Википедија

Ša’Kari Ričardson

Ša’Kari Ričardson (engl. Sha'Carri Richardson; Dalas, 25. mart 2000)[3] je američka atletičarka i osvajačica zlatne olimpijske medalje koja se takmiči u trkama na 100 i 200 metara. Ričardson se proslavila 2019. kao brucoš na Državnom univerzitetu Luizijane, trčeći 10,75 sekundi i oborivši studentski rekord na 100m na prvenstvu Nacionalne akademske atletske asocijacije (NCAA) divizija I. Ovako pobjedničko vrijeme učinilo ju je jednom od deset najbržih žena u istoriji sa 19 godina.[4]

Ša’Kari Ričardson
Ša’Kari Ričardson Budimpešta 2023.
Lični podaci
Datum rođenja(2000-03-25)25. mart 2000. (24 god.)
Mesto rođenjaDalas, SAD
DržavljanstvoSAD
Visina1,57 m[1]
Sportske informacije
SportTrka na 100 metara
Trka na 200 metara
Štafeta 4 × 100 metara
KlubLSU Lejdi Tajgers (2018–2019)
Dostignuća i titule
Lični rekordi1. (100m, 2023)[2]
Nagrade i medalje
Atletika
Olimpijske igre
Zlatna medalja — prvo mesto Pariz 2024. 4 h 100 m
Srebrna medalja — drugo mesto Pariz 2024. 100 m
Svetska prvenstva na otvorenom
Zlatna medalja — prvo mesto 2023. Budimpešta 100 m
Bronzana medalja — treće mesto 2023. Budimpešta 200 m
Zlatna medalja — prvo mesto 2023. Budimpešta 4 h 100 m

U aprilu 2021, Ričardson je ostvarila novi lični rekord od 10,72 sekunde, postavši šesta najbrža žena svih vremena (u to vrijeme) i četvrta najbrža Amerikanka u istoriji.[5] Kvalifikovala se za Ljetnje olimpijske igre 2020. nakon što je pobijedila u trci na 100 metara za žene sa 10,86 na Olimpijskim probama Sjedinjenih Država 2020.[6] Njena pobjeda je poništena i onemogućeno joj je da se takmiči na Olimpijskim igrama nakon što je 1. jula objavljeno je da je Ričardsonova bila pozitivna na konzumaciju kanabisa nakon njenog finala na 100 metara. Nakon uspješnog završetka programa savjetovanja, prihvatila je jednomjesečni period zabrane koji je počeo 28. juna 2021.[7] U julu 2023. postala je nacionalna šampionka SAD u disciplini 100 metara za žene na Prvenstvo SAD u atletici na otvorenom 2023. sa vremenom 10,82 sekunde.[8] Osvojila je zlatnu medalju na 100m na Svjetskom prvenstvu u Budimpešti 2023. pobijedivši Šeriku Džekson i Šeli-En Frejzer-Prajs, postavivši novi rekord od 10,65 sekundi.[9] Pretposljednjeg dana Svjetskog prvenstva 2023. takođe je osvojila zlato kao dio tima SAD u finalu štafete 4×100 metara za žene sa rekordom šampionata od 41,03 sekunde.[10] Titulu državne šampionke SAD u sprintu na 100 metara odbranila je 22. juna 2024, pobjedivši u finalu na 100 metara za žene za 10,71 sekundu (vodeća u svijetu), kvalifikovavši se za Ljetnje olimpijske igre u Parizu 2024. u Parizu, Francuska,[11] gde je osvojila srebrnu medalju na 100m i zlatnu medanju u ženskoj štafeti 4h100 ekipno.

Rana karijera

uredi

Rođena je u Dalasu.[12] Ša’ari Ričardson su odgajale njena baka Beti Harp i tetka.[13] Završila je srednju školu Karter, gde je trčala na stazi i osvojila državnu titulu u Teksasu na 100 i 200 metara.

