Euzebio
Euzebio da Silva Fereira (port. Eusébio da Silva Ferreira; Lorenco Markeš, 25. januar 1942 — 5. januar 2014[3]) bio je portugalski fudbaler Afričkog porekla. Bio je član reprezentacije Portugala koja je osvojila treće mesto na Svetskom prvenstvu 1966. Na tom prvenstvu je bio proglašen za najboljeg strelca sa 9 postignutih golova. Osvajač je Zlatne lopte za 1965. godinu.[4] Četiri puta je bio najbolji strelac portugalske lige. S nadimcima Crni panter,[5] Crni biser,[6] ili o Rej[7][8] (kralj), bio je poznat po svojoj brzini, tehnici, atletizmu i žestokom udarcu desnom nogom, što ga je činilo plodnim golgeterom.
Euzebio | |||
---|---|---|---|
Lični podaci | |||
Datum rođenja | 25. januar 1942. | ||
Mesto rođenja | Lorenco Markeš, Portugalska istočna Afrika | ||
Datum smrti | 5. januar 2014.71 god.) ( | ||
Mesto smrti | Lisabon, Portugal | ||
Visina | 1,75 m[1] | ||
Pozicija | napadač | ||
Reprezentativna karijera | |||
Godine | Reprezentacija | Nast | |
1961–1973 | Portugalija[2] | 64 | (41) |
Najveći deo svoje karijere proveo je u Benfiki (1960-1975) i za to vreme postigao 315 golova na 301 utakmici što ga stavlja na mesto najboljeg strelca tog kluba svih vremena.[9] Na 727 nastupa u karijeri postigao je čak 715 pogodaka.[10] IFFHS ga je proglasio za 9. najboljeg igrača svih vremena,[11] dok ga je Fudbalska federacija Portugalije 2003. godine proglasila za najboljeg fudbalera te zemlje u proteklih 50 godina.[12] Karijeru je počeo u Sportingu iz Maputa da bi sa 18 godina prešao u Benfiku. Pored ova dva tima nastupao je i za FK Monterej i Beira Mar, kao i mnogim klubovima iz Severne Amerike.[13][10]
Euzebio je pomogao Portugaliji da dostigne treće mesto na Svetskom prvenstvu u fudbalu 1966. godine, kao najbolji strelac turnira sa devet golova.[14] Osvojio je Zlatnu loptu 1965. i bio je vicešampion 1962. i 1966. On je najbolji strelac Benfike svih vremena sa 473 gola u 440 takmičarskih mečeva. Tamo, njegove počasti uključuju jedanaest titula u Prvoj Lizi i Kup Evrope, a takođe su bili sastavni deo plasmana u dodatna finala Evropskog kupa 1963, 1965, i 1968. On je drugi strelac, iza Alfreda Di Stefana, u eri pred-šampionskoj lizi Evropskog kupa sa 48 golova. Bio je najbolji strelac Kupa Evrope u sezoni 1964–65, 1965–66 i 1967–68. Takođe je osvojio srebrnu loptu za najboljeg strelca Prve lige rekordnih sedam puta. Bio je prvi igrač koji je osvojio Evropsku zlatnu kopačku 1968. godine, podvig koji je ponovio 1973. godine.
Od svog penzionisanja do smrti, Euzebio je bio ambasador fudbala i jedno od najprepoznatljivijih lica svoje generacije. Njegovo ime se često pojavljuje na listama najboljih igrača svih vremena i anketama fudbalskih kritičara i navijača. On je izabran za devetog najboljeg fudbalera 20. veka u anketi IFFHS i desetog najboljeg fudbalera 20. veka u anketi časopisa Svet fudbala.[13] Pele je imenovao Euzebija kao jednog od 125 najboljih živih fudbalera na svojoj listi FIFA 100 iz 2004. Bio je sedmi u onlajn anketi za Zlatni jubilej UEFA. U novembru 2003. godine, u čast UEFA-inog jubileja, izabran je za Zlatnog igrača Portugalije od strane Portugalske fudbalske federacije kao njihovog najistaknutijeg igrača u poslednjih 50 godina.[15] Ubrzo nakon Euzebiove smrti, Di Stefano je izjavio: „Za mene će Euzebio uvek biti najbolji igrač svih vremena“.[16]
Statistika karijere
