Danijel Dej Luis
Ser Danijel Dej-Luis (engl. Ser Daniel Day-Lewis; London, 29. april 1957) je penzionisani englesko-irski glumac.[2] Poznat je po svojoj konstantnoj posvećenosti i istraživanju prilikom pristupanja ulogama, kao i po tome što često ostaje u ulozi u toku celog trajanja snimanja filma. Takođe je poznat i kao jedan od najizbirljivijih glumaca u filmskoj industriji[3] — od 2002. pojavio se u svega šest filmova, od kojih su mu četiri donela nominaciju za Oskara. Pravio je duge pauze između snimanja filmova, koje su znale da potraju i do pet godina.
Danijel Dej-Luis | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Lični podaci | |||||||||||
Puno ime | Danijel Majkl Blejk Dej-Luis | ||||||||||
Datum rođenja | 29. april 1957. | ||||||||||
Mesto rođenja | London, Engleska, Ujedinjeno Kraljevstvo | ||||||||||
Zanimanje | glumac | ||||||||||
Porodica | |||||||||||
Supružnik | Rebeka Miler (1996—)[1] | ||||||||||
Partner | Izabel Ađani (1989—1995) | ||||||||||
Deca | 3 | ||||||||||
Rad | |||||||||||
Aktivni period | 1970–2017 | ||||||||||
Veza do IMDb-a | |||||||||||
|
Dej-Luis je jedan od najhvaljenijih glumaca svoje generacije[4][5][6][7] i dobitnik je brojnih nagrada, među kojima su i tri Oskara za najboljeg glumac u glavnoj ulozi — za uloge u filmovima Moje levo stopalo, Biće krvi i Linkoln. On je ujedno i jedini glumac koji je ikada osvojio tri Oskara u toj kategoriji.[8] Takođe je dobitnik četiri Bafte, tri Nagrade Udruženja filmskih glumaca i dva Zlatna globusa.[9] Penzionisao se 2017. godine nakon filma Fantomska nit.[10][11]
Rođen i odrastao u Londonu, Dej-Luis se izvrsno snašao na pozornici u Nacionalnom pozorištu za mlade, pre nego što je bio primljen u Bristol Old Vik teatarsku školu, koju je pohađao tri godine. Uprkos tradicionalnom treningu u Bristol Old Viku, on se smatra metodskim glumcem, poznatim po stalnoj posvećenosti i istraživanju svojih uloga.[12][13] Prikazujući „merkurijalni intenzitet”, često bi bio potpuno u karakteru tokom čitavog rasporeda snimanja svojih filmova, čak do tačke da to negativno utiče na njegovo zdravlje.[4][14] Radi zaštite svog privatnog života, retko je davao intervjue i imao je vrlo mali broj javnih nastupa.[15]
Nakon penzionisanja i sedam godina pauze, najavljeno je da će Dej Luis glumiti u filmu Anomine sina Ronana Dej Luisa.[16]
Mladost i obrazovanje
urediDanijel Majkl Blejk Dej-Luis rođen je 29. aprila 1957. u Kensingtonu, u Londonu, kao drugo dete pesnika Sesila Dej-Luisa (1904–1972) i njegove druge supruge, glumice Džil Balkon (1925–2009). Njegova starija sestra, Tamasin Dej-Luis (rođena 1953), je televizijski kuvar i kritičar hrane.[17] Njegov otac, koji je rođen u irskom gradu Balintubert, okrug Liš, bio je protestantskog anglo-irskog porekla, živeo je u Engleskoj od svoje druge godine, a 1968. je imenovan za pesnika laureata.[18] Dej-Luisova majka je bila Jevrejka; njeni jevrejski preci Aškenazi bili su imigranti u Englesku krajem 19. veka, iz Letonije i Poljske.[19][20][21][22] Dej-Luisov deda po majci, ser Majkl Balkon, postao je šef Iling studija, pomažući u razvoju nove britanske filmske industrije.[23] BAFTA za izuzetan doprinos britanskoj kinematografiji dodeljuje se svake godine u Balkonovu čast.[24]
Dve godine nakon Dej-Luisovog rođenja, preselio se sa porodicom u Krums hil u Griniču preko Port Klarensa, okrug Daram. On i njegova starija sestra nisu mnogo viđali svoja starija dva polubrata, koji su bili tinejdžeri kada se Dej-Luisov otac razveo od njihove majke.[25] Živeći u Griniču (pohađao je osnovne škole Invikta i Šerington),[26] Dej-Luis je morao da se nosi sa ogrubelom decom iz južnog Londona. U ovoj školi su ga maltretirali jer je bio i Jevrejin i „otmen“.[27][28] Savladao je lokalni akcenat i manire, i to smatra svojim prvim ubedljivim izvođenjem.[28][29] Kasnije u životu, poznato je da je o sebi govorio kao o neurednom liku u svojim mlađim godinama, često u nevolji zbog krađe u radnji i drugih sitnih zločina.[29][30]
