Gita od Veseksa
Gita od Veseksa (engl. Gytha of Wessex, rus. Ги́та Уэ́ссекская; preminula 1098. ili 1107) bila je ćerka engleskog kralja Harolda II (januar - oktobar 1066) i prva supruga kijevskog kneza Vladimira Monomaha (1113—1125).
| Gita od Veseksa | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Mesto rođenja | Veseks, |
| Datum smrti | 10. mart 1098. |
| Porodica | |
| Supružnik | Vladimir Monomah |
| Potomstvo | Mistislav I Veliki, Jaropolk II Vladimirovič, Vjačeslav I od Kijeva |
| Roditelji | Harold II Engleski Edita Labudovog vrata |
| Dinastija | Godvin od Veseksa |
Gita je bila ćerka Harolda Godvinsona, poslednjeg anglosaksonskog kralja Engleske. U istoriografiji se smatra da je bila Haraldova vanbračna ćerka iz veze sa konkubinom Editom Labudovog vrata.
Kada je njen otac poginuo 1066. u bici kod Hejstingsa, Gita se sa ostalim članovima kraljevske porodice sklonila u Ekseter. Neposredno pre nego što je grad zauzeo novi engleski kralj Vilijam I Osvajač, Gita je 1068. sa srodnicima pobegla u Flandriju, a zatim, u pratnji dva brata, u Dansku gde je vladao njen rođak, kralj Svejn II Estridsen (1047—1075/6) [1][2].
Kralj Svejn je zatim posredovao oko Gitine udaje i ona se između 1074. i 1076. godine [2] venčala sa smolenskim knezom Vladimirom Monomahom, unukom Jaroslava Mudrog. Po dolasku u Rusiju, Gita je verovatno dobila ime Ana[3]. Najstariji sin Gite i Vladimira, budući Mistislav I Veliki, u skandinavskim i zapadnim izvorima se spominje kao Harold, što, možda, ukazuje da je pored ruskog imao i drugo ime u znak sećanja na dedu po majčinoj liniji [4][5][6].
Dva glavna narativna izvora za poznavanje Gitinog života su Gesta Danorum Saksona Gramatika i Heimskringla Snurija Sturlusona. Jedini ruski izvor koji je indirektno spominje, Nestorov letopis ili Povest minulih leta, beleži o samo kratku vest o smrti neimenovane žene Vladimira Monomaha 7. maja 1107. godine [7][6]. Međutim, zahvaljujući istraživanjima ruskog istoričara Aleksandra Nazarenka otkriven je pomen kneginje Gite u sinodiku manastira Sv. Pantelejmona kod Kelna, čiji je priložnik Gita bila najverovatnije još od vremena boravka u Flandriji koja je potpadala pod Kelnsku nadbiskupiju. „Kraljica Gita“ je umrla 10. marta [8], a Nazarenko je iscrpnom analizom podataka o potomcima Vladimira Monomaha zaključio da je Gita krenula na hodočašće u Svetu zemlju u znak zahvalnosti za čudesno isceljenje njenog najstarijeg sina Mistislava i da je na tom putu, koji se poklopio sa Prvim krstaškim ratom, i preminula 1098. godine[9].
Porodično stablo
uredi| 2. Harold II Engleski | ||||||||||||||||
| 1. Gita od Veseksa | ||||||||||||||||
| 3. Edita Labudovog vrata | ||||||||||||||||
Potomstvo
urediVladimir Monomah i Gita od Veseksa imali su brojno potomstvo:
- Mistislav I Vladimirovič Veliki, veliki knez Kijeva (1125—1132)
- Izjaslav Vladimirovič (†1096), knez Kurska i knez Muroma.
- Svjatoslav Vladimirovič (†1114), knez Smolenska i Perejaslava
- Roman Vladimirovič (†1119.
- Jaropolk II Vladimirovič, veliki knez Kijeva (1132—1139)
- Vjačeslav Vladimirovič (†1154), knez Turova, veliki knez Kijeva (1139, 1150, (1151—1154)
- Marija (Marina) Vladimirovna (†1146/1147), udata za vizantijskog samozvanca Lava Diogena;
- Evdoksija Vladimirovna
- Efimija Vladimirovna (†1139), druga supruga ugarskog kralja Kolomana
- Agafija Vladimirovna
Literatura
uredi- Vernadski, Georgije (2013). Kijevska Rusija. Beograd.
- Nazarenko, Aleksandar (2001). Drevnяя Rusь na meždunarodnыh putяh. Moskva.
- Obolenski, Dmitrij (1991). Vladimir Monomah, Šest vizantijskih portreta. Beograd.
Reference
uredi- ^ Vernadski 2013, str. 358.
- ^ a b Nazarenko 2001, str. 523.
- ^ Nazarenko 2001, str. 614.
- ^ Vernadski 2013, str. 110.
- ^ Nazarenko 2001, str. 589.
- ^ a b Obolenski 1991, str. 97.
- ^ Nazarenko 2001, str. 600–601.
- ^ Nazarenko 2001, str. 596–7.
- ^ Nazarenko 2001, str. 606–608.