Crkva Svetog Nikole u Požarevcu

Crkva Svetog Nikole u Požarevcu
Crkva Svetog Nikole u Požarevcu
	Crkva Svetog Nikole u Požarevcu
Opšte informacije
Mesto	Požarevac
Opština	Požarevac
Država	Srbija
Vreme nastanka	1890.
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture
Nadležna ustanova za zaštitu	Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo

Crkva Svetog Nikole u Požarevcu pripada Eparhiji braničevskoj Srpske pravoslavne crkve. Podignuta 1890. godine kao zadužbina sveštenika-prote Petra Šljivića, paroha trnjanskog i njegove žene Jelene. Crkva predstavlja nepokretno kulturnog dobra kao spomenik kulture.^[1]

Istorija

Petar Šljivić (1818-1902) je bio sin vojvode ramskog Živka Šljivića. Godine 1890. podigao je porodičnu kapelu u delu Požarevca koji se naziva Bugar mala. Projekat je uradio arhitekta Svetozar Ivačković u duhu hanzenatike. Ivačković je bio prvi srpski đak Teofila Hanzena u Beču i smatran je najznačajnijim arhitektom u oblasti crkvene arhitekture sve do početka Prvog svetskog rata. Predvodio je mlađe arhitekte sa težnjom da stvore nacionalni stil u crkvenom graditeljstvu.

Izgled crkve

Crkva je jednokupolna, sa osnovom u obliku grčkog krsta. Nad ukrsnicom se uzdiže kupola na izduženom osmougaonom tamburu koji počiva na kubičnom postolju. Projektovana je kao porodična kapela, tako da ima dve etaže - kriptu i hram. Prostorno hram je podeljen na naos i oltar. Arhitektonskim oblikovanjem masa naglašena je kubičnost građevine. Fasade su prvobitno bile polihromno rešene u duhu hanzenatike, kombinacijom oker i terakot fasadne opeke ređane naizmenično u horizontalnim poljima, ali je danas kompletna opeka obojena crvenom bojom. Prozorski otvori su lučno zasvedene velike bifore na istočnoj, severnoj i južnoj fasadi, a iznad zapadnog ulaza izveden je okulus sa rozetom. Sva četiri kalkanska zida u vrhu imaju kameni krst. Uz crkvu se prvobitno nalazila drvena zvonara, koja je kasnije zamenjena zidanim zvonikom.

Ikonostas pripada tipu niskih oltarskih pregrada. Izveden je u duborezu, a na njemu je petnaest ikona raspoređenih u dve zone. Ikone su rad akademskog slikara Andreja Bicenka iz tridesetih godina 20. veka.