Godine 1968, Dej-Luisovi roditelji, smatrajući da je njegovo ponašanje previše divlje, poslali su ga kao internistu u nezavisnu školu Sevenoaks u Kentu.[30] U školi se upoznao sa svoja tri najprominentnija interesovanja: obrada drveta, gluma i ribolov. Međutim, njegovo prezir prema školi je rastao, i nakon dve godine u Sevenoaksu, prebačen je u drugu nezavisnu školu, Bedales u Petersfildu, u Hempširu.[31] Njegova sestra je već bila student tamo, i imala je opušteniji i kreativniji etos.[30] Na filmu je debitovao sa 14 godina u Nedeljnoj krvavoj nedelji, u kojoj je igrao vandala u nekreditovanoj ulozi. On je to iskustvo opisao kao „raj“ jer mu je plaćeno 2 funte da vandalizuje skupe automobile parkirane ispred njegove lokalne crkve.[25]
Tokom nekoliko nedelja 1972. godine, porodica Dej-Luis živela je u Lemonsu, severnolondonskom domu Kingslija Amisa i Elizabet Džejn Hauard. Dej-Luisov otac je imao rak pankreasa, i Hauard je pozvala porodicu u Lemons kao mesto gde bi mogli da se odmore i oporave. Tu mu je otac umro u maju te godine.[32] U vreme kada je napustio Bedales 1975. godine, Dej-Luisov neposlušan stav je splahnuo, i morao je da napravi izbor karijere. Iako je briljirao na sceni Nacionalnog omladinskog pozorišta u Londonu, prijavio se za petogodišnje šegrtovanje za stolara. Bio je odbijen zbog nedostatka iskustva.[30] Primljen je u Bristol Old Vik teatarsku školu, koju je pohađao tri godine zajedno sa Mirandom Ričardson, da bi na kraju nastupio u samom Bristol Old Viku.[30] U jednom trenutku je igrao zamenika Pita Postletvejta, sa kojim će kasnije glumiti u filmu U ime oca (1994).[33]
Džon Hartok, Dej-Luisov učitelj glume u Bristol Old Viku, se priseća:
I tada je bilo nešto o njemu. Bio je tih i ljubazan, ali je bio jasno fokusiran na svoju glumu - imao je gorući kvalitet. Činilo se da nešto gori ispod površine. Mnogo toga se dešavalo ispod te tihe pojave. Postojala je jedna predstava posebno, kada su studenti izveli predstavu pod nazivom Klasni neprijatelj, kada se činilo da zaista blista — i nama, osoblju, postalo je očigledno da imamo nekog prilično posebnog u rukama.[34]
Filmografija
urediReference
uredi- ^ „Dramatic conclusion to the dalliances of Daniel Day-Lewis”. Independent.
- ^ Appelo, Tim (8. 11. 2012). „Daniel Day-Lewis Spoofs Clint Eastwood's Obama Chair Routine at Britannia Awards (Video)”. The Hollywood Reporter. Pristupljeno 19. 4. 2013. „I know as an Englishman it's absolutely none of my business.”
- ^ Hirschberg, Lynn (11. 11. 2007). „The New Frontier’s Man”. The New York Times. Pristupljeno 28. 1. 2018.
- ^ a b Simkins, Michael (22. 6. 2017). „Actors usually envy each other. But Daniel Day-Lewis is a class apart”. The Guardian. Pristupljeno 21. 3. 2019. „Most of us would start any list of those few truly exceptional actors – the shape-shifters as they are sometimes called, individuals who can inhabit another character in its entirety without ever lapsing into impersonation – with Marlon Brando, then veer off into a truculent debate about whether Laurence Olivier was the greatest of them all or just an old ham with stale tricks. Robert De Niro would get a mention of course – Meryl Streep, no doubt. But almost everyone would finish with Day-Lewis.”
- ^ Winter, Jessica (5. 11. 2012). „The World's Greatest Actor”. Time. Pristupljeno 22. 10. 2015.
- ^ Queenan, Joe (25. 2. 2013). „Oscars 2013: do his three Oscars make Daniel Day-Lewis the greatest?”. The Guardian. Pristupljeno 27. 10. 2017.
- ^ Allen, Nick (25. 2. 2013). „Oscars 2013: Daniel Day-Lewis says it is 'daft' to call him best actor ever”. The Telegraph. Pristupljeno 27. 10. 2017.
- ^ „Daniel Day-Lewis makes Oscar history with third award”. BBC News. 25. 2. 2013. Pristupljeno 13. 3. 2013.
- ^ „Queen's Honours: Day-Lewis receives knighthood”. BBC News. 13. 6. 2014. Pristupljeno 14. 6. 2014.
- ^ „Film star Daniel Day-Lewis retires from acting”. BBC News. 21. 6. 2017. Pristupljeno 21. 6. 2017.
- ^ „Daniel Day-Lewis announces retirement from acting”. The Guardian. 20. 6. 2017. Pristupljeno 21. 6. 2017.