Kao tinejdžerka, Ša’Kari Ričardson je osvojila titulu na 100m na Olimpijskim igrama za juniore AAU (Američka amaterska atletska unija) — najvećem nacionalnom višesportskom događaju za mlade u Sjedinjenim Državama — 2016. godine, a zatim još jednu titulu na Olimpijskim igrama za juniore USATF-a (Američka atletska trka) 2017.[14][15] Međunarodni debi imala je na Panameričko prvenstvo u atletici do 20 godina 2017. gdje je osvojila zlatnu medalju u štafeti 4×100 metara zajedno sa Gabi Kaningam, Rebekom Smit i Tarom Dejvis.[16]

Državni univerzitet Luizijane

uredi

Ričardson se 2018. upisala na Državni univerzitet u Luizijani i počela da se takmiči za atletski tim LSU (Državni univerzitet Luizijane) Lejdi Tajgers. Bila je finalistkinja u trci na 60 metara na prvenstvu NCAA divizije I u dvorani 2019.[14] Na prvenstvu NCAA divizije I na otvorenom 2019. tada devetnaestogodišnja Ričardson postala je druga najbolja atletičarka u istoriji (iza Merlin Oti) oborivši dva svjetska rekorda do 20. godina u jednom danu.Pobjedila je u trci na 100m sa vremenom 10,75 sekundi, postavila je univerzitetski rekord i srušila 42 godine star svjetski rekord koji je ostvarila Marlis Ger. U trci na 200 m istrčala je za 22,17 s. oborivši rekord Alison Filiks postavljen na Olimpijskim igrama u Atini 2004. godine. Takođe je trčala u štafeti 4 × 100 m koja je završila kao druga.[17][18] Četiri dana nakon NCAA prvenstva, najavila je da će se odreći univerzitetskih kvalifikacija nakon prve godine i potpisati profesionalni ugovor.[19] Trenira sa bivšim olimpijskim sprinterom Denisom Mičelom, a sponzoriše je Najk.[20][21]

Profesionalna karijera

uredi

2021: Olimpijske igre u Tokiju i suspenzija

uredi

Kvalifikovala se za Ljetnje olimpijske igre 2020. nakon što je pobijedila u trci na 100 metara za žene sa 10,86 na Olimpijskim probama Sjedinjenih Država 2020.. Bila je brža za 0,13 sekundi od drugoplasirane Džavijan Oliver.[22] Uzorak urina koji je dostavila bio je pozitivan na metabolit THC-a što ukazivalo na blisko korišćenje kanabisa, što je dovelo do toga da je odlazak na Olimpijske igre bio upitan.[23][24] Nakon uspješnog programa savjetovanja, prihvatila je jednomjesečnu suspenziju od strane Antidoping agencije SAD (USADA) koja je počela 28. juna 2021.[7] Povodom suspenzije i korišćenja kanabisa je izjavila:Izvinjavam se zbog toga što nisam znala kako da se nosim s emocijama. Nemojte da me osuđujete i ja sam običan čovjek, samo trčim malo brže od drugih.[25] Iako nije mogla da se takmiči na Olimpijadi u trci na 100 metara zbog suspenzije koja se završavala 27. jula 2021. godine, mogla je da se kvalifikuje za žensku štafetu 4×100 koja je bila zakazana za 5. avgust 2021. Pošto nije izabrana u potpunosti je propustila Olimpijske igre.[26] Ričardsonova je izjavila da je uzela lijek da bi se izborila sa pritiskom za kvalifikacije za Olimpijske igre dok je bila u žalosti zbog nedavne smrte njene biološke majke.[27] Suspenziju Ričardsonove kritikovali su brojni pojedinci i organizacije koje zagovaraju liberalizaciju kanabisa, uključujući NORML (Nacionalna organizacija za reformu zakona o marihuani), članove Kongresnog kluba za kanabis i druge članove Kongresa.[28][29] Predsjednik SAD Džo Bajden je takođe predložio mogućnost da se promjene pravila testiranja sportista na droge.[30] USADA je odgovorila na kritike istakavši da kao potpisnica Svejtskog antidoping kodeksa ima obavezu da ga sprovodi u SAD. Štaviše, naveli su da bi promjena tih pravila mogla biti problematična, jer velika većina svjetskih država konzumiranje marihuane smatra krivičnim djelom.[31] Kao odgovor na kontroverzu, u septembru 2021. godine, Svjetska antidoping agencija je objavila da će sprovesti reviziju u vezi sa zabranjenim statusom kanabisa.[32] Kanabis je zabranjen za olimpijske sportiste od 1999, iako je 2013. Svjetska antidoping agencija povećala dozvoljeni nivo THC metabolita sa 15 ng/mL na 150 ng/mL.[33] Po isteku suspenzije učestvovala je na Prifontejn klasiku zauzevši deveto – posljednje mesto – sa vremenom od 11,14 sekundi. Osvajačice medalja u Tokiju Elejn Tompson-Hera, Šeli-En Frejzer-Prajs i Šerika Džekson ponovile su plasman sa Olimpijskih igara.[34]