urediKlub
urediKlub | Sezona | Liga | Kup | Evropa[17] | Drugo[a] | Ukupno | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Divizija | Nast. | Golovi | Nast. | Golovi | Nast. | Golovi | Nast. | Golovi | Nast. | Golovi | ||
Sporting de Lourenco markiz |
1957 | Mozambola | 4 | 9 | — | — | 4 | 9 | ||||
1958 | 7 | 11 | — | — | 7 | 11 | ||||||
1959 | 11 | 21 | — | — | 11 | 21 | ||||||
1960 | 20 | 36 | — | — | 20 | 36 | ||||||
Ukupno[18] | 42 | 77 | — | — | 42 | 77 | ||||||
Benfika | 1960–61[19] | Prva divizija | 1 | 1 | 1 | 1 | 0 | 0 | 2 | 2 | ||
1961–62[20][21] | 17 | 12 | 7 | 11 | 6 | 5 | 1 | 1 | 31 | 29 | ||
1962–63[22][23] | 24 | 23 | 6 | 8 | 7 | 6 | 2 | 1 | 39 | 38 | ||
1963–64[24] | 19 | 28 | 6 | 14 | 3 | 4 | 28 | 46 | ||||
1964–65[25] | 20 | 28 | 7 | 11 | 9 | 9 | 36 | 48 | ||||
1965–66[26] | 23 | 25 | 2 | 5 | 5 | 7 | 30 | 37 | ||||
1966–67[27] | 26 | 31 | 3 | 7 | 4 | 4 | 33 | 42 | ||||
1967–68[28] | 24 | 42 | 2 | 2 | 9 | 6 | 35 | 50 | ||||
1968–69[29] | 21 | 10 | 9 | 18 | 5 | 1 | 35 | 29 | ||||
1969–70[30] | 22 | 21 | 2 | 1 | 4 | 4 | 28 | 26 | ||||
1970–71[31] | 22 | 19 | 7 | 9 | 3 | 7 | 32 | 35 | ||||
1971–72[32] | 24 | 19 | 5 | 8 | 8 | 1 | 37 | 28 | ||||
1972–73[33] | 28 | 40 | 1 | 0 | 4 | 2 | 33 | 42 | ||||
1973–74[34] | 21 | 16 | 3 | 2 | 4 | 1 | 28 | 19 | ||||
1974–75[35] | 9 | 2 | 0 | 0 | 4 | 0 | 13 | 2 | ||||
Ukupno | 301 | 317 | 61 | 97 | 75 | 57 | 3 | 2 | 440 | 473 | ||
Boston Minitmen | 1975[36] | NASL | 7 | 2 | — | — | — | 7 | 2 | |||
Monterej | 1975–76 | Meksička prva divizija | 10 | 1 | — | — | — | 10 | 1 | |||
Toronto Metros | 1976[36][37] | NASL | 21 | 16 | — | — | — | 21 | 16 | |||
Bejra Mar | 1976–77[18] | Prva divizija | 12 | 3 | — | — | — | 12 | 3 | |||
Las Vegas Kviksilvers | 1977[36] | NASL | 17 | 2 | — | — | — | 17 | 2 | |||
Unija Tomara | 1977–78[18] | Druga divizija | 12 | 3 | — | — | — | 12 | 3 | |||
Amerikanci iz Nju Džersija | 1978[36] | ASL | 9 | 2 | — | — | — | 9 | 2 | |||
1979 | — | — | — | — | — | |||||||
Bafalo stalions (u dvorani) | 1979–80[36] | MISL | 5 | 1 | — | — | — | 5 | 1 | |||
Ukupno u karijeri | 436 | 424 | 61 | 97 | 75 | 57 | 3 | 2 | 575 | 580 |
- ^ Nastupi u Interkontinentalnom kupu
Međunarodno
urediNacionalni tim | Godina | Nastupa | Golovi |
---|---|---|---|
Portugalija | 1961 | 2 | 1 |
1962 | 5 | 2 | |
1963 | 1 | 0 | |
1964 | 6 | 4 | |
1965 | 7 | 7 | |
1966 | 12 | 12 | |
1967 | 6 | 3 | |
1968 | 2 | 1 | |
1969 | 4 | 2 | |
1970 | 1 | 0 | |
1971 | 5 | 2 | |
1972 | 9 | 4 | |
1973 | 4 | 3 | |
Ukupno | 64 | 41 |
Filmografija
uredi- Juan de Orduña, Eusébio, la Pantera Negra (1973)
- Filipe Ascensão, Eusébio: História de uma Lenda (2017)
- António Pinhão Botelho, Ruth (2018)
Reference
uredi- ^ „Eusébio: Profile”. worldfootball.net. HEIM:SPIEL. Pristupljeno 22. 5. 2020.
- ^ Pierrend, José Luis (29. 10. 2005). „Eusébio Ferreira da Silva – Goals in International Matches”. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Pristupljeno 10. 3. 2009.
- ^ „Preminuo legendarni Euzebio”. Blic. Pristupljeno 5. 1. 2014.
- ^ „Eusébio - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 19. 1. 2022.
- ^ „Gone but not forgotten”. fifa.com. FIFA. 31. 12. 2014. Arhivirano iz originala 3. 1. 2015. g. Pristupljeno 15. 1. 2016.
- ^ „From Africa to posterity: How Eusébio lit up the World Cup”. The Guardian. 6. 6. 2010. Pristupljeno 7. 6. 2013.
