Administrativna podela Grčke
Republika Grčka je 2011. godine dobila novo ustrojstvo države, podeljeno na tri nivoa. Država je podeljena na 7 decentralizovanih uprava, 13 periferija i 325 opština. Periferije i opštine imaju potpunu samoupravu, dok su decentralizovane uprave zasnovane na sekretarima, koje nezavisno postavlja grčka skupština.
Sveta Gora, kao potpuno autonomna monaška jedinica u Grčkoj, uživa posebne povlastice, pa je izuzetak od izloženog.
Istorijat
urediGrčka je dobila 1. januara 2011. godine novu upravnu podelu države prema Kalikratisovom planu (Zakon 2852/2010). Novom podelom veoma je izmenjeno dotadašnje ustrojstvo države po pređašnjem Kapodistrijskom planu iz 1997. godine. Osnovni cilj bio je smanjenje činovništva i ukidanje brojnih opštinskih uprava sa svega par stotina stanovnika, što je iziskivalo mnogo sredstava iz državne blagajne. S tim u vezi značajno su učinjeni sledeći koraci:
- Osetno je smanjen broj opština (grč. δήμοι, dímoi), za 3 puta (sa 1033 na 325), spajanjem par opština i zajednica prema pređašnjem planu, dok su neke veće opštine zadržane u prethodnom obliku. Opštinama rukovodi načelnik opštine i opštinsko veće, birani na izborima svake pete godine. Opštine se dalje dele na opštine jedinice, a potom i na naselja (zajednice). Mada će naselja imati svoja veća, ona će biti čisto savetodavnog oblika. Od bitnijih nadležnosti opština mogu se nabrojati: sigurnost (policija i vatrogasna služba, civilna zaštita), domovi zdravlja i obdaništa, stanje i opremljenost škola, pristupačno stanovanje, mesno planiranje, kulturna delatnost mesnog značaja, javno zelenilo, infrastruktura opštinskog značaja, pitanje odnošenja smeća i stanja voda, navodnjavanje, groblja, poljoprivreda, trgovina, turizam;
- Nivo prefektura, njih 54, je ukinut. On je delimično nadoknađen stvaranjem okruga (tačnije, periferijskih jedinica), koje imaju znatno manje nadležnosti nego ranije prefekture, pa se mogu izjednačiti sa pojmom okruga u Srbiji. Dati okruzi imaju načelnika, koga bira samouprava periferije, pa je njegova uloga prvenstveno u sprovođenju mera i odluka date uprave;
- Dosadašnje periferije (grč. περιφέρειες, peripheries) su ostale u neizmenjenom sastavu, ali su dobile nove nadležnosti regionalne samouprave. Na čelu periferija su načelnici periferija i periferijska veća, birani na izborima svake pete godine. Periferije se (kao što je rečeno) dele na periferijske jedinice.
- Novouvedeni nivo pri novoj upravnoj podeli jeste decentralizovana uprava (grč. αποκεντρωμένες διοικήσεις, apokentroménes dioikíseis), koja obuhvata 2 ili 3 periferije (osim u slučaju Atike i Krita). Njima rukovode sekretari, koje nezavisno postavlja grčka skupština, uz učešće savetodavnog saveta, imenovanog od strane načelnika periferija i predstavnika opštine, koje su u nadležnosti dato sekretara.
Decetralizovane uprave
uredi1. Decetralizovana uprava Atike obuhvata periferiju Atiku,
2. Decetralizovana uprava Egeja obuhvata periferije Severni Egej i Južni Egej,
3. Decetralizovana uprava Epira i Zapadne Makedonije obuhvata periferije Epir i Zapadnu Makedoniju,
4. Decetralizovana uprava Makedonije i Trakije obuhvata periferije Središnju Makedoniju i Istočnu Makedoniju i Trakiju,
5. Decetralizovana uprava Peloponeza, Zapadne Grčke i Jonskih ostrva obuhvata periferije Peloponez, Zapadnu Grčku i Jonska ostrva,
6. Decetralizovana uprava Tesalije i Kopnene Grčke obuhvata periferije Tesaliju i Središnju Grčku,
7. Decetralizovana uprava Krita obuhvata periferiju Krit.