2023: Svjetski šampion

uredi
 
Ričardson pobjeđuje na finalnoj trci na 100m u Budimpešti 2023.

Ona je 8. aprila 2023. trčala četvrtu najbržu trku na 100 m od žena u svim uslovima, sa 10,57 sekundi sa snažnim, nedozvoljenim zadnjim vjetrom od 4,1 m/s i pobjedila u ženskom finalu na Miramar Invitational. Bez vjetra je to iznosilo 10,77 s.[35] U maju 2023. obezbijedila je svoju prvu pobjedu u Dijamantskoj ligi, pobjedivši na 100m u Dohi sa novim rekordom susreta od 10,76 s (+0,9 m/s).[36] U julu 2023. Ričardsonova je učestvovala na prvenstvu SAD u atletici na otvorenom 2023. u Judžinu, Oregon. Postala je državni prvak SAD, 7. jula 2023. godine, u sprintu na 100 metara pobjedivši u finalu na 100 metara za žene za 10,82 sekunde i kvalifikovavši se za Svjetsko atletsko prvenstvo 2023. u Budimpešti.[8]

Trećeg dana Svjetskog prvenstva u atletici 2023. u Budimpešti, osvojila je svoju prvu veliku pojedinačnu titulu na međunarodnoj sceni, osvojivši zlato u sprintu na 100 metara za žene sa rekordom šampionata od 10,65 sekundi.[37] Bronzanu medalju osvojila je 25. avgusta 2023. u finalu na 200 m za žene sa rezultatom 21,92 sekunde. Ispred nje je bila Gabrijela Tomas (21,81) i Šerika Džekson koja je odbranila titulu (21:41).[38] Takođe je osvojila zlato kao dio tima SAD u finalu ženske štafete 4×100 metara sa rekordom šampionata od 41,03 sekunde. Njene saigračice na ovom takmičenju bile su Tamari Dejvis, Tvaniša Teri i Gabrijela Tomas.[10]

2024: Olimpijske igre u Parizu

uredi

Na prvenstvu SAD u atletici na otvorenom 2024. u Judžinu, Oregon, Ričardsonova je 22. juna 2024. odbranila titulu u sprintu na 100 metara za žene, pobjedivši u finalu za 10,71 sekundi.[39] Nije se kvalifikovala za 200 metara jer je u finalu kvalifikacija zauzela četvrto mjesto.[40] Na Olimpijskim igrama u Parizu osvojila je srebrnu medalju u finalu na 100 metara.[41] U ženskoj štafeti 4h100 je uspjela, nakon loše primopredaje štafete od strane Gabrijele Tomas, da ekipu SAD sa treće pozicije dovede na prvu, osvojivši svoju prvu zlatnu olimpijsku medalju.[42] Prije nego što je prešla ciljnu liniju Ričardsonova je okrenula glavu da bi pogledala svoje najbliže konkurente u jednom od najuzbudljivijih trenutaka trke.[43] Trka je održana na stadionu "Francuska" u Sen Deniju, a Ša’Kari Ričardson, Melisa Džeferson, Tvaniša Teri i Gabrijela Tomas su trku istrčale za 41,78 sekundi.[44]

