Graman F6F helket

Graman F6F helket
	; Avioni F6F-3 Helket.
	Opšte
Namena	lovac
Zemlja porekla	SAD
Proizvođač	Graman
Prvi let	26. jun 1942.
Prvi korisnik	Američka ratna mornarica

Graman F6F helket (engl. Grumman F6F Hellcat) je bio američki lovački avion iz perioda Drugog svjetskog rata.

Proizvodila ga je fabrika Graman od 1942. do 1945. kao nasljednika ranijeg aviona Graman F4F vajldket. Korišten je uglavnom na pacifičkom ratištu sa nosača aviona, u sastavu Američke mornarice i britanske Kraljevske mornarice.

Razvoj

Noćni lovac F6F-3N, sa radarom u gondoli ispod desnog krila.

Početak projekta je bio logičan nastavak pokušaja da se napravi nasljednik aviona Graman F4F vajldket. Prilikom dizajna aviona počeli su da pristižu borbeni izvještaji američkih pilota, i ove informacije su bile korisne za konstruktore. Korištena su i britanska iskustva iz Evrope da bi se stvorio znatno bolji avion.

Konstruktori su uvećali F4F, promijenili položaj krila sa sredine trupa na nisku poziciju, što je omogućilo postavljanje mehanizma za uvčačenje točkova u krila i bolju stabilnost pri vožnji, povećali oklop i borbeni komplet municije i dodali najjači motor koji je bio dostupan, od 2000 konjskih snaga. Četiri prototipa sa raznim motorima su pripremljena.

Prvi let prototipa XF6F-1 je izveden 26. juna 1942. godine sa motorom R-2600 od 1700 KS. Za proizvodnju je odabran prototip XF6F-3 sa motorom R-2800 Dabl Vosp (Double Wasp) od 2000 KS. Avion je ušao u serijsku proizvodnju krajem 1942. u verziji F6F-3, od kojih je do sredine 1944. napravljeno 4423 aviona.

Poboljšana verzija je označena F6F-5. Imala je aerodinamička poboljšanja, i motor R-2800 sa ubrizgavanjem vode u cilindre, što je dalo 10% veću snagu pri polijetanju i borbi. Ova verzija je poletjela prvi put 4. aprila 1944., a ulazi u službu američke RM ubrzo potom. Britanci su je koristili kao Helket 2 (Hellcat Mk II).

Modeli F6F-3E i F6F-3N, i kasniji F6F-5N su bili noćni lovci sa radarom ispod desnog krila.

Proizvedeno je ukupno 12275 aviona F6F helket u svim verzijama.

U borbi

Helketi na nosaču Jorktaun, 1944.

Prva eskadrila VF-9 na nosaču Eseks (Essex) je opremljena Helketima već 16. januara 1943. 31. avgusta 1943. eskadrila VF-5 na nosaču Jorktaun (Yorktown) je počela da učestvuje u borbama protiv Japanaca. Kako je 2500 aviona isporučeno tokom 1943. preoružavanje jedinica novim avionom je bilo brzo, pa su Vajldketi ostali u službi samo na manjim pratećim nosačima aviona.

Helket se pokazao izuzetno efikasan: brzina i pokretljivost su bili bolji nego kod Vajldketa, a poslovična otpornost Gramanovih aviona je pomagala pri oštećenjima. Zbog ovoga je Gramanova fabrika aviona dobila kod američkih pilota nadimak „Gramanova željezara“. Kad bi Helket i došao u lošu situaciju, brzo obrušavanje bi skoro uvijek omogućavalo izlazak iz borbe. Do kraja rata 4947 japanskih aviona je oboreno avionima Helket, po američkim podacima.^{[traži se izvor]}

Britanci su avione počeli primati 1943. i zvali su ih Genet Mk 1 (Gannet Mk I), a kasnije kao i SAD, Helket. Verzija F-5 je dobila naziv Helket Mk 2 (Hellcat Mk II).

Francuska je poslije rata koristila avione Helket za napade na ustanike Vijetmina u Vijetnamu. Urugvajska mornarica je takođe bila korisnik aviona F6F.

Karakteristike

Vrsta aviona: lovac

Posada: 1
Prvi let prototipa: 1942.
Uveden u upotrebu: 1943.
Kraj upotrebe:
Proizvođač: Graman

Dimenzije

Dužina: 10.24 m
Raspon krila: 13.06 m
Visina: 3.99 m
Površina krila: 31 m²
Aeroprofil krila: NACA 23015.6 mod korijen krila; NACA 23009 ostalo

Mase

Prazan: 4,190 kg
Opterećen: 5,714 kg
Najveća poletna masa: 6,990 kg

Pogonska grupa

Motor: Prat i Vitni R-2800 Dabl Vosp (Pratt & Whitney R-2800-10W "Double Wasp"), 1,491 kW, 2,000 KS
Odnos snaga/težina: 260 kW/kg

Letne osobine (F6F-5)

Najveća brzina: 612 km/h na 7130 metara
Krstareća brzina: 270 km/h
Radijus dejstva: 2462 km maksimalno, sa dopunskim rezervoarom
Najveći dolet: 2462km
Operativni vrhunac leta: 11370 m
Brzina penjanja: 908 m/минути

Naoružanje

Streljačko: 6 mitraljeza 12.7 mm Brauning (Browning), neke kasne verzije 2 topa 20 mm i 4 mitraljeza
Bombe: 2 od po 454 kg ili 6 raketnih zrna 127 mm

Literatura

Donald, David (1997). The Encyclopedia of World Aircraft. Prospero Books. ISBN 978-1-894102-24-7.
Chant, Christopher (1977). „Grumman F6F Hellcat”. Drugi svjetski rat - Avioni (na jeziku: (jezik: srpski)). Zagreb: Alfa. str. 136—137.