Dravidski jezici
Dravidski jezici su jezička porodica raširena u južnoj Aziji i delovima istočne i centralne Indije, kao i u Šri Lanki, malim regionima u jugozapadnom Pakistanu, južnom Avganistanu, Nepalu, Bangladešu i Butanu,[2] i u prekomorskim zemljama kao što su Malezija, Filipini, Indonezija i Singapur. Dravidski jezici sa najvećim brojem govornika su teluški, tamilski, kanadski i malajalamski. Isto tako postoje male grupe urođeničkih plemena koja govore dravidske jezike, a koja žive izvan oblasti u kojima se prevashodno govori dravidskim jezicima, kao što su Kurusi u Istočnoj Indiji i Gondži u Centralnoj Indiji.[3] Dravidske jezike govori preko 215 miliona ljudi u Indiji, Pakistanu i Šri Lanci.[4] Po tome su dravidski jezici šesta najveća jezička porodica na svetu. Iako ovi jezici nisu rođaci indo-arijskih jezika severne Indije, oni su sa njima razmenili mnoge tipske osobine. Dravidski jezici su naročito mnogo reči preuzeli iz sanskrita, klasičnog jezika hinduizma.
| Dravidski jezici | |||
|---|---|---|---|
| Geografska rasprostranjenost | južna i Jugoistočna Azija, uglavnom Južna Indija i Šri Lanka | ||
| Jezička klasifikacija | Jedna od svetskih primarnih jezičkih porodica | ||
| Prajezik | proto-dravidski | ||
| Podpodela |
| ||
| ISO 639-2 / 5 | dra | ||
| Lingvasfera | 49= (filozona) | ||
| Glotolog | drav1251[1] | ||
 Dravidski jezici se dele na četiri podgrupe jezika:
| |||
Mada pojedini naučnici tvrde da su dravidski jezici doneti u Indiju migracijama u četvrtom ili trećem milenijumu p. n. e.,[5][6] ili čak ranije,[7][8] dravidski jezici se ne mogu lako povezati sa bilo kojom drugim jezičkom familijom, i moguće je da su oni autohtoni za Indiju.[9][10][11][a]
Istorija
urediNajstarija istorija dravidskih jezika je malo poznata. Nije jasno da li su ovi jezici ili jezici prvobitnih stanovnika Indije ili su ovamo došli sa strane. Neki lingvisti smatraju da dravidski jezici potiču sa planina istočnog Irana, odakle su se oko 3500. godine p. n. e. počeli širiti ka jugoistoku, dok nisu stigli do krajnjeg juga Indije u periodu 600-400. godine p. n. e. Po ovoj teoriji dravidski jezici su srodni sa elamskim jezikom i uralskim jezicima koji su se u prošlosti koristili u Iranu. Analiza protodravidskog jezika ukazuje na tropsku Indiju kao kolevku ovih jezika. U ovom rečniku prisutne su reči: kokos, tigar, slon. Sa druge strane, ne postoje reči koje opisuju životinje: lava, kamilu, nosoroga, ili pojmove sneg i led.
Sa sigurnošću se zna da su dravidski jezici upotrebljavani u Indiji pre dolaska indoarijanskih jezika (1500-1000. godina p. n. e). Sino-tibetski jezici, munda jezici i dravidski jezici dakle čine tri najstarije jezičke porodice Indije. Pojedini dravidski jezici severne Indije i Pakistana su ostatak nekadašnjeg šireg područja u kome su bili rasprostranjeni ovi jezici.
Prvi pisani spomenik dravidskih jezika je tamilski zapis iz vremena kralja Ašoke 254. godine p. n. e. Prvi zapis jezika kanada potiče iz sredine 5. veka nove ere, prvi zapis jezika telugu iz 620, a jezika malajalam iz 830. Sva četiri jezika su u periodu od 100 do 200 godina od prvog pisanog spomenika razvila svoj književni jezik. Pored pisane književnosti, ovi jezici imaju i bogatu tradiciju usmenog prenošenja.
