Википедија

Ferenc Kalmar

српски вајар

Ferenc Kalmar (Subotica, 25. maj 1928 — Subotica 12. oktobar 2013)[1] bio je vajar, klasik naivne umetnosti Srbije. Njegova dela uvrštena su u kolekcije Savremene galerije u Novom Sadu, Gradskog muzeja u Subotici, Galerije „Ečka“ kod Zrenjanina, Gradskog muzeja u Bečeju, Savremene galerije u Subotici i Muzeja naivne i marginalne umetnosti u Jagodini.

Ferenc Kalmar
portret umetnika
Lični podaci
Puno imeFerenc Kalmar
Datum rođenja(1928-05-25)25. maj 1928.
Mesto rođenjaSubotica, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti12. oktobar 2013.(2013-10-12) (85 god.)
Mesto smrtiSubotica, Srbija
Umetnički rad
Poljevajarstvo
Pravacnaivna umetnost
Najvažnija dela
Vatrena ptica, 1996, Šta je iza? 2002 (MNMU, Jagodina)

Biografija

uredi

Rođen je 1928. godine u Subotici. Skulpturom se bavio od 1947. Izlagao je širom sveta, a prvi put samostalno, u Subotici 1956. godine. Za svoja dela je više puta nagrađivan. Najznačajnije nagrade su Forumova Nagrada za likovnu umetnost (Novi Sad, 1993) i Nagrada za ukupan umetnički rad, dodeljena na 13. međunarodnom bijenalu za naivnu i marginalnu umetnost u MNMU, Jagodina, 2007. godine. Umro je u svom ateljeu u Subotici 2013. godine.[2]

Stil

uredi

Tokom više od šest decenija bogatog stvaralaštva stvorio je jedinstveni opus koji otkriva njegov radoznao i istraživački duh. Njegova svestranost koju primećujemo u interesovanju za različite materijale: keramiku, metal, drvo, otkriva nam umetnikov temperament, koga naročito odaje nemirni duh, česta promena medijuma do definitivne prepuštenosti sirovoj, magnetskoj energiji spoja slikarstva i vajarstva, izraženog u skulpturama tehnike bojenog drveta. Početkom osamdesetih, bojeno drvo, trajno ga i vrlo uspešno svrstava u umetnike marginalne umetnosti Srbije.

 
F. Kalmar, Šta je iza? 2002, MNMU, Jagodina

Dubljim i plićim tesanjem umetnik postiže dinamiku zatvorenih i otvorenih, oštrih i zaobljenih formi, igru svetla i senke. Skulpture boji snažnim, jarkim koloritom sa čestim susretima crvene i zelene, plave i žute. Boja uvek prati razvoj volumena, bilo da se radi o bujnom grananju ili suptilno stilizovanim i smirenim formama. Spoj skulptoralnog i pikturalnog svedoči o umetnikovoj slojevitosti i snažnoj ekspresiji, tome dodatno pomažu prirodno rascvale forme i gotovo fovistički, razuzdani kolorit. Kalmara vajara ponekad pobeđuje Kalmar slikar! Sam postupak opredmećenja umetnikove ideje, predstavlja nezamenljivi ritual u kome se prožimaju, predaju i otimaju, uzajamno se dopunjuju - umetnik i drvo. Osnovni predmet Kalmarove inspiracije jeste svakako životinjski svet: bube, gušteri, skakavci, leptiri. Njegov umetnički credo izražen je u monumentalnim, jarko oslikanim pticama.[3][4]

Galerija

uredi
  •  
    Vatrena ptica, 1996, MNMU, Jagodina
  •  
    Lešinar, 2000, MNMU, Jagodina
  •  
    Dirigent, 2009, MNMU, Jagodina
  •  
    Trzaj, b. g. MNMU, Jagodina

Izložbe

uredi

Samostalne izložbe

  • 1956.

Franjo Kalmar, Likovni susret, Izložbena sala, Subotica.

  • 1959.

Ferenc Kalmar, Izložbeni prostor pozorišta, Bačka Topola.

  • 1969.

Kalmar Ferenc, A Magyar Kepzomuveszek szovetsege delmagyarorszagi teruleti szervezete es a szabadkai kepzokuveszeti talalkozo rendezeseben, Szeged 21.9 – 12.10.

