Zoran Ćirjaković
Zoran Ćirjaković (Beograd, 22. decembar 1965) srpski je novinar, publicista, politikolog, istraživač, svetski putnik, bivši turistički vodič i univerzitetski predavač. Nekadašnji je dopisnik Newsweek-a i Los Angeles Times-a, kao i predavač na Fakultetu za medije i komunikaciju Univerziteta Singidunum.[1] Radi kao istraživač-saradnik Instituta za političke studije. Poznat je i kao autor termina autošovinizam i slučajni Srbin.[2]
| Zoran Ćirjaković | |
|---|---|
 Zoran Ćirjaković, 2021. godine | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 22. decembar 1965. |
| Mesto rođenja | Beograd, SFR Jugoslavija |
| Obrazovanje | Elektrotehnički fakultet Univerziteta u Beogradu Fakultet političkih nauka Univerziteta u Beogradu |
| Supružnik | Nataša Marković |
| Novinarski rad | |
| Novine | Newsweek Los Angeles Times B92 NIN Politika |
Biografija
urediObrazovanje
urediPotiče iz predratne komunističke porodice iz Dragačeva. Njegov deda-stric bio je politički komesar Dragačevske partizanske čete.[3] Ćirjakovićev otac bio je policijski inspektor za privredni kriminal, a majka je bila lekar poreklom iz metohijskog sela Zaskok, koje je danas deo Uroševca. Detinjstvo je uglavnom provodio u Kosjeriću, gde su mu roditelji radili, a prva četiri razreda osnovne škole je završio u Osnovnoj školi „Nada Matić” u Užicu. Porodica se zatim preselila u Blok 45 u Novom Beogradu, te Ćirjaković tamo završava Osnovnu školu „Branko Radičević”. U isto vreme, u drugo odeljenje ove školu je išla Marija Milošević, ćerka budućeg predsednika Srbije i SR Jugoslavije Slobodana Miloševića.[3] Još u ranoj mladosti je naučio engleski jezik, jer je već posle 7. razreda otišao kod jedne britanske porodice u Brajton, radi učenja jezika.
Nakon završene srednje škole Obrazovni centar „Petar Drapšin”, upisuje studije sociologije i elektrotehnike, ali se opredeljuje za ove druge. Odlazi na odsluženje vojnog roka u Puli, pa zatim nastavlja studije. Diplomirao je na Elektrotehničkom fakultetu Univerziteta u Beogradu. Tokom studija je završio opšte i specijalističke obuke za turističkog vodiča na turističkom odseku Ekonomskog fakulteta i radio kao vodič u Beogradu i po zapadnoj Evropi (Rim, Pariz, Milano, Minhen, Zalcburg, Barselona).
Završio je postdiplomske (master) studije na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Beogradu.[4]
Novinarska karijera
urediU junu 1993. godine, zaposlio se kao elektroinženjer u Saveznoj upravi carina na Vračaru, da bi nakon samo nekoliko nedelja počeo da radi kao fikser (vozač i prevodilac) inostranih dopisnika sa jugoslovenskih ratišta. Ćirjaković je kasnije i sam bio ratni izveštač, a tekstove je objavljivao za Newsweek i Los Angeles Times. Pisao je o događajima i zločinima u ratu u Bosni i Hercegovini i ratu na Kosovu i Metohiji. Kasnije nastavlja da izveštava o ratnim sukobima i krizama iz potsaharske Afrike, Azije i Latinske Amerike. Boravio je u mnogim kriznim područjima, uključujući i određene baze pod kontrolom Hamasa.
Objavio je dva teksta u listu Danas, a pisao je za NIN, Politiku i Vreme. Tekstove od 2009. godine objavljuje i na blogu „(Poništeni) Nepismeni đavolji advokat”.
Akademska karijera
urediRadio je kao predavač na Fakultetu za medije i komunikaciju Univerziteta Singidunum. Na Fakultetu političkih nauka Univerziteta u Beogradu držao određeni broj kurseva i letnjih škola iz oblasti globalizacije.[5][6] Kao gostujući predavač, držao je predavanja na fakultetima u Bosni i Hercegovini i Ujedinjenom Kraljevstvu[4], a sarađivao je sa organizacijom Čuvara ljudskih prava (engl. Human Rights Watch).
