Borovo naselje
Borovo naselje je gradska četvrt u sklopu grada Vukovara, u Hrvatskoj.
Borovo naselje | |
|---|---|
 Radničko naselje 1934. godine | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Hrvatska |
| Županija | Vukovarsko-sremska |
| Grad | Vukovar |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 22′ 39″ S; 18° 57′ 29″ I / 45.37747° S; 18.95796° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
  Borovo naselje Borovo naselje na karti Hrvatske | |
 Borovo naselje Borovo naselje na karti Vukovarsko-srijemske županije | |
| Ostali podaci | |
| Pozivni broj | +385 32 |
Geografski položaj
urediBorovo naselje je smešteno na desnoj obali reke Dunav, na samom istoku Hrvatske. Nalazi se na 45.3789 stepeni severne geografske dužine i 18.9554 stepeni istočne geografske širine po Griniču. Udaljeno je 4 km severozapadno od centra Vukovara, a 15 km severoistočno od Vinkovaca i 32 km jugoistočno od Osijeka. Nadmorska visina je 90 m.[1]
Istorija
urediBorovo je 1885. godine mesto u Daljskom izbornom srezu, sa svojom 1821 dušom.[2]
Tridesetih godina 20. veka, za vreme Kraljevine Jugoslavije, na područje Borova naselja dolazi češki industrijalac Tomaš Bata, koji pokreće proizvodnju gumenih opanaka 1931. godine. Tu na uzvišici počinje da se gradi i fabrika. Nakon smrti Tomaša Bate 1932. u avionskoj nesreći, fabriku u Borovu naselju preuzima njegov sin Jan Bata i polubrat Anton Bata. Krajem 1930-ih godina njihova fabrika imala je preko 7.000 radnika. Rukovodstvo fabrike Bata-Borovo gradilo je u Borovu naselju kuće, male zgrade dvo, tro i četvorodomke u tzv. Kolonijama.[1]
Prvi direktor Batine fabrike bio je Toma Maksimović (1895—1958), rodom iz Brčkog. On je u periodu 1936—1941. bio i predsednik opštine Borovo. Osim što je bio uspešan i ugledan poslovan čovek, predstavljao je glavnu pokretačku snagu kulturnog, crkvenog i društvenog života u naselju. Ustanovio je Krsnu slavu fabrike Đurđevdan, a 1940. godine prvi pokrenuo pitanje izgradnje Svetog hrama u Borovu naselju[3], poklonivši zemljište za njegovu izgradnju, ali se od toga odustalo sa dolaskom rata.[4] Na samom početku rata Toma je odbio ponudu da se 1941. spase i pređe u ondašnju centralu Bate u Švajcarskoj. Umesto toga, prihvatio se organizacije izbeglica, koristeći ugled direktora najveće jugoslovenske firme, kao i predsednika tada najorganizovanije humanitarne organizacije - Srpskog privrednog društva „Privrednik“. Zaslužan je za spasavanje velikog broja srpskih izbeglica u toku rata, za koje je tražio smeštaj, zaposlenje, a mladima obuku za zanate.[4]
Nakon Drugog svetskog rata, komunističke vlasti u SFRJ su Tomu Maksimovića proglasile za narodnog neprijatelja, oduzeta su mu sva građanska prava, a vojni sud ga je 1945. osudio na četiri godine zatvora.[4] Fabrika je nacionalizacijom oduzeta od porodice Bata i data na upravu radnicima. Tada je fabrika ponela naziv samo „Borovo“ i proširila svoju delatnost ne samo na obuću, već i na proizvodnju auto-guma. Usled stalne potražnje za radnom snagom, u Borovo naselje počinju da dolaze kolonisti iz pasivnih krajeva Jugoslavije (Kordun, Banija, Hercegovina, Lika, Krajina, Bosna...). U Borovu naselju počinje da živi društveni život, jer se otvorio bioskop (kino), kulturno-umetničko društvo "Maksim Gorki", olimpijski bazen, sportska dvorana, brojni sportski klubovi, omladinska udruženja, restorani. Kombinat „Borovo“ je krajem 1980-ih upošljavao oko 22.000 radnika i ostvarivao profit više desetina miliona dolara.[5]