  • 1970.

Ferenc Kalmar, Galerija savremene umetnosti, Novi Sad.

  • 1976.

Ferenc Kalmar, Grožnjan.

  • 1979.

Ferenc Kalmar, Grožnjan.

  • 1982.

Kalmar Ferenc, Salon likovnog susreta, Subotica 29.1 – 11.2.

  • 1986.

Ferenc Kalmar, Savez udruženja likovnih umetnika Vojvodine, Novi Sad 27.10 – 10.11.

  • 1988.

Ferenc Kalmar, Mali Iđoš.

  • 1990.

Ferenc Kalmar, Likovni susret, Subotica.

Kalamar Magda, Kalmar Ferenc, Gallery Boston, Ada 20.12.1990 – 1.2.1991.

  • 1991.

Ferenc Kalmar, Likovna galerija kulturnog centra, Beograd 9 – 23.12.

  • 1994.

Ferenc Kalmar, KPZ Vojvodine galerija „Most“, Novi Sad 10 – 20.5.

  • 1995.

Ferenc Kalmar, Galerija Gradskog muzeja, Senta.

  • 1997.

Ferenc Kalmar, Likovni susret, Subotica 17.1 – 15.2; Savremena galerija, Zrenjanin, 24.2 – 10.3.[1]

  • 1999.

Magdalena i Ferenc Kalmar: skulpture, Muzej naivne umetnosti, Jagodina 5.1.

Grupne izložbe

  • 1952.

Festival vojvođanskih Mađara, Palić.

  • 1953.

Izložba sekcije KPD, Subotica.

  • 1954.

Izložba slikara i vajara iz Subotice, Palić.

  • 1957.

Izložba likovnih umetnika Subotice, Izložbena sala, Subotica.

6. Izložba slikarske kolonije, Gradski muzej, Senta.

  • 1958.

7. Izložba slikarske kolonije, Gradski muzej, Senta; 7. Izložba slikarske kolonije, Umetnička kolonija Bačka Topola, Bačka Topola.

Izložba likovnih umetnika, Gradski muzej, Senta.

  • 1959.

Umetnička kolonija Bačka Topola, Izložbeni prostor pozorišta, Bačka Topola.

  • 1960.

Izložba vajara i keramičara, Mali Iđoš.

10. i 11. Izložba umetničke kolonije, Umetnička kolonija Bačka Topola, Bačka Topola.

  • 1961.

12. Izložba umetničke kolonije, Umetnička kolonija Bačka Topola, Bačka Topola.

Izložba keramike, Mali Iđoš.

  • 1962.

Umetnička kolonija Bačka Topola, KPZ, Bačka Topola 28.4.

10. godina umetničkih kolonija Vojvodine, Gradski muzej, Senta; Novi Sad.

  • 1963.

Izložba subotičkih likovnih umetnika, Gradska izložbena sala, Subotica.

6. Izložba kolonije, Mali Iđoš.

  • 1965.

20. Izložba Umetničke kolonije Bačka Topola, Umetnička kolonija Bačka Topola, Bačka Topola.

Izložba likovnih umetnika Subotice, Gradska izložbena sala, Subotica 29.4 – 11.5.

  • 1966.

23. Izložba umetničke kolonije, Radnički univerzitet, Bačka Topola.

21. Izložba subotičkih likovnih umetnika, Gradska izložbena sala, Subotica 26.4 – 7.5.

5. Likovni susret grafika i skulptura u umetničkim kolonijama Jugoslavije, Palić, oktobar.

  • 1967.

Izložba subotičkih likovnih umetnika 1967, Likovni susret, Subotica 28.4. – 6.5.

10. Jubilarna izložba kolonije keramičara u Malom Iđošu, Zgrada Kolonije Mali Iđoš 10. – 17.9.; Zimski salon likovnog susreta, Subotica 19.9. – 3.10.

25. Izložba umetničke kolonije Bačka Topola, Umetnička kolonija Bačka Topola, Bačka Topola; Subotica.

14. Izložba umetničke kolonije, Bečej.

  • 1968.

Izložba subotičkih likovnih umetnika, A mora Ferenc Muzeum, Segedin, april – maj; Zimski salon likovnog susreta, Subotica, maj – jun.