Usko stručne teme kojima se bavi su alternativne modernosti, Podsaharska Afrika i interkulturalne komunikacije.[7]
Otkazivanje
urediPrema mišljenju Biljane Srbljanović (i samog Ćirjakovića) on je jedan od prvih ljudi u Srbiji koji su doživeli otkazivanje, nakon oštrog sukoba mišljenja sa grupom žena iz javnog života Srbije.[8]
Stavovi
urediPolitika
urediJedno vreme je bio član Demokratske stranke. Jedan je od osnivača Naprednog kluba čiji je predsednik Čedomir Antić.[9]
Podržava politiku koju sprovodi Aleksandar Vučić, koga smatra za savršenog lidera za trenutni istorijski period.
Autošovinizam
urediTermin autošovinizam objašnjava time da nije samomržnja — ona je sasvim legitimna i često je nije teško razumeti, naročito onda kada vlastodršci ili sunarodnici pišu sramne i zločinačke stranice zajedničke istorije. Autošovinizam počinje onda kada neko zaključi da je on sam „izuzetak”, „propust u sistemu” i kada sunarodnicima, ljudima koji su objekt lične mržnje, negira čovečnost i sugeriše da je njihova „zverska” priroda nešto što je večno, neuništivo i trajno, nešto što je deo njihovog „mentaliteta”.[7]
Ćirjaković je uveo i termin „slučajni Srbin”, jer tvrdi da je pojam „Druga Srbija” vremenom izgubio smisao, a u kontekstu Srbije i Republike Srpske definisao je i kulturu autošovinizma, kao „lokalni sistem verovanja koji podstiče različite antisrpske stavove, kako u samoj Srbiji tako i van nje, i podržava shvatanje da je reč o jed(i)nom nacionalnom kulturom kontaminiranom narodu, za čiju je, navodno, krvožednu kolektivnu patologiju jedini trajni, efikasan 'lek' — dno masovne grobnice, dok neokolonijalno potčinjavanje može samo da ublaži ili spreči neke od najgorih simptoma, navodno, društvene bolesti na koju Srbi nemaju imunitet”.
Privatni život
urediU braku je sa glumicom Natašom Marković.[10]
Ćirjaković je ateista, ali i poštovalac Srpske pravoslavne crkve kao važnog dela srpskog nacionalnog identiteta. Takođe je poštovalac islama.
Dela
uredi- Knjige
- Globalna Afrika: posledice globalizacijskih i modernizacijskih procesa južno od Sahare, Arhipelag, 2013, ISBN 978-86-523-0088-4;[11]
- Otkrivanje autošovinizma: od pojave do pojma, Catena Mundi, 2021, ISBN 978-86-6343-148-5[12]
- Neokolonijalna Srbija: država i društvo u vreme Aleksandra Vučića, Filip Višnjić, 2022, ISBN 978-86-6309-270-9.[13]
- Protiv doma spremni: srpski autošovinizam, njegovi koreni i posledice, Pešić i sinovi, 2024, ISBN 978-86-7540-397-5.[14]
- Za domovinu nespremni (u pripremi)
- Odabrani stručni radovi
- 'Kosovized' Bosnia[15]
- Islamski fundamentalizam: ključ budućnosti Bosne[15]
- „Serbian autumn” delayed: a lesson in uncivil democracy-building[15]
- Svođenje postjugoslovenskih država i njihovog stanovništva na „pravu meru”[15]
- Drugi život javnih intelektualaca: televizijski intelektualci u eri društvenih medija[15]
- Muški snovi, neoliberalne fantazije i zvuk oklevetane modernosti: turbo-folk u raljama subalternosti, preduzetništva drugosti i zločina[15]
- Subalterne studije i tumačenje postjugoslovenskog prostora[15]
- Primena modela dimenzija nacionalnih kultura Herta Hofštedea u istraživanju političkog obrasca u Srbiji: postoji li softver srpskog političkog uma?[15]
- Globalna Afrika: posledice globalizacijskih i modernizacijskih procesa južno od Sahare[15]
