Crkva na Glasincu
Crkva na Glasincu ili Crkva na Glasu je hram Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u opštini Sokolac u Republici Srpskoj. Pripada dabrobosanskoj mitropoliji. Crkva datira iz 14. vijeka.
| Crkva na Glasincu | |
|---|---|
| Crkva Glasinac | |
 Reljef iz Crkvine na Glasincu koji se danas nalazi ispod zvonika Romanijske Lazarice | |
| Osnovni podaci | |
| Status | srušena |
| Tip | crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Mitropolija dabrobosanska |
| Osnivanje | 14. vijek |
| Lokacija | |
| Mesto | Bjelosavljevići, opština Sokolac |
| Država |  Republika Srpska |
| Koordinate | 43° 53′ 44.11″ N 18° 48′ 8.53″ E / 43.8955861° S; 18.8023694° I |
  Crkva na Glasincu Crkva na Glasincu na karti Bosne i Hercegovine | |
O lokalitetu
urediU Bjelosavljevićima na lokalitetu Crkvina u Glasinačkom polju kraj magistralnog puta Sokolac-Rogatica, nalazila se prema izvorima i narodnom predanju pravoslavna crkva, koju su turski osvajači srušili.
Arheološkim istraživanjem jula 2013. godine potvrđeno je predanje, pronađena je crkva velikih dimenzija. Crkva je građena od sredre i kamena, a unutrašnjost je bila freskopisana. Gradnja crkve je datirana u XIV vijek.[1][2] Oko crkve se nalazi nekropola sa 360 stećaka, koji su odlukom komisije za očuvanje nacionalnih spomenika, zajedno sa ostacima temelja crkve 2013. godine uvršteni u spisak nacionalnih spomenika Bosne i Hercegovine.[3] Istraživanjem je potvrđeno da su stećci oko crkve nadgrobni spomenici pravoslavnih Srba.[2]
Glasinac se u pisanim izvorima spominje prvi put u darovnici kralja Stefana Dabiše 2. juna 1394. godine i to u svijetlu pobjede bosanske vojske nad Turcima na Glasincu. U dubrovačkim spisima na području Glasinca, sreće se crkva u obliku nekoliko formulacija: do crkve na Glasincu u Bosni (ad ecclesiam in Glasinac in Bossinam), do mjesta zvanog Crkva na Glasincu (ad locum dictum ecclesiam de Glasinac), u Glasinac kod jedne crkve (ad Glasinac penes ecclesiam unam) i do crkve zvane Glasinac (ad ecclesiam nominatam Glasinac). To znači da je na Glasincu postojala crkva koja je najvjerovatnije i sama nosila naziv Glasinac, zaključuje istoričar arheolog Jašarević.[4]
U neposrednoj blizini crkve nalazila se i srednjovjekovna carina, koja se u pisanim izvorima javlja istodobno kad i crkva, odnosno krajem 30-ih godina XV vijeka.
Arhitektura crkve
urediNa osnovu arheološkog istraživanja ustanovljeno je da se radi o jednobrodnoj građevini pravougaone osnove (7.20 h 13.20 m) sa polukružnom oltarskom apsidom okrenutom ka istoku. Unutrašnji prostor crkve bio je podijeljen pilastrima na tri nejednaka pravougaona traveja. Bila je presvedena poluobličastim svodom bez kubeta, mada pravougaoni prostor među pilastrima ne iskuljučuje mogućnost postojanja i kubeta sa elipsoidnom osnovom.[3]
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Jašarević 2013, str. 1-7.
- ^ a b „SPC:Srednjovekovna crkva u Glasinačkom polju kod Sokoca”. Arhivirano iz originala 09. 03. 2016. g. Pristupljeno 18. 02. 2016.
- ^ a b „Nekropola na Crkvini u Bjelosavljevici, u istorijskom mjestu”. Arhivirano iz originala 01. 03. 2016. g. Pristupljeno 18. 02. 2016.
- ^ Jašarević 2013, str. 3-4.
Literatura
uredi- Jašarević, Aleksandar (2013). Zaštita arheološka istraživanja lokaliteta crkvina, Bjelosavljevići, Sokolac (PDF). Sokolac: Muzej u Doboju. Arhivirano iz originala (PDF) 22. 12. 2015. g. Pristupljeno 18. 02. 2016.
- SPC:Srednjovekovna crkva u Glasinačkom polju kod Sokoca Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. mart 2016)
- Nekropola na Crkvini u Bjelosavljevici, u istorijskom mestu
Spoljašnje veze
uredi
- SPC:Srednjovekovna crkva u Glasinačkom polju kod Sokoca Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. mart 2016)