Etolija-Akarnanija (okrug)
Okrug Etolija-Akarnanija (grč. Περιφερειακή ενότητα Αιτωλοακαρνανία) je okrug u periferiji Zapadna Grčka i istorijskoj pokrajini Središnjoj Grčkoj u zapadnom delu Grčke. Upravno središte okruga je grad Misolongi, dok je najveći grad Agrinio. Važan je i grad Nafpaktos, nekadašnji Lepant.
| Okrug Etolija-Akarnanija Περιφερειακή ενότητα Αιτωλοακαρνανία | |
|---|---|
 | |
| Država |  Grčka |
| Periferija | Zapadna Grčka |
| Admin. centar | Misolongi |
| Površina | 5.461 km2 |
| Stanovništvo | 2005. |
| — broj st. | 223.188 |
| — gustina st. | 40,87 st./km2 |
| — ISO 3166-2 | GR-01 |
| Poštanski broj | 30x xx |
| Registarske tablice | ΑΙ, ΜΕ |
| Oblasna oznaka | 263x0, 264x0 |
| Broj opština | 7 |
| Zvanični veb-sajt | |
Okrug Etolija-Akarnanija je uspostavljen 2011. godine na mestu nekadašnje prefekture, koja je imala isti naziv, obuhvat i granice.
Prirodne odlike
uredi
Okrug Etolija-Akarnanija je po površini najveća u celoj Grčkoj. To je i razlog velikog broja susednih okruga. Iako su zapadna i južna granica okruga ka moru (Jonsko more), putem mostova ona je tu povezana sa okruzima Preveza (severozapad), Lefkada (zapad) i Ahaja (jug). Na severu se okrug Etolija-Akarnanija graniči sa okruzima Arta i Kardica, na severoistoku sa okruzima Evritanija i na istoku sa okruzima Ftiotida i Fokida.
Najveći deo okruga Etolija-Akarnanija je planinski, pogotovo istočni i severni deo. To uključuje nekoliko važnih planina u okviru lanca Pinda — Panetoljiko (severozapad), Akarnijske planine (severoistok), Baltos (severoistok), Makrinoros (sever) i Nafpakti (jugoistok).
Morska obala je ka Jonskom moru i ona je duga i podeljena je nekoliko delova. Severna obala je deo Ambrakijskog zaliva, zapadna obala izlazi na otvoreno more, dok je na jugu obala deo Patraskog zaliva. Najvažnija reka u okrugu je Ahelos, koja se završava deltom pri ušću na jugozapadu okruga. Druga reka po važnosti je Evinos, koja se nalazi u južnoj polovini okruga. Pored njih postoji još nekoliko manjih reka, a na rekama su česta veštačka jezera, izgrađena 70-ih godina. Njihova uloga je čuvanje vode, dragocene Grčkoj tokom sušnih leta. Tu je i najveće prirodno jezero Grčke, Trihonida (Carovica).
Klima u okrugu Etolija-Akarnanija je u primorskim delovima sredozemna, u nižim delovima unutrašnjosti ona prelazi u izmenjenu varijantu sredozemne klime, u planinskim krajevima zbog znatne visine ona je kontinentalna, da bi na još većim visinama prešla u oštriju planinsku.
Istorija
uredi
U doba antike ova oblast je bila deo područja stare Grčke. U kasnijim epohama dolazi vladavina Rimljana, zatim Vizantinaca i na kraju Osmanlija. Iako su mesni Grci bili veoma aktivni tokom svih pobuna protiv Turaka, ovo područje ponovo postalo deo savremene Grčke 1832. g. Drugi svetski rat i Građanski rat u Grčkoj su teško pogodili ovu oblast. Okrug je proteklih decenija bila osavremenjen, ali to nije sprečilo iseljavanje stanovništva iz njenog većeg dela, pogotovo iz planinskog područja na severu i istoku. Poslednjih godina najvažnija mesna stvar je izgradnja savremenog autputa duž Jonske obale (tzv. Jadransko-Jonska Magistrala).
Stanovništvo
urediPo poslednjim procenama iz 2005. godine okrug Etolija-Akarnanija je imao preko 220.000 stanovnika, od čega svega 1/10 živi u sedištu okruga, gradu Misolungiju.
Etnički sastav: Glavno stanovništvo okruga su Grci, a zvanično priznatih istorijskih manjina nema. I pored toga u okrugu živi zajednica Roma i manja skupina novijih doseljenika.
Gustina naseljenosti je oko 40 st./km2, što je dvostruko manje od proseka Grčke (oko 80 st./km2). Priobalni pojas je mnogo bolje naseljen nego planinsko područje Pinda na severu i istoku.
Upravna podela i naselja
urediOkrug Etolija-Akarnanija se deli na 7 opština:
Misolungi je sedište okruga, ali je najveći grad Agrinion. Pore toga, veliki grad (> 10.000 st.) u okrugu je Nafpaktos.
Privreda
urediOkrug Etolija-Akarnanija je većim delom izolovano područje, pa je tradicionalno vezan za pomorstvo, stočarstvo i šumarstvo. Zanati i industrija nalaze se najviše u gradovima. Izgradnja savremenih saobraćajnica i njihovih delova (most Rio-Atirio) otvaraju nove mogućnosti razvoja.
Vidi još
urediLiteratura
uredi- Barišić, Franjo; Ferjančić, Božidar, ur. (1986). Vizantijski izvori za istoriju naroda Jugoslavije. 6. Beograd: Vizantološki institut.
- Mihaljčić, Rade (1981). „Dva carstva”. Istorija srpskog naroda. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 573—582.
- Nicol, Donald M. (1984) [1957]. The Despotate of Epiros 1267-1479: A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages (2. izd.). Cambridge: Cambridge University Press.
- Nicol, Donald M. (1993) [1972]. The Last Centuries of Byzantium, 1261-1453 (2. izd.). Cambridge: Cambridge University Press.
- Ostrogorski, Georgije (1969). Istorija Vizantije. Beograd: Prosveta.
- Soulis, George Christos (1984). The Serbs and Byzantium during the reign of Tsar Stephen Dušan (1331-1355) and his successors. Washington: Dumbarton Oaks Library and Collection.
- Ćirković, Sima; Mihaljčić, Rade (1981). „Osvajanja i odolevanja: Dušanova politika 1346-1355”. Istorija srpskog naroda. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 541—556.
- Škrivanić, Gavro A. (1961). „O južnim i jugoistočnim granicama srpske države za vreme cara Dušana i posle njegove smrti”. 11 (1960): 1—15.