Lični život

uredi

Nedjelju dana prije njene kvalifikacione trke za Ljetnje olimpijske igre 2020., umrla joj je biološka majka.[13] O smrti svoje majke nije znala ništa sve dok je nije pitao novinar.[45] Poznata je po svojim dugim noktima i šarenoj kosi na terenu, jednom prilikom je izjavila da je njen stil inspirisan stilom Florens Grifit Džojner.[46][47] Ričardson je 2021. godine izjavila da ima devojku.[48][49] Ona je na Tviteru uputila poruku LGBTK zajednici odmah nakon svoje pobjede u junu 2021.[50] Identifikuje se kao biseksualka.[51][52]

Počasti

uredi

Staza na stadionu Džon Kinkejd je 2023. nazvana po njoj,[53] a 10. novembar 2023. je proglašen danom Ša’Kari Ričardson u Dalasu. [53]

Uspjesi

uredi
Godina Takmičenje Mjesto Pozicija Disciplina Vrijeme
2017 Panameričko prvenstvo 2017 Truhiljo, Peru 1. 4 × 100 metara ekipno 44.07
2023 Svetsko prvenstvo Budimpešta, Mađarska 1st 100 m 10.65 CR

(-0.2 m/s)

3. 200 m 21.92 PB
1st 4 × 100 m relay  41.03 CR
2024 Olimpijske igre Pariz, Francuska 2. 100m 10.87
1. 4 × 100m ekipno 41.78