Rasprostranjenost
urediGlavno jezgro govornika dravidskih jezika je jug Indije, dok se na severu ovog potkontinenta koriste indoarijevski jezici. Rasuta ostrva govornika dravidskih jezika postoje i na severu, sve do Pakistana. Jezici telugu, tamilski, malajalam i kanada pripadaju grupi od 22 zvanična jezika Indije, a svaki od njih je dominantan u jednoj od južnih indijskih država. Tamilski jezik govori 66 miliona ljudi u jugoistočnoj indijskoj državi Tamil Nadu i oko 3 miliona na Sri Lanki, gde su tamilski i sinhaleški jezik zvanični jezici. Tamilski jezik je sačuvao prvobitne osobine dravidskih jezika u najčistijem obliku. Dravidski jezik sa najviše govornika je telugu (74 miliona). On se govori u državi Andra Pradeš na istočnoj obali Indije. Malajalam se koristi na jugozapadnoj obali, u državi Kerala, i njega govori 33 miliona ljudi. On je vrlo blizak tamilskom, od koga se diferencirao između 9. i 13. veka. Jezik kanada se koristi u državi Karnataka, gde je maternji za 38 miliona, a još ga koristi 10 miliona ljudi.
U državama Kerala i Karnataka živi 2 miliona govornika jezika tulu. U zaleđu Karnatake postoji 120.000 govornika jezika kodava koji je tek otskora dobio pisani oblik. Oko 250.000 ljudi u planinama između Kerale i Tamil Nadua govori jezik badaga, a 200.000 govori jezik irula.
U širem području centralne Indije 2,6 miliona ljudi se služe jezikom gondi. Još severnije, sve do Bangladeša i Nepala, nailazimo na 2 miliona govornika jezika kuruk. Najzad, u Beludžistanu, u pograničnoj oblasti Pakistana i Avganistana, živi 2,2 miliona govornika jezika brahuji.
Usled migracija, dravidski jezici su danas prisutni u Singapuru, Maleziji, Južnoj Africi, Mauricijusu i Fidžiju. U Singapuru, tamilski je jedan od četiri zvanična jezika.
Osobine
urediDravidski jezici pripadaju grupi aglutinativnih jezika. Na reči se dodaju sufiksi od kojih svaki ima dodatno značenje. U dravidskim jezicima postoje dve osnovne grupe reči: imenske reči i glagoli. Postoje i nepromenljive reči koje imaju funkciju prideva i priloga. Jezičko-istorijski, ove reči se smatraju „defektnim“ imenicama i glagolima. Imenice se dele na lične (ljudi i bogovi) i bezlične (sve ostale imenice). Južni dravidski jezici dalje dele lične imenice na muške i ženske. Savremeni dravidski jezici koriste dva padeža: nominativ i oblikus. Česta je tvorba reči spajanjem dve ili tri imenice. Glagoli dobijaju posebne sufikse koji označavaju vreme i način.
Red reči u dravidskim jezicima je: subjekat-objekat-glagol. Subjekat stoji na prvom mestu u rečenici, a mogu mu prethoditi samo odredbe za vreme i mesto. Glagol dolazi na kraj rečenice.
Četiri najvažnija dravidska jezika za pisanje koriste svoje varijante indijskog pisma. Sve su se one razvile iz brami pisma koje je nastalo u 3. veku p. n. e.
Napomene
urediReference
uredi- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian, ur. (2016). „Dravidian”. Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ Phuntsho, Karma (23. 4. 2013). „The History of Bhutan”. Random House India — preko Google Books.
- ^ West, Barbara A. (2009). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. Infobase Publishing. str. 713. ISBN 978-1-4381-1913-7.
- ^ „Overview of Dravidian languages”. Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 4. 7. 2018.