- Uloga društvenih medija u izborima u Srbiji 2014. Godine: sve značajniji, ali i dalje sekundarni[15]
- Normativno nasilje u eri globalizacije[15]
- Društveni mediji kao oružje slabih u defektnoj demokratiji: bitke za cenzus, otpor razočaranih i homonacionalističko povlačenje na izborima u Srbiji 2016. Godine[15]
- Decentriranje sveta posle kolonijalizma: strategije suprotstavljanja od kraha civilizatorske misije do uspona novog orijentalizma[15]
- Afričke nevolje s Nobelovom nagradom za mir: „perverzni nobel” u Hagu umesto puta u Oslo[15]
- Beli šum na društvenim mrežama: uloga društvenog kapitala u izbornim kampanjama[15]
- Liminalni prostor kao tera inkognita: ni debalkanizacija ni evropeizacija[15]
- Značaj kulturalnosti diskursa za razumevanje globalizacije „univerzalnih” političkih normi[15]
- Decentriranje shvatanja levice i pogled na levicu u Srbiji kroz latinoameričku prizmu[15]
- U slavu hibrida, estetizacije i obmana: subverzija istorije, zapadnog pogleda i afrocentričnosti u radovima Jinke Šonibarea[15]
- Transitional justice against democracy in Serbia: Aiding transitions or facilitating neocolonial interventions[15]
- Anti-war activism as vanishing mediator of autochauvinism: From socialist Yugoslavism to Serbia that does not reconcile itself to the Serbs and Serbia[15]
- Otkud autošovinizam: Od socijalističkog jugoslovenstva do Srbije koja se ne miri sa Srbima[15]
Vidi još
urediReference
uredi- ^ „Zoran Ćirjaković”. www.klubputnika.org. Pristupljeno 2020-05-10.
- ^ Ćirjaković, Zoran. „Knjiga srpskog razdora”. Politika Online. Pristupljeno 2022-01-28.
- ^ a b „ZORAN ĆIRJAKOVIĆ: Hapšen sam od strane UCKa, ali i od Srba! Držali su mi pištolj prislonjen na glavu”. Ras TV. 5. decembar 2021.
- ^ a b „Zoran Ćirjaković | Arhipelag”. www.arhipelag.rs. Pristupljeno 2020-05-10.
- ^ „Drugi dan letnje škole „Američki predsednički izbori i pop kultura“”. Fakultet političkih nauka Univerziteta u Beogradu. 13. septembar 2016.
- ^ „Otvoreno pismo javnosti povodom ponašanja Zorana Ćirjakovića, predavača na FMK”. Danas. 8. jul 2019.
- ^ a b „Zoran Ćirjaković”. Istinomer (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-05-10.
- ^ „Poništen čovek”. Cenzolovka (na jeziku: srpski). 2020-12-14. Pristupljeno 2021-06-11.
- ^ „Osnivači i organi kluba”. Napredni klub.
- ^ „Nataša Marković za „Story“: Sreću sam postigla velikim trudom”. Story. 27. 09. 2020.
- ^ Ćirjaković, Zoran (2013). Globalna Afrika: posledice globalizacijskih i modernizacijskih procesa južno od Sahare (na jeziku: engleski). Arhipelag. ISBN 978-86-523-0088-4.
- ^ „Otkrivanje autošovinizma – nova knjiga Zorana Ćirjakovića”. Catena mundi (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-04-24.
- ^ „Neokolonijalna Srbija : država i društvo u vreme Aleksandra Vučića : Zoran Ćirjaković”. Knjizara.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-10-30.
- ^ „Protiv doma spremni : srpski autošovinizam, njegovi koreni i posledice Ćirjaković, Zoran, 1965- = Ćirjaković, Zoran, 1965-”. COBISS (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-05-29. line feed character u
|title=na poziciji 70 (pomoć) - ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m n nj o p r s t „Zoran Ćirjaković – Research gate”. Research Gate. 2021.