- ^ „Eusébio”. dnoticias.Pt. Arhivirano iz originala 11. 1. 2014. g. Pristupljeno 11. 1. 2014. „Segundo António Vitalino Dantas, "Eusébio foi realmente o primeiro e maior futebolista da África e de Portugal" e um "grande embaixador" de Moçambique e de Portugal e é considerado "o rei" do futebol." [According to António Vitalino Dantas, "Eusébio was actually the first and greatest footballer of Africa and Portugal" and a "great ambassador" for Mozambique and Portugal and is considered "the king" of football."]”
- ^ „Eusébio destaca nível de CR7”. noticias-do-futebol.com. Arhivirano iz originala 11. 1. 2014. g. Pristupljeno 11. 1. 2014. „Hoje e sempre o Rei do futebol português, Eusébio ... [Now and always the king of Portuguese football, Eusébio ...]”
- ^ „Eusébio vinha para o Sporting mas foi "desviado" pelo Benfica no aeroporto de Lisboa? (Com vídeo)”.
- ^ a b „Eusebio: Portugal football legend dies aged 71”. BBC Sport. 5. 1. 2014. Pristupljeno 5. 1. 2014.
- ^ Stokkermans, Karel (30. 1. 2000). „IFFHS' Century Elections”. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Pristupljeno 10. 3. 2009.
- ^ "Golden Players take centre stage" - uefa.com, UEFA, 2003.
- ^ a b Stokkermans, Karel (30. 1. 2000). „IFFHS' Century Elections”. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Arhivirano iz originala 3. 3. 2009. g. Pristupljeno 10. 3. 2009.
- ^ „Portugal's beloved and brilliant Black Panther”. FIFA.com. Arhivirano iz originala 9. 10. 2015. g. Pristupljeno 20. 10. 2015.
- ^ „Golden Players take centre stage”. UEFA. 29. 11. 2003. Arhivirano iz originala 12. 3. 2004. g. Pristupljeno 24. 7. 2018.
- ^ „Eusebio, 'La Pantera de Mozambique'”. MARCA.
- ^ „Eusébio Ferreira da Silva - Goals in European Cups”. Pristupljeno 29. 9. 2015.
- ^ a b v „Eusébio da Silva Ferreira”. Foradejogo.net. Arhivirano iz originala 24. 03. 2019. g. Pristupljeno 26. 07. 2022.
- ^ Almanaque Benfica p. 293
- ^ Almanaque Benfica p. 301
- ^ Gorgazzi, Osvaldo José (14. 4. 1999). „Intercontinental Club Cup 1961”. RSSS. Pristupljeno 1. 2. 2015.
- ^ Almanaque Benfica p. 308
- ^ Gorgazzi, Osvaldo José (14. 4. 1999). „Intercontinental Club Cup 1962”. RSSS. Pristupljeno 1. 2. 2015.
- ^ Almanaque Benfica p. 315
- ^ Almanaque Benfica p. 322
- ^ Almanaque Benfica p. 329
- ^ Almanaque Benfica p. 335
- ^ Almanaque Benfica p. 342
- ^ Almanaque Benfica p. 349
- ^ Almanaque Benfica p. 356
- ^ Almanaque Benfica p. 364
- ^ Almanaque Benfica p. 371
- ^ Almanaque Benfica p. 377
- ^ Almanaque Benfica p. 383
- ^ Almanaque Benfica p. 390
- ^ a b v g d „North American Soccer League Players – Eusebio”. nasljerseys.com.
- ^ „The Year in American Soccer – 1976”. homepages.sover.net. Arhivirano iz originala 7. 1. 2015. g. Pristupljeno 5. 8. 2014.
- ^ Eusébio Ferreira da Silva – Goals in International Matches. Rsssf.com (29 October 2005). Retrieved on 8 May 2011.
Literatura
uredi- Tovar, Rui Miguel (2012). Almanaque do Benfica [Benfica's Almanac] (na jeziku: portugalski). Alfragide: Lua de Papel. ISBN 978-989-23-2087-8.
- Ferreira, Eusébio da Silva (oktobar 1966). Meu nome é Eusébio, autobiografia do maior futebolista do mundo [My name is Eusébio, autobiography of the world's greatest footballer] (first izd.). Publicações Europa-América.
- Melo, Afonso de (mart 2005). Viagem em redor do planeta Eusébio [Trip around planet Eusébio] (Second izd.). PrimeBooks. ISBN 972-8820-49-6.
- Lopes, Luís (2008). Os Magníficos: Eusébio, um dos imortais do jogo [The Magnificents: Eusébio, one of the game's imortals] (First izd.). QuidNovi. ISBN 978-989-554-503-2.
- Malheiro, João (2014). Eusébio, a biografia [Eusébio, the biography] (first izd.). Verso da História. ISBN 978-989-8657-53-4.
Spoljašnje veze
uredi- Euzebio na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- NASL/MISL stats