- ^ Society, Tamil Literature (1963), Tamil Culture, 10, Academy of Tamil Culture, Pristupljeno 25. 11. 2008, „'... together with the evidence of archaeology would seem to suggest that the original Dravidian-speakers entered India from Iran in the fourth millennium BC ...'”
- ^ Andronov (2003), str. 299.
- ^ Mukherjee, Namita; Nebel, Almut; Oppenheim, Ariella; Majumder, Partha P. (decembar 2001), „High-resolution analysis of Y-chromosomal polymorphisms reveals signatures of population movements from central Asia and West Asia into India” (PDF), Journal of Genetics, Springer India, 80 (3): 125—35, PMID 11988631, doi:10.1007/BF02717908, Pristupljeno 25. 11. 2008, „'... More recently, about 15,000–10,000 years before present (ybp), when agriculture developed in the Fertile Crescent region that extends from Israel through northern Syria to western Iran, there was another eastward wave of human migration (Cavalli-Sforza et al., 1994; Renfrew 1987), a part of which also appears to have entered India. This wave has been postulated to have brought the Dravidian languages into India (Renfrew 1987). Subsequently, the Indo-European (Aryan) language family was introduced into India about 4,000 ybp ...'”[mrtva veza]
- ^ Kumar, Dhavendra (2004), Genetic Disorders of the Indian Subcontinent, Springer, ISBN 978-1-4020-1215-0, Pristupljeno 25. 11. 2008, „'... The analysis of two Y chromosome variants, Hgr9 and Hgr3 provides interesting data (Quintan-Murci et al., 2001). Microsatellite variation of Hgr9 among Iranians, Pakistanis and Indians indicate an expansion of populations to around 9000 YBP in Iran and then to 6,000 YBP in India. This migration originated in what was historically termed Elam in south-west Iran to the Indus valley, and may have been associated with the spread of Dravidian languages from south-west Iran (Quintan-Murci et al., 2001). ...'”
- ^ Avari (2007).
- ^ Fischer, Steven Roger. History of Language. Reaktion books. „It is generally accepted that Dravidian - with no identifiable cognates among the world's languages - was India's most widely distributed, indigenous language family when Indo-European speakers first intruded from the north-west 3,000 years ago”
- ^ Datta, Amaresh. Encyclopaedia of Indian Literature: Devraj to Jyoti, Volume 2. Sahitya Akademi. str. 1118.
- ^ Heggarty, Paul; Renfrew, Collin (2014), „South and Island Southeast Asia; Languages”, Ur.: Renfrew, Colin; Bahn, Paul, The Cambridge World Prehistory, Cambridge University Press
Literatura
uredi- Datta, Amaresh (1988). Encyclopaedia of Indian Literature: Devraj to Jyoti, Volume 2. Sahitya Akademi. str. 1118. ISBN 9788126011940.
- Fischer, Steven Roger (3. 10. 2004). History of Language. Reaktion books. ISBN 9781861895943. „It is generally accepted that Dravidian - with no identifiable cognates among the world's languages - was India's most widely distributed, indigenous language family when Indo-European speakers first intruded from the north-west 3,000 years ago”
- West, Barbara A. (2009). Encyclopedia of the Peoples of Asia and Oceania. Infobase Publishing. str. 713. ISBN 978-1-4381-1913-7.
- Andronov, Mikhail Sergeevich (2003). A Comparative Grammar of the Dravidian Languages. Otto Harrassowitz Verlag. ISBN 978-3-447-04455-4.
- Avari, Burjor (2007), Ancient India: A History of the Indian Sub-Continent from C. 7000 BC to AD 1200, Routledge, ISBN 9781134251629
- Caldwell, Robert (1856), A comparative grammar of the Dravidian, or, South-Indian family of languages, London: Harrison; Reprinted London, K. Paul, Trench, Trubner & co., ltd., 1913; rev. ed. by J.L. Wyatt and T. Ramakrishna Pillai, Madras, University of Madras, 1961, reprint Asian Educational Services. 1998. ISBN 978-81-206-0117-8.