Reference

uredi
  1. ^ „RICHARDSON Sha'carri”. 
  2. ^ „World Rankings | Women's 100m (50m-55m-60m)”. worldathletics.org. Pristupljeno 2024-08-05. 
  3. ^ „Sha'Carri RICHARDSON | Profile | World Athletics”. worldathletics.org. Pristupljeno 2024-08-05. 
  4. ^ Browne, P. J. (2019-06-09). „19-Year-Old American Wows With World's Fastest 100m In Two Years”. Balls.ie (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-08-05. 
  5. ^ „100 Metres - women - senior - all”. worldathletics.org. Pristupljeno 2024-08-05. 
  6. ^ „Wayde van Niekerk & Sha'Carri Richardson qualify for Olympics, Caster Semenya misses out”. BBC Sport (na jeziku: engleski). 2021-06-20. Pristupljeno 2024-08-05. 
  7. ^ a b „U.S. sprinter Sha'Carri Richardson suspended for one month after failed drug test”. NBC News (na jeziku: engleski). 2021-07-02. Pristupljeno 2024-08-05. 
  8. ^ a b Bregman, Scott (8. 7. 2023). „USA Track and Field Championships 2023: Sha'Carri Richardson wins women's 100m final in 10.82”. olympics.com. 
  9. ^ „Relive Richardson's stunning 100m triumph at World Championships”. BBC Sport (na jeziku: engleski). 2023-08-21. Pristupljeno 2024-08-05. 
  10. ^ a b „World Athletics Championships 2023: Sha'Carri Richardson leads USA to 4x100m relay gold over Jamaica's superstars Shelly-Ann Fraser-Pryce and Shericka Jackson”. 
  11. ^ „WATCH: Sha'Carri Richardson Punches Ticket To Paris With Fastest 100m Time Of The Year” (na jeziku: engleski). 2024-06-23. Pristupljeno 2024-08-05. 
  12. ^ „Dallas native Sha'Carri Richardson is headed to the Olympics | FOX 4 Dallas-Fort Worth”. www.fox4news.com. Pristupljeno 2024-08-10. 
  13. ^ a b „Sha'Carri Richardson, now America's fastest woman, scorches her Olympic Trials final”. NBC Sports. 19. 6. 2021 — preko YouTube. 
  14. ^ a b Shacarri Richardon. IAAF. Retrieved August 11, 2019.
  15. ^ Sha'Carri Richardson Arhivirano jun 16, 2019 na sajtu Wayback Machine. LSU Sports. Retrieved August 11, 2019.
  16. ^ „XIX PANAMERICAN U20 TRACK AND FIELD CHAMPIONSHIPS Results”. timerhub.com. Pristupljeno 2024-08-05. 
  17. ^ Jordan, Roy (June 9, 2019). Richardson makes history with NCAA sprint double . IAAF. Retrieved August 11, 2019.
  18. ^ Sha'Carri Richardson runs record-breaking NCAA sprint double Arhivirano na sajtu Wayback Machine (8. oktobar 2023). Athletics Weekly (June 9, 2019). Retrieved August 11, 2019.
  19. ^ Zahn, Jennifer (12. 6. 2019). „Sha'Carri Richardson Announces She's Going Pro”. MileSplit United States (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2. 2. 2022. 
  20. ^ Constantini, Lisa (August 18, 2020). Sprinter Sha'Carri Richardson Opens Up About Prepping For Tokyo, Mental Health And What Being Black In America Means To Her. Team USA. Retrieved November 24, 2020.
  21. ^ „Nike Responds to Sha'Carri Richardson's One-Month Suspension for Positive Marijuana Test”. www.yahoo.com (na jeziku: engleski). 2. 7. 2021. Pristupljeno 2. 2. 2022. 
  22. ^ „Sha'Carri Richardson dominates 100m, reveals biological mother died last week”. Yahoo Sports (na jeziku: engleski). 2021-06-20. Pristupljeno 2024-08-05. 
  23. ^ Draper, Kevin; Macur, Juliet (2021-07-02). „Sha’Carri Richardson, a Track Sensation, Tests Positive for Marijuana”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 2024-08-05. 
  24. ^ Perishable (2021-07-02). „Sha'Carri Richardson Accepts Doping Sanction | USADA” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-08-05. 
  25. ^ Radulović, Uroš (2023-08-27). „Šakari Ričardson - put od kanabisa i depresije do najbrže žene planete”. Lob Sport (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-08-12. 
  26. ^ „Richardson will miss Olympic 100 after marijuana test”. AP News (na jeziku: engleski). 2021-07-02. Pristupljeno 2024-08-05. 
  27. ^ „‘This is bulls***’: NFL, NBA stars fume as sports world reacts to Olympics bombshell”. Fox Sports (na jeziku: engleski). 2021-07-03. Pristupljeno 2024-08-05. 
  28. ^ „Let Richardson Race”. NORML. 2. 7. 2021. 
