Albanske kneževine

Termin albanske kneževine se odnosi na niz kneževina stvorenih u srednjem veku u Albaniji i okolnim regionima na zapadnom Balkanu kojima je vladalo albansko plemstvo. 12. vek je obeležio prvu albansku kneževinu, Kneževinu Arbanon. Međutim, kasnije, u drugoj polovini 14. veka, ove kneževine su ojačale, posebno padom Srpskog carstva posle 1355. godine. Neke od ovih kneževina su se ujedinile 1444. godine pod vojnim savezom pod nazivom Lješka liga do 1480. koji je pobedio Osmansko carstvo u više od 28 bitaka. Pokrivali su današnju Albaniju, zapadno i centralno Kosovo, Epir, oblasti do Korinta, zapadnu Severnu Makedoniju, južnu Crnu Goru. Vođe ovih kneževina bile su neke od najistaknutijih balkanskih ličnosti u 14. i 15. veku kao što su Đin Bue Spata, Andrea Muzaka, Đin Zeneviši, Karlo Topija, Andrija Gropa, porodica Balšići, Đorđe Arijanit Komninović, Leka Dugađin i njegova porodica...

Kneževina Arbanon

Kneževina Arbanon (1190–1255) bila je prva albanska država u srednjem veku. Proglašenje feudalne države Arbanon, na severu Albanije, sa Krojom kao prestonicom, dogodilo se 1190. godine. Kao osnivač ove države poznat je Progon, a kasnije su kneževinom vladali Đini i Dimiter Progoni. Nderfandina je poznata kao najvažniji centar ove kneževine, a to je jasno govorio amblem Arbanona pronađen uklesan na kamenu u katoličkoj crkvi Svete Marije. Nakon pada dinastije Progon, kneževina je došla pod Grigor Kamona i Gulama od Albanije. Konačno je kneževina raspuštena 1255. Najbolji period kneževine je bio pod Dimiterom Progonijem.

Despotovina Angelokastronska i Lepantska

Despotovina Angelokastrona i Lepanta (1358–1374) bila je despotovina kojom su vladali albanski poglavari Epira. Nastala je posle poraza Nićifora II Orsinija 1358. godine, a prestala je da postoji 1374. godine, kada je njen despot, Đin Bua Spata, ujedinio teritoriju sa despotovinom Arte.^[1]^[2]^[3]

Kneževina Valona

Kneževina Valona (1346–1417) bila je srednjovekovna država koja je otprilike obuhvatala teritorije savremenih albanskih županija Valona (Valona) i Berat. Prvobitno vazal Srpskog carstva, posle 1355. godine postaje samostalna vlastelina sve dok je 1417. godine nisu osvojile Osmanlije. Između 1355. i 1417. godine bili su pod vlašću bugarskih vladara iz porodice Asena i vladara iz srpske porodice Balšić.

Kneževina Dukađini

Kneževina Dukađini (alb. Principata e Dukagjinit) se odnosi na domene albanske porodice Dukađini u severnoj Albaniji i zapadnom Kosovu u 14. i 15. veku. U svom maksimalnom obimu, domeni Dukađina su se prostirali od Gornjeg Zadrima na severozapadu do Dukađinske ravnice na zapadu Kosova.^[4] Politički centar porodice Dukađini bilo je Leže do 1393. godine kada je predata Veneciji kako ne bi pala pod Osmanlije. Osmanski sandžak Dukađin dobio je ime po vladavini porodice u oblastima koje su ga formirale.^[5]

Kneževina Zaharija

Prvi vladar dinastije Zaharija bio je Koja Zaharija koji je zauzeo zamak Danj 1396. godine, proglasio se za gospodara Satija i Danja („dominus Sabatensis et Dagnensis“)^[6] i odatle upravljao teritorijom oko njega kao osmanlijski vazal. Oktobra 1400. Koja je predložio Mlečanima da simuliraju bitku u kojoj bi se on i njegov rođak Dimiter Jonima pretvarali da gube svoje posede od Mlečana, u zamenu za obezbeđivanje 500 dukata godišnje.^[7] Mlečani nisu odmah odgovorili i Koja se vratio sultanu. Koja je nastavio da vlada sve do 1430. godine kada je Isak beg zauzeo Danj1430. godine, kada je on pripojen teritoriji koju je kontrolisao Ali Beg, dok je Koja bio ili zatvoren ili proteran. Nakon što je ugušena albanska pobuna 1432–1436, sultan je Kojinom sinu Leki Zahariji poverio mesto namesnika Danja.^[8]

