 2011). Forexyard.com (2011-03-25)., Pristupljeno 27.1. 2013.
- ^ „Oman's Sultan Granting Lawmaking Powers to Councils | Middle East | English”. Voanews.com. 13. 03. 2011. Pristupljeno 27. 01. 2013.
- ^ Oman's Renaissance Man. Foreignpolicy.com., Pristupljeno 27.1. 2013.
- ^ Trofimov, Yaroslavth (14. 12. 2001). „Oman has oil, but it had no orchestra”. Wall Street Journal: A6.
- ^ Council Chronicle. (PDF). National Council on the US-Arab Relations., Pristupljeno 27.1. 2013.
- ^ The Final Communiqué of the 29th Session of the Supreme Council of the Arab Gulf Cooperation Council Arhivirano na sajtu Wayback Machine (29. maj 2013). 29–30.12. 2008.
- ^ HH Prince Sayyid Tarik bin Taimur al-SAID Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. jul 2015). Freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com., Pristupljeno 27.1. 2013.
- ^ Kechichian, Joseph A. (17. 12. 2010). „Sultan Qaboos Bin Saeed: A democrat visionary”. Weekend Review. Gulf News. Pristupljeno 27. 01. 2013.
- ^ https://www.theguardian.com/world/2019/dec/22/oman-readies-baroque-succession-process-as-sultans-health-worsens
- ^ https://www.aljazeera.com/news/middleeast/2020/01/oman-sultan-qaboos-dies-oman-state-media-200111000944539.html
Spoljašnje veze
uredi
- Official account of the Sultan's reign
- Oman Net
- Oman-Qaboos Arhivirano na sajtu Wayback Machine (26. septembar 2018)