  29. ^ MAEVE SHEEHEY (2. 7. 2021). „Gaetz pushes Biden to defend sprinter Sha'Carri Richardson after marijuana suspension”. Politico. Arhivirano iz originala 3. 7. 2021. g. 
  30. ^ Tom Angell (3. 7. 2021). „Biden Suggests Anti-Marijuana Rules For Athletes Could Change Following Sha'Carri Richardson Suspension”. Marijuana Moment. 
  31. ^ „In letter, USADA says it can't change marijuana rules alone”. NBC Sports. Associated Press. 10. 7. 2021. Pristupljeno 15. 9. 2021. 
  32. ^ „WADA to review cannabis banned status”. France 24 (na jeziku: engleski). 2021-09-14. Pristupljeno 2024-08-05. 
  33. ^ Köln, Institut für Biochemie, Deutsche Sporthochschule. „Cannabis”. Deutsche Sporthochschule Köln (na jeziku: nemački). Pristupljeno 2024-08-05. 
  34. ^ Chavez, Chris (2021-08-21). „Sha’Carri Richardson Finishes Last in 100m Return”. Sports Illustrated (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-08-05. 
  35. ^ Gault, Jonathan. „Sha'Carri Richardson Runs 10.57 (+4.1) at 2023 Miramar Invitational, #4 100m Ever All-Conditions”. LetsRun.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-08-05. 
  36. ^ „Sha'Carri Richardson gets biggest win in two years to open Diamond League”. NBC Sports (na jeziku: engleski). 2023-05-05. Pristupljeno 2024-08-05. 
  37. ^ „FINAL | 100 Metres | Results | Budapest 23 | World Athletics Championships”. worldathletics.org. 
  38. ^ „FINAL | 200 Metres | Results | Budapest 23 | World Athletics Championships”. worldathletics.org. 
  39. ^ P, Lj. „Šakari Ričardson najbrža u Judžinu”. Politika Online. Pristupljeno 2024-08-12. 
  40. ^ Nick McCarvel: 'Ecstatic' Gabby Thomas cruises to 200m win at U.S. Trials as Sha'Carri Richardson misses out on top three olympics.com, June 29, 2024
  41. ^ France, Sean Gregory / Saint Denis (2024-08-03). „Sha'Carri Richardson Wins Silver at the Paris Olympics”. TIME (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-08-05. 
  42. ^ Dragon, Tyler. „Sha'Carri Richardson, Gabby Thomas steer U.S. women to gold medal in 4x100 relay”. USA TODAY (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-08-12. 
  43. ^ „Sha’Carri Richardson’s Cold Staredown in 4x100 Relay Gold Medal Win Was So Iconic”. SI (na jeziku: engleski). 2024-08-09. Pristupljeno 2024-08-12. 
  44. ^ Mijailović, Filip (2024-08-09). „Šakari Ričardson se iskupila Amerikancima u štafeti”. Sportklub (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-08-12. 
  45. ^ „Sha'Carri Richardson said she took marijuana after learning about the death of her biological mother”. Insider.com. 
  46. ^ Kilgore, Adam (2021-06-20). „Sha’Carri Richardson is bold, brash and the best American hope in the 100 meters”. Washington Post (na jeziku: engleski). ISSN 0190-8286. Pristupljeno 2024-08-05. 
  47. ^ Graham, Pat (17. 6. 2021). „Richardson stands out on track with long nails, fast times”. Associated Press (na jeziku: engleski). Pristupljeno 22. 6. 2021. 
  48. ^ „Sha'Carri Richardson Thanked Her Girlfriend After Making Olympic Team”. www.out.com (na jeziku: engleski). 21. 6. 2021. Pristupljeno 21. 6. 2021. 
  49. ^ Oregonian/OregonLive, Tyler Tachman | The (20. 6. 2021). „Sha'Carri Richardson blazes to victory in women's 100 meters on an emotional night for the rising star”. oregonlive (na jeziku: engleski). Pristupljeno 21. 6. 2021. 
  50. ^ Schultz, Ken (28. 6. 2021). „Richardson suspended 1 month after positive marijuana test”. Outsports (na jeziku: engleski). Pristupljeno 6. 7. 2021. 
  51. ^ Nittle, Nadra (21. 9. 2023). „The fastest woman in the world is leaving her haters behind”. The 19th (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 9. 4. 2024. g. Pristupljeno 9. 4. 2024. 
  52. ^ Browning, Bil (17. 11. 2023). „Out champion athlete Sha'Carri Richardson honored in Texas with sweet tribute”. LGBTQ Nation. Arhivirano iz originala 9. 4. 2024. g. Pristupljeno 9. 4. 2024. 
  53. ^ a b „Dallas ISD running track gets renamed 'Sha'Carri Richardson Track' after unanimous vote - CBS Texas”. www.cbsnews.com. 10. 11. 2023. 
Preuzeto iz „https://sr.wiki.x.io/w/index.php?title=Ша’Кари_Ричардсон&oldid=28447827”