Grafika i skulptura u umetničkim kolonijama Jugoslavije, Likovni susret, Subotica, 30.6 – 15.8.

15. Izložba umetničke kolonije, Bečej.

13. Izložba umetničke kolonije, Ečka.

17. Izložba slikarske kolonije, Gradski muzej, Senta 7.11.1968 – 2.3.1969; Bačka Topola.

ULUS `68, Galerija ULUS-a, Beograd.

  • 1969.

Izložba likovnih umetnika Vojvodine, Ruma.

Savremeni likovni umetnici Vojvodine, Novi Sad.[5]

14. Izložba umetničke kolonije, Ečka.

Izložba umetničke kolonije Bačka Topola, Umetnička kolonija Bačka Topola, Bačka Topola; Likovni susret, Subotica.

Likovno stvaralaštvo Subotica 1969, Likovni susret, Subotica 21.12.1969. – 6.1.1970.

  • 1970.

30. Izložba umetničke kolonije Bačke Topole, Likovni susret, Subotica 25.2. – 8.3.

9. Likovni susret grafika i skulptura u umetničkim kolonijama Jugoslavije, Likovni susret, Subotica.

15. Izložba likovne kolonije, Ečka.

Likovni susret Subotica 1970, Likovni susret, Subotica 4.10 – 30.11.

1. Zajednička izložba segedinskih i subotičkih umetnika, Mora Ferenc Muzeum, Segedin 31.10 – 15.11; Likovni susret, Subotica 6 – 25.12.

  • 1971.

31. i 32. Izložba umetničke kolonije Bačka Topola, Umetnička kolonija Bačka Topola, Bačka Topola; Ruma, mart.

33. i 34. Izložba umetničke kolonije, Radnički univerzitet, Bačka Topola.

  • 1972.

Izložba savremenih umetnika, Sala likovne jeseni, Sombor; Galerija savremene umetnosti, Novi Sad.

35. Izložba umetničke kolonije, Galerija OZK, Bačka Topola 30.6 – 15.7.

2. Zajednička kolonija likovnih umetnika Segedina i Subotice, oktobar – novembar.

Savremena likovna umetnost Vojvodine, Galerija savremene likovne umetnosti, Novi Sad; Beograd; Zagreb; Ljubljana.[1]

11. Likovni susret (Subotica 1972), Likovni susret, Subotica 17.12 – 20.1.1973.

21. Izložba slikarske kolonije, Senta.

  • 1973.

36. Izložba umetničke kolonije Bačka Topola, Dom JNA, Bačka Topola 21.10. – 4.11.

20. Izložba umetničke kolonije Bečej, Gradski muzej i galerija, Bečej 7 – 31.10.

18. Izložba umetničke kolonije Ečka, Savremena galerija, Ečka, novembar.

Sučasne vytvarne umenie Vojvodiny, Slovenska narodna galerija, Bratislava 22.11 – 13.12.

Umetničke kolonije Vojvodine, Likovni susret, Subotica, decembar.

25. Izloba likovnih umetnika Vojvodine, Novi Sad; Kikinda; Senta; Pančevo.

Izložba vojvođanskih umetnika iz Subotice, Rijeka; Rovinj.

  • 1974.

Kolektivna izložba likovnih umetnika Osijek, Sombor, Subotica, Galerija likovnog susreta, Subotica 19. – 31.7.

21. Izložba umetničke kolonije, Gradski muzej i galerija, Bečej, 6 – 26.10.

7. Izložba umetničke kolonije „Borkovac“, Ruma.

Oktobarski susret 74, Zavičajna galerija, Subotica 10 – 28.10.

39. Izložba umetničke kolonije Bačka Topola, Umetnička kolonija Bačka Topola, Bačka Topola 17.10 – 3.11; Pečuj, Kapošvar.

  • 1975.

Crtež likovnih umetnika Vojvodine, ULUV, Novi Sad.

22. Izložba umetničke kolonije Bečej, Gradski muzej i galerija, Bečej 8 – 28.10.

8. Izložba umetničke kolonije „Borkovac“, Ruma.

Izložba grupe članova ULUV-a i UPIDIV-a iz Subotice i Zrenjanina, Rijeka; Labin; Buje.

