Vladimir Ćopić
Vladimir Ćopić - Senjko (Senj, 8. mart 1891 — Moskva, 19. april 1939) bio je jugoslovenski revolucionar i političar i učesnik Španskog građanskog rata.
| vladimir ćopić | |
|---|---|
 Vladimir Ćopić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 8. mart 1891. |
| Mesto rođenja | Senj, Austrougarska |
| Datum smrti | 19. april 1939. (48 god.) |
| Mesto smrti | Moskva, Ruska SFSR, Sovjetski Savez |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1919. |
| Učešće u ratovima | Prvi svetski rat Španski građanski rat |
| Služba | Austrougarska vojska Internacionalne brigade |
| Čin | potpukovnik |
Biografija
urediRođen je 8. marta 1891. godine u Senju, u porodici pravoslavnog crkvenjaka.[1] Gimnaziju je završio u rodnom gradu, a pravo apsolvirao u Zagrebu. Do Prvog svjetskog rata pripadao je pravaškoj organizaciji „Mlada Hrvatska“. Tada je mobilisan u austrougarsku vojsku. Godine 1915, zarobili su ga ruski vojnici na Karpatima i 1916. godine stupa u Srpski dobrovoljački odred, a potom u Srpsku dobrovoljačku diviziju. Odbio je da položi zakletvu srpskom kralju, pa je vraćen u zarobljeništvo.[2]
Nakon Oktobarske revolucije priključuje se boljševicima, djelujući kao agitator, novinar i prevodilac. Bio je član Jugoslovenske grupe Ruske komunističke partije (boljševika), njen sekretar i predsjednik, jedan od osnivača Komunističke partije (boljševika) Srba, Hrvata i Slovenaca te član njezinoga Centralnog izvršnog komiteta.
U novembru 1918. godine, vraća se u Zagreb, gdje osniva prve ilegalne komunističke ćelije i radi na radikalizaciji lijevog krila socijaldemokratskog pokreta. U martu 1919. godine, izabran je u Izvršni odbor Jugoslovenskog revolucionarnog komunističkog saveza pelagićevaca. Na Kongresu ujedinjenja u Beogradu, koji je trajao od 20. do 23. aprila 1919, kao delegat zagrebačke socijaldemokratske organizacije izabran je u Centralno partijsko vijeće Socijalističke radničke partije Jugoslavije (komunista) i za tehničkog sekretara. Na Drugom kongresu Komunističke partije Jugoslavije u Vukovaru ponovo je izabran u Centralno partijsko vijeće KPJ i za tehničkog sekretara. Na izborima za Ustavotvornu skupštinu, u novembru 1920, izabran je za poslanika KPJ za Modruško-riječku županiju. Bio je sekretar Komunističkog poslaničkog kluba, a od septembra 1923. sekretar Oblasnog sekretarijata Nezavisne radničke partije Jugoslavije (NRPJ) i KPJ u Zagrebu. Na Trećoj zemaljskoj konferenciji KPJ izabran je za člana Izvršnog odbora Centralnog partijskog vijeća KPJ.
Bio je delegat KPJ na Petom kongresu Kominterne u julu 1924, a radio je u kongresnim komisijama: organizacionoj, za italijansko pitanje kao i za nacionalno i kolonijalno pitanje. Početkom septembra je uhapšen u Zagrebu zbog putovanja van zemlje bez pasoša.[3] Zbog revolucionarne djelatnosti suđeno mu je kao istaknutom komunistu na tri velika procesa: „Dijamantštajnovom“ 1919, „Vidovdanskom“ 1921. i „Majskom procesu“ 1925. godine.
U Sovjetski Savez je emigrirao 1925. godine, gdje je studirao na Međunarodnoj lenjinskoj školi. Od 1930. do 1931. godine bio je instruktor Kominterne pri Centralnom komitetu Komunističke partije Čehoslovačke. Član Politbiroa Centralnog komiteta KPJ je bio od 1932. do 1936. godine, predstavnik KPJ u Kominterni 1934. i 1935. godine i član delegacije KPJ na Sedmom kongresu Kominterne.
Početkom 1937. odlazi u Španiju, gdje je bio politički komesar, a potom komandant Petnaeste internacionalne brigade „Linkoln“. Imao je čin potpukovnika Španske republikanske armije.
U novembru 1938. povučen je u Moskvu, gdje je uhapšen i ubijen 19. aprila 1939. godine tokom Staljinove Velike čistke. Posmrtno je rehabilitovan odlukom Vojnog kolegijuma Vrhovnog suda Sovjetskog Saveza 10. juna 1958. godine.
Njegov brat je Milan Ćopić.
Intelektualni rad
urediVladimir Ćopić je sarađivao u listovima „Vsemirnaja revoljucija“, „Borba“, „Proleter“, „Dimitrovac“ i dr. Držao je predavanja na partijskoj školi u Moskvi, na Komunističkom univerzitetu nacionalnih manjina Zapada (KUNMZ). Preveo je Lenjinovo djelo „Imperijalizam kao najnovija etapa kapitalizma“, Bogdanovljevu „Početnicu političke ekonomije“, a sa Josipom Brozom Titom „Istoriju SKP (b)“.
Reference
uredi- ^ Ivo Banac: "Nacionalno pitanje u Jugoslaviji: Porijeklo, povijest, politika", pp. 213. (Durieux, Zagreb). 1995. ISBN 978-953-188-048-0.
- ^ Ivan Očak: Još jednom o Vladimiru Ćopiću Архивирано на сајту Wayback Machine (12. avgust 2014), pristupljeno 8. avgusta 2012.
- ^ "Politika", 3. sept. 1924, str. 3
Literatura
uredi- Enciklopedija Jugoslavije (knjiga treća). „Jugoslavenski leksikografski zavod“, Zagreb 1984. godina.
