Crkva Uznesenja Blažene djevice Marije (Zemun)
Crkva Uznesenja Blažene djevice Marije je rimokatolička župna crkva koja se nalazi na Velikom trgu u Zemunu. Proglašena je za spomenik kulture Republike Srbije decembra 2022. godine.[1]
| Crkva Uznesenja Blažene djevice Marije u Zemunu | |
 | |
Informacije
| |
|---|---|
| Lokacija |  Zemun-Beograd, Srbija
|
| Koordinate | 44° 50′ 28″ N 20° 24′ 14″ E / 44.84111° S; 20.40389° I |
| Status | Spomenik kulture |
| Sagrađena | 1785–1817. |
| Otvaranje | 1795. |
| Korišćenje | aktivna |
| Vlasnik | Rimokatolička crkva |
| Upravljanje | Sremska biskupija |
Istorijat
urediNakon osvajanja Zemuna od strane Habzburga 1717. godine i odlaska Otomanskog carstva, u grad je u većem broju počeo da se nastanjuje hrišćanski živalj, pa su tako, oko 1721. godine, u grad došli sveštenici kapucinskog reda i 1727. obnovili katoličku župu. Oni su u narednim godinama preuredili napuštenu džamiju u crkvu i u nju postavili kopiju slike Bogorodice sa Isusom.[2], koja se do danas među vernicima naziva Zemunska gospa[3]
Godine 1744, nemački sveštenik Adam Bitner[4] preuzeo je župu od kapucinera i vodio ju je narednih 35 godina, za koje vreme je predložio izgradnju nove crkve, s tim da stara ostane kao uspomena. Ipak, nakon njegove smrti, 1784. godine započeto je rušenje stare crkve, župne kuće i škole, i kamen temeljac sadašnjeg crkvenog zdanja blagosloven je 3. avgusta 1785. godine. Gradnja je potrajala punu deceniju i crkva je otvorena 1795. godine, a zabeleženo je i da ni 1811. godine toranj nije bio sasvim dovršen.
U aprilu 1924. su svečano podignuta zvona na toranj.[5]
Nakon Drugog svetskog rata i pada broja katolika, i crkva je izgubila na značaju. Početkom 2003, u sklopu crkve otvorena je biblioteka „Ilija Okrugić“ sa fondom od 3.000 knjiga.
Danas je ova crkva središte duhovnog života lokalnih katolika i geografski najistočnija crkva Sremske biskupije.
Arhitektura
urediCrkveno zdanje je jednobrodna građevina sa poluoblastim svodom a oblikovana je u stilu ampira sa baroknim elementima. Crkva je okrenuta ka istoku a ne ka zapadu kako je uobičajeno za rimokatoličke crkve. Unutrašnjost crkve je preuređena 80-ih godina prošlog veka, poslednja obnova enterijera obavljena je 2006. godine, dok je 2009. izvršena obnova orgulja iz 1910. godine.
U dvorištu crkve nalazi se jedan kapitel crkve iz zemunskog naselja Francenstal (današnji Novi grad) koja je porušena 1948. godine. Godine 2012, u sklopu preuređenja Velikog trga, crkva UBDM je, zajedno sa ostalim zgradama na trgu, dekorativno osvetljena.
Galerija
uredi
Vidi još
uredi| Zemunske crkve | |
| Bl. Djevice Marije | |
| Bogorodičina | |
| Evangelička | |
| Nikolajevska | |
| Sv. arh. Gavrila | |
| Sv. Roka | |
| Svetotrojičina | |
| Franjevačka | |
| Hariševa kapela | |
Reference
uredi- ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Šest crkava u Srbiji proglašeno za spomenike kulture”. www.rts.rs. Pristupljeno 2022-12-31.
- ^ Original te slike verovatno je slika Madona sa Isusom autora L. Kranaha u katedrali sv. Jakova u Inzbruku
- ^ Zemunska gospa se, još od 1717. godine, obeležava 24. maja
- ^ nem. Adam Büttner
- ^ "Ilustrovani list", br. 17; 27. april 1924; str. 4
Izvori
uredi- Branko Najhold, Zemunske crkve, Trag, Zemun, 1993.
- Brošura crkve, 2010.
- Sremska biskupija – „Zemunska gospa – pomoćnica kršćana“, 8.10.2010.
Spoljašnje veze
uredi
- Grad Beograd – Beogradska biskupija