- ^ Gritten, David (22. 2. 2013). „Daniel Day-Lewis: the greatest screen actor ever?”. The Telegraph. Pristupljeno 25. 2. 2013.
- ^ Parker, Emily (23. 1. 2008). „Sojourner in Other Men's Souls”. The Wall Street Journal. Pristupljeno 28. 1. 2018.
- ^ „Daniel Day-Lewis aims for perfection”. The Daily Telegraph. London. 22. 2. 2008. Pristupljeno 1. 1. 2010.
- ^ Rainey, Sarah (1. 3. 2013). „My brother Daniel Day-Lewis won't talk to me any more”. The Telegraph. Pristupljeno 4. 6. 2016.
- ^ Guardian (2024-10-02). „Danijel Dej Luis se ipak vraća glumi: Trostruki oskarovac deli kadar sa Šonom Binom”. Euronews.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-10-02.
- ^ „Index entry”. FreeBMD. ONS. Arhivirano iz originala 27. 2. 2020. g. Pristupljeno 28. 3. 2016.
- ^ Peter Stanford (2007). "C Day-Lewis: A Life". p. 5. A&C Black
- ^ Hasted, Nick (31. 1. 2018). „Daniel Day-Lewis: Why Britain has just lost its De Niro”. The Independent. Arhivirano iz originala 8. 6. 2022. g. Pristupljeno 8. 5. 2018.
- ^ David, Keren (29. 11. 2017). „Daniel Day-Lewis opens up on his decision to quit acting”. The Jewish Chronicle. Arhivirano iz originala 2. 5. 2019. g. Pristupljeno 8. 5. 2018.
- ^ Jackson, Laura (2005). Daniel Day-Lewis: the biography. Blake. str. 3. ISBN 1-85782-557-8. „Michael Balcon's family were Latvian refugees from Riga who had come to England in the second half of the 19th century. The family of his wife, Aileen Leatherman, whom he married in 1924, came from Poland.”
- ^ „Day-Lewis gets Oscar nod for new film”. Kent News. 17. 12. 2007. Arhivirano iz originala 1. 2. 2008. g. Pristupljeno 9. 1. 2008.
- ^ Pearlman, Cindy (30. 12. 2007). „Day-Lewis isn't suffering: 'It's a joy'”. Chicago Sun-Times. Arhivirano iz originala 2. 1. 2008. g. Pristupljeno 9. 1. 2008.
- ^ „Curzon | Outstanding British Contribution to Cinema”. www.bafta.org. 31. 1. 2017. Arhivirano iz originala 7. 1. 2022. g. Pristupljeno 29. 4. 2020.
- ^ a b Segal, David (31. 3. 2005). „Daniel Day-Lewis, Behaving Totally In Character”. The Washington Post. Arhivirano iz originala 11. 11. 2018. g. Pristupljeno 28. 1. 2018.
- ^ „Things You Might Not Have Done In Greenwich: Go on a Daniel Day-Lewis Tour”. Information Society. Arhivirano iz originala 31. 1. 2017. g. Pristupljeno 19. 1. 2017.
- ^ „Where did you go to, my lovely?”. The Independent. 16. 2. 1997. Arhivirano iz originala 9. 5. 2019. g. Pristupljeno 9. 5. 2019.
- ^ a b Corliss, Richard (21. 3. 1994). „Cinema: Dashing Daniel”. Time. Arhivirano iz originala 11. 4. 2018. g. Pristupljeno 28. 1. 2018.
- ^ a b Jenkins, Garry. Daniel Day-Lewis: The Fires Within Arhivirano 27 februar 2020 na sajtu Wayback Machine. St. Martin's Press, 1994, ASIN B000R9II4O
- ^ a b v g d „Daniel Day-Lewis – Biography”. TalkTalk. Arhivirano iz originala 16. 10. 2015. g. Pristupljeno 26. 2. 2006.
- ^ „The Tatler List”. Tatler. Arhivirano iz originala 5. 2. 2016. g.
- ^ Sansom, Ian (3. 4. 2010). „Great dynasties of the world: The Day-Lewises”. The Guardian. Arhivirano iz originala 27. 8. 2017. g. Pristupljeno 8. 2. 2018.
- ^ Wolf, Matt (13. 3. 1994). „FILM; Pete Postlethwaite Turns a Prison Stint Into Oscar Material”. The New York Times. Arhivirano iz originala 8. 1. 2022. g. Pristupljeno 6. 1. 2009.
- ^ „Bristol Old Vic teacher who taught Daniel Day-Lewis recalls stars early days”. Bristol Post. 27. 5. 2016. Arhivirano iz originala 25. 12. 2015. g.
Spoljašnje veze
uredi- Danijel Dej-Luis na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Danijel Dej Luis na sajtu BFI Screenonline (jezik: engleski)
- Danijel Dej Luis na sajtu Curlie (jezik: engleski)