40, 41. Izložba umetničke kolonije Bačka Topola, Umetnička kolonija Bačka Topola, Bačka Topola; Pačir, decembar.

  • 1976.

42, 43. Izložba umetničke kolonije Bačka Topola, Dom JNA, Bačka Topola, oktobar.

Prvi sremskomitrovački salon, Galerija „Lazar Vozarević“, Sremska Mitrovica, novembar.

15. Likovni susret, Likovni susret, Subotica, 16.12.1976 – 30.1.1977.

  • 1977.

26. Prolećna izložba ULUV-a, Novi Sad.

Izložba likovnih i primenjenih umetnika Osijek, Sombor, Subotica, Likovni susret, Subotica.

10. Jubilarna izložba likovne kolonije „Borkovac“, Radnički univerzitet, Ruma 21.10 – 4.11.

Grožnjan, Likovni susret, Subotica. Izložba Subotičkih umetnika, Palić.

Jubilarna izložba prve slikarske kolonije Senta, Gradski muzej, Senta 9 – 21.11; Likovni susret, Subotica 24.11 – 12.12; Tornyai Janos museum keptara 18.12.1977 – 6.1.1978.

  • 1978.

11. Izložba umetničke kolonije „Borkovac“, Dom kulture, Ruma 21.10 – 4.11.

Izložba subotičkih umetnika u Segedinu i Subotici, Gradski muzej; Likovni susret, Subotica.

  • 1979.

Umetnička kolonija Bačka Topola, Umetnička kolonija Bačka Topola, Bačka Topola 24.3 – 15.4.

12. Izložba umetničke kolonije „Borkovac“, Dom kulture, Ruma.

Savremena keramika u Srbiji, Muzej primenjene umetnosti, Beograd, jun – septembar.

Oktobarski susret `79, Zavičajna galerija gradskog muzeja, Subotica 5 – 26.10.

26. Izložba umetničke kolonije Bečej, Gradski muzej i galerija, Bečej 7 – 27.10.

Vojvođanski likovni umetnici, Muzej „Katona Jožef“, Kečkemet 25.11 – 16.12.

  • 1980.

29. Prolećna izložba ULUV-a, Novi Sad.

Likovna umetnost u Vojvodini 1944 – 1954, Galerija savremene likovne umetnosti, Novi Sad, jun; Sombor; Subotica.

Oktobarski susret `80, Gradski muzej, Subotica 9.10 – 9.11.

13. Izložba umetničke kolonije „Borkovac“, Zavičajni muzej, Ruma 24.10 – 7.11.

Izložba članova ULUV-a i UPIDIV-a iz Subotice, Segedin.

  • 1981.

Kultura Vojvodine (Bildende kunst), Novi Sad 19.3 – 15.5; Beč. Ustanak i socijalistička revolucija u delima likovnih umetnika Vojvodine, Narodni muzej, Zrenjanin 25.6 – 15.7.[1]

Oktobarski susret `81, Gradski muzej, Subotica 9.10 – 2.11. Umetnička kolonija „Borkovac“, Zavičajni muzej, Ruma 23.10 – 6.11.

  • 1982.

Savremeni likovni stvaraoci Sombora, Subotice i Osijeka, Zajednica kulturnih djelatnosti Osijek, Galerija likovnih umetnosti, Osijek.

  • 1983.

Trideset godina stvaralaštva, Umetnička kolonija Bačka Topola, Umetnička kolonija Bačka topola, Bačka Topola 6 – 7.12.

32. Prolećna izložba ULUV-a, Galerija Matice srpske, Novi Sad 7 – 17.5.

  • 1984.

Susreti `84, Likovni susret, Subotica 6 – 29.3.

Likovno stvaralaštvo (Subotica 1944 – 1984), Likovni susret, Subotica, novembar – decembar.

Likovna postavka Gradskog muzeja, Gradski muzej, Subotica, decembar.

  • 1985.

UPIDIV, ULUV (Subotica `85), Likovni susret, Subotica 9.10 – 9.11; Zrenjanin.

  • 1986.

ULUV, ULUPUD, Radnički dom, Subotica 27.6 – 14.7.

