Crkva Svetog Dimitrija (Zemun)

Crkva svetog Dimitrija ili poznatija kao Hariševa kapela je hram Srpske pravoslavne crkve u Zemunu. Posvećena je Svetom Dimitriju. Nalazi se na Zemunskom pravoslavnom groblju.

Crkva Svetog Dimitrija
Crkva Svetog Dimitrija - Hariševa kapela u Zemunu Crkva Svetog Dimitrija - Hariševa kapela u Zemunu
Informacije
Lokacija	Zemun-Beograd, Srbija
Koordinate	44° 50′ 56″ N 20° 24′ 33″ E
Status	Spomenik kulture
Sagrađena	1874-78.
Korišćenje	kapela
Kompanije
Arhitekta	Svetozar Ivačković
Konstruktor	Josif Marks
Vlasnik	SPC Arhiepiskopija beogradsko-karlovačka

Opis crkve

Sagrađena je 1874—78. godine i posvećena Svetom velikomučeniku Dimitriju, zaštitniku porodice Petrović. Kapelu je podigao Grigorije Hariš, zemunski trgovac, a na osnovu zaveštanja supruge Marije, rođene Petrović, koja se smatra i njenom ktitorom. Graditelji Hariševe kapele su arh. Svetozar Ivačković, projektant, Josif Marks, građevinar, Pavle Simić, slikar ikonostasa i zanatlije Jovan Kistner, drvorezbar i Samuel Kolmajer, zlatar ikonostasa.

Bila je porušena tokom Prvog svetskog rata, a opravljena 1931. i osvećena 28. avgusta.

Arhitektura crkve

Kapela je oblikovana u neovizantijskom stilu, sa osnovom u vidu upisanog krsta, sa jednim kubetom na preseku brodova. Ona je izgrađena u dva nivoa, na prvom nivou koji je delom ukopan u zemlju se nalazi mrtvačnica čiji se ulaz nalazi ispod stepeništa koje vode u kapelu. Iznad mrtvačnice se nalazi osnovni prostor kapele u kome se obavljaju crkveni obredi. Hariševa kapela predstavlja značajno arhitektonsko-umetničko i memorijalno svedočanstvo o Zemunu i zemunskim porodicama krajem prošlog veka. Osim vezanosti za istoriju dve poznate građanske porodice Petrović-Hariš, kapela je i značajno ostvarenje Svetozara Ivačkovića, jednog od istaknutih srpskih arhitekata na prelazu 19. i 20. veka i visoki umetnički domet Pavla Simića, slikara epohe srpskog klasicizma.

Ikonostas je poslednji rad Pavla Simića, rađen 1874. u stilu klasicizma.

Galerija

• 
  Poprečni presek kapele
• 
  Osnova kapele
• 
  Nacrt južne fasade
• 
  Južna fasada
• 
• 
  Severna fasada
• 
  Renovirana crkva
• 
  Fasada nakon renoviranja 2017. godine
• 
  Renovirana crkva
• 
  Renovirana crkva

Vidi još

• Nikolajevska crkva u Zemunu
• Bogorodičina crkva (Zemun)
• Crkva Svete Trojice (Zemun)
• Svetozar Ivačković
• Zemunsko groblje na Gardošu

Literatura

• Branko Najhold, Zemunske crkve, Trag, Zemun, 1993.

Spoljašnje veze

• CRKVA SV. DIMITRIJA (HARIŠEVA KAPELA)
• Beogradsko nasleđe: CRKVA SV. DIMITRIJA HARIŠEVA KAPELA
• Crkva Svetog Dimitrija ponovo pleni Gardošem („Politika”, 16. septembar 2020)