Fridrih Racel (nem. Friedrich Ratzel; Karlsrue, 30. avgust 1844Amerland, 9. avgust 1904) bio je nemački geograf i etnograf, začetnik antropogeografije, poznat po terminu Lebensraum (životni prostor), koji je uveo u geografsku nauku.

Fridrih Racel
Fridrih Racel
Lični podaci
Datum rođenja(1844-08-30)30. avgust 1844.
Mesto rođenjaKarlsrue, Veliko vojvodstvo Baden
Datum smrti9. avgust 1904.(1904-08-09) (59 god.)
Mesto smrtiAmerland, Nemačka
ObrazovanjeUniverzitet u Hajdelbergu

Biografija

uredi

Rodio se u Karlsrueu, u istorijskoj oblasti Baden. Osnovnu školu je završio u rodnom gradu, da bi u 15 godini otpočeo školovanje za apotekara. Studije klasične književnosti pohađao je u Švajcarskoj u mestu Rapersvil. Ubrzo je započeo studije zoologije na Hajdelbergu i Jeni, da bi diplomirao 1868. godine.

Posle završenog školovanja, Racel se posvetio putovanjima po Mediteranu, Severnoj i Srednjoj Americi. Tom prilikom obišao je brojne velike gradove, poput Njujorka, Vašingtona, San Franciska i drugih, baveći se poučavanjem kulturne geografije pomenutih predela. Po povratku sa putovanja, posvetio se predavanju geografije u Tehničkoj školi u Minhenu, da bi uskoro prešao u Lajpcig.

Racel se smatra osnivačem antropogeografije, naročito zbog dvotomnog dela Anthropogeographie, iz 1882. i 1891. godine. Velike zasluge ima i na polju političke geografije, zahvaljujući delu Politische Geographie iz 1897. godine. Značajan uticaj na njegov rad ostavili su Čarls Darvin i Karl Riter. Racel je umro u 60 godini života u Amerlandu.

Teorija životnog prostora

uredi

Prema Racelu, ljudsko društvo je samo jedno od životinjskih carstava, a najveći značaj se daje prostoru, u kome oni bivstvuju. Taj prostor nazvao je Lebensraum. Lebensraum na ljude utiče četvrorostruko — deluje na telo i duh, inspiriše širenje naroda, jača njihove karakterne osobine i deluje na unutrašnjost organizma svakog pojedinca. Svaki prostor mora zadovoljiti tri osnovne potrebe — hranu, stanište i mogućnost razmnožavanja. Racel tvrdi da se borba za životni prostor svodi na tipičnu borbu za opstanak. Njegova teorija zloupotrebljena je u kasnijem periodu, u nacističkoj tezi o uzvišenoj rasi i predstavlja osnovu nacizma.

  • Anthropogeographie I (Antropogeografija I), 1882. godine,
  • Anthropogeographie II (Antropogeografija II), 1891. godine,
  • Politische Geographie (Politička geografija), 1897. godine.

Vidi još

uredi

Spoljašnje veze

uredi

Literatura

uredi
  • Grčić, M. (1999): Politička geografija, Geografski fakultet, Beograd