Početkom 1990-ih počinju ratna dešavanja kojima su prethodili politička previranja i ekonomske turbulencije. U aprilu 1990. godine organizovani su prvi višestranački izbori u SR Hrvatskoj. Na lokalnim izborima u Vukovaru, bile su dve opcije: Savez komunista Hrvatske koji je ubedljivo pobedio Hrvatsku demokratsku zajednicu. Međutim, kako se Savez komunista Hrvatske raspao u martu 1991. pa je HDZ preuzeo vlast sa svojim rukovodstvom, koje je predvodio Tomislav Merčep. Počela su maltretiranja i ubijanja mnogih Srba, miniranje lokala čiji su vlasnici bili Srbi, što je dovelo do velikog iseljavanja Srba iz Borova naselja i okoline. Krajem avgusta 1991. dolazi JNA da deblokira svoju kasarnu u gradu Vukovaru, jer su pripadnici MUP-a Hrvatske kao i paravojne formacije koje je organizovao Tomislav Merčep blokirali pomenutu kasarnu JNA. Dolazi do velikog razaranja, ljudskih gubitaka. Nakon rata Borovo naselje potpada pod Republiku Srpsku Krajinu, a 1997. se vraća u ustavno-pravni poredak Hrvatske, u skladu sa Erdutskim sporazumom.[6][7]
Godine 2002, Borovo naselje je postalo gradska četvrt Vukovara.
Stanovništvo
urediStanovništvo u Borovu naselju većinom su činili Srbi, usled kolonizacije tj. doseljavanja stanovništva, nakon 1946. Mada i prema ranijem popisu stanovništva iz 1931. godine u vukovarskoj opštini Srbi su imali 42%, Hrvati 26,5%, a Nemci 16,3%.[8] Prema popisu stanovništva iz 1961. godine, Borovo naselje je imalo 3.500 ljudi, a prema popisu iz 1991. godine više od 10.000 ljudi (popis je rađen par meseci pre rata). Stanovnici su pretežno bili kolonisti iz siromašnih delova SFRJ. Inače u Borovu naselju s kraja 1980-ih je bilo puno mešovitih brakova, čak trećina.[1]
Delovi
uredi- "Banane"
- Budžak
- Kriva Bara
- Trpinjska cesta
- Soliteri
- BZ
- Stadion
- Koreja
- Kolonije (I, II, III, IV)
- Kombinat
- Centar
- Borovska cesta
- "Ulice"
Klima
urediKlima u Borovu naselju je umereno-kontinentalna, koju karakterišu vruća leta i oštrije zime.[1]
Privreda
urediPrivreda Borova naselja je od njegovog nastanka bila uglavnom namenjena industriji, odnosno proizvodnji obuće, a kasnije i auto gumama. Poljoprivreda je bila slabije zastupljena. Dok je sektor građevina zbog širenja Borova naselja takođe bio značajno zastupljen. Ostale delatnosti privrede poput: saobraćaj, obrazovanje, zdravstvo, ribolov... jesu bile zastupljene, ali u manjem obimu. Danas privreda u Borovu naselju je u stagnaciji. Tako da su stanovnici usled teške ekonomske krize otišli „trbuhom za kruhom“.
Poznate ličnosti
uredi- Siniša Mihajlović, fudbaler
- Ratomir Dujković, fudbaler
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b v g „HNK Borovo: Borovo naselje”. Arhivirano iz originala 07. 10. 2014. g. Pristupljeno 24. 2. 2013.
- ^ "Zastava", Novi Sad 1885. godine
- ^ „SPCO: Pomen Tomi Maksimoviću, Slobodan Blažić”. Pristupljeno 26. 2. 2013.
- ^ a b v SPCO Borovo naselje: O nama
- ^ „Istorija Kombinata „Borovo“”. Borovo.hr. Pristupljeno 11. 10. 2013.
- ^ „Vukovarski Srbin svedoči o ratnim zločinima u gradu”. Youtube.com. 17. 6. 2012. Pristupljeno 11. 10. 2013.
- ^ „Ivan Vekić: Ubijali smo srpske civile”. Nspm.rs. Arhivirano iz originala 10. 6. 2015. g. Pristupljeno 11. 10. 2013.
- ^ „Godišnjica vukovarske epopeje”. Novinar.de. Pristupljeno 11. 10. 2013.