  • 1987.

Animalistika u srpskoj skulpturi od 1950, Galerija „Lada“, Beograd, april.

Likovni susret Subotica 1962 – 1987, Likovni susret, Subotica, maj.

ULUV – ULUPUD (Subotica 1987), Radnički dom, Subotica 27.6 – 15.7; Likovni susret, Subotica 9. – 24.10.

15. Razstava mednarodne likovne kolonije v Lendavi, Zavod za kulturo občine Lendava de galerija muzej, Lendava 27.11 – 27.12.

  • 1988.

Aukcija slika, Galerija likovne jeseni, Sombor, septembar; Srpsko narodno pozorište, Novi Sad.

ULUV – ULUPUD (Subotica `88), Radnički dom, Subotica 24.6 – 16.7.

  • 1989.

30. godina Umetničke keramičke kolonije „Imre Devič“, Likovni susret, Subotica.

  • 1994.

Umetnička kolonija „Bucka Ganjo“, Galerija „Bucka Ganjo“, Subotica.

  • 1995.

Boje i oblici, Likovni susret, Subotica, novembar.

Umetnost vojvođanskih Mađara, Senta; Subotica.

Umetnička kolonija „Bucka Ganjo“, Subotica.

  • 1996.

Umetnost vojvođanskih Mađara iz Subotice, Subotica; Kiallitassorozat a Magyarok Vilagszovetsege szekhazaban, Budimpešta, septembar – oktobar.

9. Trijenale jugoslovenske keramike, Muzej primenjene umetnosti, Beograd; Likovni susret, Subotica.

Forma 14, Likovni susret, Subotica; Narodni muzej, Zrenjanin; Galerija „Lazar Vozarević“, Sremska Mitrovica; Srpsko narodno pozorište, Novi Sad 4 – 30.11.

  • 1999.

Deveti bijenale naivne umetnosti, Muzej naivne umetnosti, Jagodina 19.7.

Predstavljanje Muzeja naivne umetnosti Jagodina, Zavod za proučavanje kulturnog razvitka, Beograd 22.11.

  • 2000.

Međunarodna izložba naivne umetnosti, Klub Vojske Jugoslavije, Požarevac 11 – 14.7.

6. Trienale insitneho umenia (INSITA 2000), Slovenska narodna galeria, Bratislava 19.11.2000 – 28.2.2001.

  • 2001.

Jugoslovenska kolekcija naivne umetnosti (INSITA 2000), Muzej naivne umetnosti, Jagodina 20.4; Jugoslovenska galerija umetničkih dela, Beograd 4. – 20.9.

10. Bijenale naivne i marginalne umetnosti, Muzej naivne umetnosti, Jagodina 15.6 – 15.7. Likovno stvaralaštvo (Subotica `01), Likovni susret, Galerija likovnog susreta, Subotica 31.8 – 1.10.

Svesni i nagonski neoprimitivizam, Muzej naivne umetnosti, Jagodina 27.12.2001 – 1.2.2002.

  • 2002.

Svesni i nagonski neoprimitivizam, Jugoslovenska galerija umetničkih dela, Beograd 7 – 20.2; Muzej savremene likovne umetnosti, Novi Sad 26.3 – 15.4; Zavičajni muzej, Ruma 17.4 – 8.5; Galerija „Ilijanum“, Šid 18.7 – 18.8.

  • 2003.

Naivna umetnost u Srbiji, Srpska akademija nauka i umetnosti, Beograd 18.6 – 2.8.

11. Bijenale naivne i marginalne umetnosti, Muzej naivne umetnosti, Jagodina 26.6 – 15.9.

Fantastika u delima naivnih umetnika Srbije, Muzej naivne umetnosti, Jagodina 16.10 – 18.12.

  • 2004.

Naivna umetnost u Srbiji (Ilona Tot Gombkotone, Ferenc Kalmar, Tivadar Košut, Emerik Feješ, Pal Homonaj), Muzej naivne umetnosti, Kečkemet 8 – 31.10; Omladinski kulturni centar, Mohač 28.11 – 20.12.

