Daglas A-20
Daglas A-20 (poznat i kao Daglas DB-7, Daglas Boston, Daglas Hevok) (engl. Douglas A-20/DB-7 Havoc) je bio američki bombarder iz perioda Drugog svjetskog rata. Proizvodila ga je fabrika Daglas od 1939. do 1944.
| Daglas A-20 | ||
|---|---|---|
 Daglas A-20 | ||
| Opšte | ||
| Namena | bombarder, izviđač, noćni lovac | |
| Posada | 2 do 3 | |
| Proizvođač | Daglas | |
| Prvi let | 26. oktobra 1938. | |
| Početak proizvodnje | 1939 | |
| Dimenzije | ||
| Dužina | 14,63 m | |
| Razmah krila | 18,69 m | |
| Visina | 5,36 m | |
| Površina krila | 43,20 m² | |
| Masa | ||
| Prazan | 6.827 kg | |
| Normalna poletna | 9.215 kg | |
| Pogon | ||
| Klipno-elisni motor | 2 x Rajt R-2600 Wright R-2600-A5B "Double Cyclone" | |
| Snaga | 2 x 1.200 kW ili 1.700 KS kW | |
| Performanse | ||
| Maks. brzina na Hopt | 370 km/h km/h | |
| Maks. brzina na H=0 | 510 km/h km/h | |
| Taktički radijus kretanja | 1.689 km | |
| Plafon leta | 7.225 m | |
| Brzina penjanja | 612 m/min | |
Razvoj
uredi
Osnovni dizajn originalno potiče iz 1936., kada je firma Daglas počela da planira napadni avion (odatle A-attack) koji bi bio efikasna zamjena jednomotornih tipova tada u službi RV SAD. Model 7A je bio rezultat, nastao u diskusijama s ljudima iz RV. Prvi let prototipa je izveden 26. oktobra 1938. godine, a avion je ušao u serijsku proizvodnju 1939, prvobitno po francuskoj narudžbi. Po francuskim zahtjevima avion je temeljito redizajniran, tako da je dobijen praktično nov avion, pod oznakom DB-7 (Daglas Bombarder-7).
Tokom 1939., dodatne modifikacije su stvorile DB-7A sa jačim motorima i višim vertikalnim stabilizatorom. Pošto je Francuska kapitulirala 1940., ostatak francuske narudžbe je završio u RAF-u, pod oznakom Boston Mark 1 (Boston Mk I) gdje su korišćeni kao trenažni avioni. Iduća serija je adaptirana u noćne lovce pod oznakom Hevok Mark 1 (Havoc Mk I) sa 8 mitraljeza 7.62 mm u nosu i radarom. Kanije primljeni avioni su dobili 12 mitraljeza u nosu i oznaku Hevok Mark 2.
Neki avioni su opremljeni kao noćni nametljivci (night intruder) za napade na protivničke avione i aerodrome noću, a drugi sa reflektorima kojima je trebalo da osvjetljavaju protivničke avione.
Slijedile su serije poboljšanja u novijim verzijama, uglavnom na polju jačih motora i bolje opreme. Avion je korišćen kao napadni bombarder, noćni lovac, noćni bombarder, avion za vuču meta i druge namjene.
Proizvedeno je ukupno 7385 aviona u fabrici Daglas.[traži se izvor]
U borbi
uredi
A-20 je korišćen u RV SAD, RAF-u, i RV Francuske, SSSR, Australije, Novog Zelanda, Kanade, Južne Afrike, Holandije i Brazila.
U francuskom RV, samo 12 aviona iz 2. bombarderske grupe je operativno korišćeno u napadima na njemačke snage 1940. U RAF-u je avion korišćen intenzivno u Boston i Hevok verzijama, u Britaniji, Sjevernoj Africi (zamjenjujući Bristol Blenhajm), Evropi i Pacifiku.
U sastavu USAAC-a, prvi avioni A-20 su naručeni 1939. i služili su kao foto-izviđači i noćni lovci sa 4 topa 20 mm. A-20C i A-20G (2850 aviona) su bile masovno proizvedene verzije sa motorima R-2600-23 snage 1600 KS. Na Pacifiku su korišćeni prvo u borbama oko Nove Gvineje u sastavu 5. vazdušne armije (5th Air Force).
U SSSR su masovno primane verzije aviona A-20G sa topovima 20 mm i ranim kombinacijama mitraljeza 12.7 mm i 7.62 mm od 1942. Na nekim avionima je instalirana sovjetska oprema i naoružanje.
Naoružanje (A-20G)
uredi- Streljačko: 6 mitraljeza 12.7 mm sa gađanjem naprijed, 2 u leđnoj kupoli, 1 u podtrupnom tunelu.
- Bombe: do 1814 kg
Zemlje koje su koristile ovaj avion
uredi
Vidi još
urediLiteratura
uredi- Donald, David (1997). The Encyclopedia of World Aircraft. Prospero Books. str. 348–349. ISBN 978-1-894102-24-7.
- Chant, Christopher (1977). „Douglas A-20 Havoc”. Drugi svjetski rat - Avioni (na jeziku: (jezik: srpski)). Zagreb: Alfa. str. 130—131.
Spoljašnje veze
uredi
- „Douglas A-20 (Havoc)” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.aero-web.org. Arhivirano iz originala 24. 02. 2008. g. Pristupljeno 6. 9. 2010.
- „Douglas A-20 (Havoc)” (na jeziku: (jezik: engleski)). home.att.net. Arhivirano iz originala 7. 09. 2008. g. Pristupljeno 6. 9. 2010.
- „Douglas A-20 (Havoc)” (na jeziku: (jezik: engleski)). Bill Pippin Collection. Pristupljeno 6. 9. 2010.
- „Douglas A-20 Havoc” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.daveswarbirds.com. Pristupljeno 6. 9. 2010.
- Douglas A-20 Havoc Pilots¸Flight Opereting Instructions (na jeziku: (jezik: engleski)). septembar 2008. ISBN 9781935327318. Pristupljeno 6. 9. 2010.
- „A-20 Havoc” (na jeziku: (jezik: ruski)). Ugolok neba. 2004. Pristupljeno 6. 9. 2010.
- „Douglas A-20 Havoc/Boston” (na jeziku: (jezik: engleski)). www.militaryfactory.com. Pristupljeno 4. 9. 2010.[mrtva veza]