Hios (grad)
Ovaj članak sadrži spisak literature (štampane izvore i/ili veb-sajtove) korišćene za njegovu izradu, ali njegovi izvori nisu najjasniji zato što ima premalo izvora koji su uneti u sam tekst. |
Hios (grč. Χίος) je upravno središte i najveći grad grčkog okruga Hios, kao i istoimenog ostrva Hios, u periferiji Severni Egej.
| Hios grč. Χίος | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Grčka |
| Periferija | Severni Egej |
| Okrug | Hios |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 51.390[1] |
| — gustina | 60,99 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 38° 23′ S; 26° 07′ I / 38.38° S; 26.12° I |
| Vremenska zona | UTC+2 (EET), leti UTC+3 (EEST) |
| Aps. visina | 0-10 m |
| Površina | 842,54 km2 |
  Hios Hios na karti Grčke | |
| Poštanski broj | 821 xx |
| Registarska oznaka | ΧΙ |
Geografija
urediHios se nalazi u krajnje istočnom delu grčke države. Grad je smešten u istočnom delu ostrva Hios, u prirodnoj luci - omanjem zalivu, na svega 10ak kilometara od egejske obale Turske. Severno do grada nalazi se brdovitiji deo ostrva, dok sae na jugu nalazi manje brdoviti i plodan deo.
Klima u Hiosu je sredozemna, sa žarkim i dugim letima i blagim i kišovitim zimama.
Istorija
urediGrad Hios je veoma staro naselje, a prvi naznaci naseljavanja na njeogovom području vežu se za ranu antiku. U doba antike oblast Hiosa je bila deo područja stare Grčke. Hios je bio jedan od dvanaest polisa tzv. "Jonske lige" u 7. veku p. n. e. Ovo je omogućilo brz razvoj polisa, koji je među prvima kovao novac. I tokom Helenističkog perioda Hios je ostao važno mesto i na polju obrazovanja (poznata škola govorištva) i na polju ekonomije (izvoz nadaleko poznatog vina). Vladavina Rimljana započela je u 2. veku p. n. e. i ostrvo je bilo u sastavu Provincije Azije.
Srednji vek obeležen je dugim vizantijskim razdobljem od 6 vekova bitisanja na ostrvu. To je bilo vreme mira i blagostanja na ostrvu. 1204. godine posle pada Carigrada od strane Krstaša Hios je privremeno bio pod njima do 1225. godine. Te godine ono se pripaja obnovljenoj Vizantiji, ali pod jakim uticajem Đenove, koja postepeno, tokom celog 14. veka, preuzima vlast nad ostrvom i time sprečava najezdu Turaka. Vlast Đenove nije bila duboka i bila je oslonjena na upravu nad lukama i spoljnom trgovinom, tako da je gradsko stanovništvo bilo slobodno u održavanju vere i jake vizantijske tradicije. Tada je u gradu Hiosu podignuta velika tvrđava, tzv. „Kastro“.
Ovo mirno razdoblje trajalo je do 1566. godine kada Osmansko carstvo zauzima Hios. Turci su zadržali određeni nivo mesne autonomije i ostrvo je ostalo jedno od najimućnijih deloova celog carstva. Ipak, oni su izvršili određene mere protiv zatečenog grčkog stanovništva i to se najvše osetilo u gradu Hiosu - Turci i Jevreji se naseljavaju gradu-tvrđavim a Grci su raseljeni po okolini.
1822. godine na ostrvu se javljaju odjeci Grčkog Ustanka, podignutom u zapadnim delovima Grčke, pa se podiže buna na ostrvu. Turski odgovor je bio nemilosrdan - ostrvo je osvojeno i porobljeno, a 5/6 stanovništva je ubijeno ili pretvoreno u roblje. Ova surovost Turaka dovela do velikog zanimanja zapadne Evrope za sudbinu Grka. Ovim je uništena i ostrvska privreda, a novi udarac bio je zemljotres 1881. godine. Ovo područje ponovo postalo deo savremene Grčke tek 1913. godine. Posle Grčko-turskog rata 1923. godine na ostrvu se naselilo mnogo grčkih izbeglica iz obližnje Male Azije, a gradski Turci su iseljeni u maticu.
Drugi svetski rat i Građanski rat u Grčkoj su teško pogodili ovu oblast i grad Hios. Prefektura je proteklih decenija bila osavremenjena, ali to nije sprečilo iseljavanje stanovništva iz njenog većeg dela, pogotovo iz planinskog područja na severu i zapadu. Razvoj turizma sprečio je odliv stanovništva i doprineo afirimaciji života na ostrvu. Grad je tokom ovog razdoblja bio pošteđen mnogih problema vezanih za prefeturu, tj. njen seoski deo.
Stanovništvo
uredi| 2011. |
|---|
| 51.390[1] |
Hios danas ima oko 25.000 stanovnika u gradu (1/2 ostrvskog stanovništva) i još oko 10.000 u bližoj okolini. Stanovništvo su uglavnom etnički Grci.
Privreda
urediHios je najvažnije privredno središte ostrva. To je i važan turistički i upravni centar u ovom delu Grčke, kao i distributivni centar za poljprivredu okolnih sela.
Grad je i velika luka. Pored toga, grad poseduje i međunarodni aerodrom, uposlen najviše leti tokom glavne turističke sezone.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ a b „Detailed census results 2011”. Arhivirano iz originala 16. 10. 2015. g. Pristupljeno 7. 5. 2015.