Reference

^ Historia e popullit shqiptar në katër vëllime. Skënder Anamali, Kristaq Prifti, Instituti i Historisë. Tiranë: Botimet Toena. 2002. ISBN 99927-1-622-3. OCLC 52411919.
^ Bak, János M. (1989). „John V. A. Fine, Jr. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelftz Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor: University of Michigan Press, 1987. 683 pp. 2 maps. $39.95.”. Canadian-American Slavic Studies. 23 (1): 112—114. ISSN 0090-8290. doi:10.1163/221023989x00284.
^ „The Oxford Dictionary of Byzantium”. 1991-01-01. doi:10.1093/acref/9780195046526.001.0001.
^ The rule of law in comparative perspective. M. N. S. Sellers, Tadeusz Tomaszewski. Dordrecht: Springer. 2010. str. 207. ISBN 978-90-481-3749-7. OCLC 663096451.
^ Imber, Colin (2019). The Ottoman Empire, 1300-1650 : the structure of power (Third edition izd.). London. str. 152. ISBN 978-1-352-00414-4. OCLC 1140132859.
^ Šufflay, Milan; St. Stanojević (1925), H. Barić (ed.), Srbi i Arbanasi : njihova simbioza u srednjem vijeku, Istorijska Serija (in Serbian) (Biblioteka Arhiva za Arbanasku Starinu, Jezik i Etnologiju ed.), Belgrade: Seminar za Arbanasku Filologiju, p. 49, OCLC 249799501, Na papiru ili pergameni predaje Djurdje tom zgodom Mlečanima i »grad Sati s carinom na Danju«. Ali dočim Skadar i Drivast domala i bez zapreke preuzimaju mletački provedituri, mali gradići u gudurama Drina, Danj i Sati, ostaju za njih Tih mjesta, u kojima 1395 vlada Kostadin Balšić, ne će izručiti njegov kaštelan, Arbanas Coya Zaccaria. On se poslije nazivao »dominus Sabatensis et Dagnensis« i bio čas turski kletvenik, čas mletački saveznik.
^ Bešić 1970, str. 78 U oktobru 1400. god. jedan skadarski franjevac upoznao jemletačku vladu sa željom Ko je Zakarije da se prikloni Mleča-nima, jer je tursku vlast prihvatio navodno iz nužde, i da zasličan stav pridobije svog rođaka Dimitrija Jonimu. Kao gospodar Danja i Šatija, ... Predlagao je da se inscenira sukob u kome bi ga Mlečani pobijedili i ... Sam je kao nagradu tražio mletačku proviziju od 500 dukata godišnje. Uprkos privlačnosti ponude,Mlečani su odložili konačnu odluku, pogotovu kada se poslije nekoliko dana saznalo da je i sam Koja već otišao sultanu.)
^ Vuković-Ćalasan, Danijela; Đečević, Mehmed (2015). „Izazovi izgradnje građanskog identiteta u Crnoj Gori: postreferendumske podjele i sporovi političkih partija”. Migracijske i etničke teme / Migration and Ethnic Themes. 31 (1): 7—37. ISSN 1333-2546. doi:10.11567/met.31.1.1.

[1] Historia e popullit shqiptar në katër vëllime. Skënder Anamali, Kristaq Prifti, Instituti i Historisë. Tiranë: Botimet Toena. 2002. ISBN 99927-1-622-3. OCLC 52411919.

[2] Bak, János M. (1989). „John V. A. Fine, Jr. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelftz Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor: University of Michigan Press, 1987. 683 pp. 2 maps. $39.95.”. Canadian-American Slavic Studies. 23 (1): 112—114. ISSN 0090-8290. doi:10.1163/221023989x00284.

[3] „The Oxford Dictionary of Byzantium”. 1991-01-01. doi:10.1093/acref/9780195046526.001.0001.

[4] The rule of law in comparative perspective. M. N. S. Sellers, Tadeusz Tomaszewski. Dordrecht: Springer. 2010. str. 207. ISBN 978-90-481-3749-7. OCLC 663096451.

[5] Imber, Colin (2019). The Ottoman Empire, 1300-1650 : the structure of power (Third edition izd.). London. str. 152. ISBN 978-1-352-00414-4. OCLC 1140132859.

[6] Šufflay, Milan; St. Stanojević (1925), H. Barić (ed.), Srbi i Arbanasi : njihova simbioza u srednjem vijeku, Istorijska Serija (in Serbian) (Biblioteka Arhiva za Arbanasku Starinu, Jezik i Etnologiju ed.), Belgrade: Seminar za Arbanasku Filologiju, p. 49, OCLC 249799501, Na papiru ili pergameni predaje Djurdje tom zgodom Mlečanima i »grad Sati s carinom na Danju«. Ali dočim Skadar i Drivast domala i bez zapreke preuzimaju mletački provedituri, mali gradići u gudurama Drina, Danj i Sati, ostaju za njih Tih mjesta, u kojima 1395 vlada Kostadin Balšić, ne će izručiti njegov kaštelan, Arbanas Coya Zaccaria. On se poslije nazivao »dominus Sabatensis et Dagnensis« i bio čas turski kletvenik, čas mletački saveznik.

[7] Bešić 1970, str. 78 U oktobru 1400. god. jedan skadarski franjevac upoznao jemletačku vladu sa željom Ko je Zakarije da se prikloni Mleča-nima, jer je tursku vlast prihvatio navodno iz nužde, i da zasličan stav pridobije svog rođaka Dimitrija Jonimu. Kao gospodar Danja i Šatija, ... Predlagao je da se inscenira sukob u kome bi ga Mlečani pobijedili i ... Sam je kao nagradu tražio mletačku proviziju od 500 dukata godišnje. Uprkos privlačnosti ponude,Mlečani su odložili konačnu odluku, pogotovu kada se poslije nekoliko dana saznalo da je i sam Koja već otišao sultanu.)

[8] Vuković-Ćalasan, Danijela; Đečević, Mehmed (2015). „Izazovi izgradnje građanskog identiteta u Crnoj Gori: postreferendumske podjele i sporovi političkih partija”. Migracijske i etničke teme / Migration and Ethnic Themes. 31 (1): 7—37. ISSN 1333-2546. doi:10.11567/met.31.1.1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]