7. Trienale insitneho umenia (INSITA 2004), Slovenska narodna galeria, Bratislava 26.6 – 3.10.

Naivna umetnost Srbije (Izložba iz Zbirke Muzeja naivne umetnosti u Jagodini), Centar za kulturu, Sopot 28.12.

12. Likovna kolonija naivne i marginalne umetnosti, Muzej naivne umetnosti, Jagodina 23 – 27.8.

  • 2005.

Fantastika u delima naivnih umetnika Srbije, Narodni muzej, Kraljevo 13.1 – 18.2; Radul begov konak, Zaječar 25 – 31.7; Jugoslovenska galerija umetničkih dela, Beograd 9 – 28.8.

12. Bijenale naivne i marginalne umetnosti, Muzej naivne umetnosti, Jagodina 7.10 – 28.10.

  • 2006.

13. Likovna kolonija naivne i marginalne umetnosti, Muzej naivne i marginalne umetnosti, Jagodina 15 – 22.8; Galerija Ministarstva kulture Srbije, Beograd 29.9 – 13.10.

Prva izložba Salona naivne i marginalne umetnosti, Galerija Ministarstva kulture Srbije, Beograd 5.12 – 22.3.2007.

Promocija kalendara 2007/08, Salon naivne i marginalne umetnosti, Galerija Ministarstva kulture Srbije, Beograd 27.12.

  • 2007.

Naivna i marginalna umetnost Srbije, Galerija Kulturnog centra Srbije, Pariz 22.3 – 18.4; Sofijska gradska galerija, Sofija 7.6 – 5.7; Moderna galerija Likovni susret, Subotica 6.10 – 16.11.

8. Trienale insitneho umenia (INSITA 2007), Slovenska narodna galeria, Bratislava 23.6 – 30.9.

13. Bijenale naivne i marginalne umetnosti, Muzej naivne i marginalne umetnosti, Jagodina 11.10.2007 – 8.1.2008.

  • 2008.

Izložba 13. Bijenala naivne i marginalne umetnosti, Umetnički paviljon "Cvijeta Zuzorić", Beograd 11.1 – 24.1.

Naivna i marginalna umetnost Srbije, Galerija udruženja likovnih i primenjenih umetnika, Budimpešta 1 – 29.2; Dvor kralja Nikole, Bar 23.9 – 9.10.

14. Likovna kolonija naivne i marginalne umetnosti, Muzej naivne i marginalne umetnosti, Jagodina 30.9 – 15.10.

Monumentalna dela

uredi
  • Nemirna ravnica, Tavankut, Subotica.
  • Spomenik palim borcima, Bačko Dušanovo.
  • Radnički dom livnice Kikinda, Kikinda.
  • Gvozdeni kolaž, Kikinda.
  • Lokvanj – Fontana u Gerontološkom centru, Subotica.
  • Mali ribolovac, Palić.
  • Čelna fasada škole „Ivo Lola Ribar“, Subotica.
  • Bista Ive Lole Ribara, Škola „Ivo Lola Ribar“, Subotica.

Reference

uredi
  1. ^ a b v g „Ferenc Kalmar”. Hronologija izlaganja skulpture u Srbiji (na jeziku: srpski). 2021-11-18. Pristupljeno 2024-01-26. 
  2. ^ N. Krstić, Naivna i marginalna umetnost Srbije, MNMU, Jagodina, 2007
  3. ^ N. Krstić, Outsiders, catalogue, MNMU, Jagodina, 2013
  4. ^ N. Krstić, Umetnost autsajdera u Srbiji, MNMU, Jagodina, 2014
  5. ^ „Ferenc Kalmar”. Hronologija izlaganja skulpture u Srbiji (na jeziku: srpski). 2021-11-18. Pristupljeno 2024-01-26. 

Literatura

uredi
  • N. Krstić, Naivna umetnost Srbije, SANU, MNMU, Jagodina, 2003.
  • N. Krstić, Naivna i marginalna umetnost Srbije, MNMU, Jagodina, 2007.
  • N. Krstić, Outsiders, MNMU, Jagodina, 2013.
  • N. Krstić, Umetnost autsajdera u Srbiji, MNMU, Jagodina, 2014.

Spoljašnje veze

uredi
Preuzeto iz „https://sr.wiki.x.io/w/index.php?title=Ференц_Калмар&oldid=28800355”