- Campbell, A.D. (1849), A grammar of the Teloogoo language, commonly termed the Gentoo, peculiar to the Hindoos inhabiting the northeastern provinces of the Indian peninsula (3d izd.), Madras: Hindu Press.
- Campbell, Lyle; Poser, William J. (2008), Language Classification: History and Method, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-88005-3.
- Cavalli-Sforza, Luigi Luca; Menozzi, Paolo; Piazza, Alberto (1994), The History and Geography of Human Genes, Princeton University Press
- Cavalli-Sforza, Luigi Luca (2000), Genes, Peoples, and Languages, North Point Press, ISBN 978-0-86547-529-8
- Elst, Koenraad (1999), Update on the Aryan Invasion Debate, New Delhi: Aditya Prakashan, ISBN 978-81-86471-77-7.
- Erdosy, George, ur. (1995), The Indo-Aryans of Ancient South Asia: Language, Material Culture and Ethnicity, Berlin/New York: Walter de Gruyter, ISBN 978-3-11-014447-5.
- Krishnamurti, Bhadriraju (2003), The Dravidian Languages, Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-77111-5.
- Kuiper, F.B.J. (1991), Aryans in the Rig Veda, Rodopi, ISBN 978-90-5183-307-2.
- Mallory, J. P. (1989), In Search of the Indo-Europeans: Language, Archaeology and Myth, London: Thames and Hudson, ISBN 978-0-500-05052-1.
- Parpola, Asko (2010), A Dravidian solution to the Indus script problem (PDF), World Classical Tamil Conference
- Ruhlen, Merritt (1991), A Guide to the World's Languages: Classification, Stanford University Press, ISBN 978-0-8047-1894-3.
- Shulman, David (2016). Tamil. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-05992-4.
- Sreekumar, P. (2009), „Francis Whyte Ellis and the Beginning of Comparative Dravidian Linguistics”, Historiographia Linguistica, 36 (1): 75—95, doi:10.1075/hl.36.1.04sre.
- Steever, Sanford B. (1998), „Introduction to the Dravidian Languages”, Ur.: Steever, Sanford B., The Dravidian Languages, Routledge, str. 1—39, ISBN 978-0-415-10023-6.
- Subrahmanyam, P.S. (1983), Dravidian Comparative Phonology, Annamalai University.
- Thomason, Sarah Grey; Kaufman, Terrence (1988), Language Contact, Creolization, and Genetic Linguistics, University of California Press (objavljeno 1991), ISBN 978-0-520-07893-2.
- Trask, Robert Lawrence (2000), The Dictionary of Historical and Comparative Linguistics, Routledge, ISBN 978-1-57958-218-0.
- Witzel, Michael (1999), „Early Sources for South Asian Substrate Languages” (PDF), Mother Tongue (extra number): 1—76.
- Zvelebil, Kamil (1975), Tamil Literature, Leiden: Brill, ISBN 978-90-04-04190-5.
- —— (1990), Dravidian Linguistics: An Introduction, Pondicherry Institute of Linguistics and Culture, ISBN 978-81-8545-201-2.
- Kolipakam, Vishnupriya; Jordan, Fiona M.; Dunn, Michael; Greenhill, Simon J.; Bouckaert, Remco; Gray, Russell D.; Verkerk, Annemarie (2018). „A Bayesian phylogenetic study of the Dravidian language family”. Royal Society Open Science. 5 (3). Bibcode:2018RSOS....571504K. PMC 5882685
. PMID 29657761. doi:10.1098/rsos.171504.
Spoljašnje veze
uredi
- Klasifikacija dravidskih jezika
- Dravidian Etymological Dictionary. The complete Dravidian Etymological Dictionary in a searchable online form.
- Swadesh lists of Dravidian basic vocabulary words (from Wiktionary's Swadesh-list appendix)