Ferenc Deak (fudbaler)
Ferenc Deak (mađ. Deák Ferenc, Budimpešta, 16. januar 1922 — Budimpešta, 18. april 1998), bio je mađarski fudbaler, reprezentativac. Igrao je kao napadač za klubove kao što su Sentlerinc AK, Sentlerinc i Ujpešt Doža, i koji je igrao na međunarodnom nivou za Mađarsku, postigavši 29 golova u samo 20 utakmica. Njegov nadimak je bio Bamba.[1] Sa preko 795 golova na zvaničnim utakmicama postignutim tokom svoje karijere, od kojih je najveći deo postignut tokom perioda Drugog svetskog rata, Deak je sedmi najbolji strelac svih vremena.[2]
| Ferenc Deak (Deák Ferenc) | |||
|---|---|---|---|
.jpg) Ferenc Deak sa porodicom | |||
| Lični podaci | |||
| Nadimak | Bamba (Bamba) | ||
| Datum rođenja | 16. januar 1922. | ||
| Mesto rođenja | Budimpešta, Kraljevina Mađarska | ||
| Datum smrti | 18. april 1998. (76 god.) | ||
| Mesto smrti | Budimpešta, Mađarska | ||
| Pozicija | Napad | ||
| Seniorska karijera* | |||
| Godine | Klub | Nast. | (Gol) |
| 1940 – 1947. | Sentlerinc | 186 | 358 |
| 1947 – 1950. | Sentlerinc | 83 | (121) |
| 1950 — 1954. | Ujpešt Doža | 106 | (108) |
| 1955 — 1957. | FK Spartakus Budimpešta | 48 | (52) |
| 1957. | Vereš meteorFK Šiofok | 10 | (6) |
| 1959. | Vereš meteor | 2 | (2) |
| Reprezentativna karijera | |||
| 1946 – 1949 | Mađarska | 20 | 29 |
| * Datum aktuelizovanja: 25. oktobar 2023. | |||
Klubovi
urediDeak je svoju fudbalsku karijeru počeo kao golman, ali je posle nezgodnog iskustva kao golman[1], nastavio da igra fudbal ali kao napadač. Počeo je veoma dobro pošto je postigao šest golova u svom seniorskom debiju 1940. godine u mestu svog prebivališta, Peštsentlerinc, igrajući za jedan od lokalnih timova, |Sentlorinci AK, u trećoj mađarskoj diviziji, i on je bio ključan u pomaganju klubu da dostigne vrh 1944. godine.[1] Zatim je tri puta bio na vrhu liste najboljih strelaca Evrope, u sezonama 1945/46 (66), 1946/47 (48) i 1948/49 (59).[3][4] Najbolja sezona bila mu je ligaška sezona 1945/46, kada je na 34 meča postigao 66 golova i zbog toga je izabran za najboljeg igrača godine Mađarske. On i dalje drži rekord za najviše golova postignutih u jednoj sezoni evropske lige sa 66 (podržao IFFHS). U apsolutnom smislu, bolji je bio samo Amerikanac Arčibald Stark sa 67 golova u sezoni 1924/25, ali su mu bila potrebna 44 meča da bi dostigao tu cifru.[1] Zbog ovih impresivnih brojeva na kraju ga je potpisao Ferencvaroš 1947. godine, a za njih je igrao kao centarfor tri godine, od 1947. do 1950. godine, osvojivši šampionat Mađarske na kraju sezone 1948/49. U ovoj ligaškoj sezoni, napadači tima proslavili su pola veka od formiranja kluba (Ferencvaroš je osnovan 1899. godine) sa 140 golova na samo 30 mečeva, od čega je sam Deak doprineo sa 59 pogodaka. Postigao je 155 golova na 111 mečeva (121 u 83 meča samo u ligi) tokom tri godine u zeleno-belim.[1]
Deak je od navijača dobio nadimak „Bamba“ jer je, kako se kasnije prisećao u izveštaju,
“Tako su me zvali čak i u Lerincu, jer, kao što je moja dobra navika, uvek sam na sredini terena, na polovini terena, očigledno nemam šta da radim, ali kada dođe lopta, ja bambuuu, uvek se krećem brzo i neočekivano i često bih išao da postignem gol, a ovo je najlepši način da se igra fudbal! Ali ipak...”
Ferenc Deák[1]
Posle tri godine (1947–50) u Ferencvarošu, potom je prešao u rivalski Ujpešt (politika je igrala ulogu u tom potezu), a tokom četiri godine sa ljubičasto-belima, ni tamo nije prestajao da postiže golove, postigao je 53 gola na 77 odigranih utakmica. Poslednje godine svoje igračke karijere proveo je u Spartakusu iz Budimpešte, VM Eđetertešu i Šiofoku.[1] „Golman“ Deak ima ukupno 303 ligaška gola, osvojio je tri titule mađarske lige, a 1997. u Minhenu je dobio titulu kralja gola veka.[1]
Godine 1999. (posthumno) dobio je Nagradu mađarskog nasleđa i postao počasni građanin Peštsentimre-Peštsentlerinca. Ferenc Deak je upamćen po peharu koji se svake godine uručuje najboljem strelcu mađarskog šampionata, a po njemu je nazvan i prelazni pehar. Osnovna i sportska omladinska fudbalska baza XVIII okruga Budimpešte je ponela njegovo ime 2007. godine. Njegovo nasleđe Akademija Puškaš čuva od 2015. Njegov životni roman objavljen je 1992. kao Bamba, sa podnaslovom Najveći kralj golova svih vremena.[1]
Reprezentacija
urediOdličan u reprezentaciji bio je i Deak Bamba, koji je od 1946. do 1949. godine odigrao 20 mečeva za reprezentaciju Mađarske, postigao 29 golova,[traži se izvor] pa je imao odnos 1,45, što je svetski rekord, i bio je tik ispred Žista Fontejna , koji je postigao 30 golova u 21 meču za Francusku u odnosu 1,43.
Postigao je 3 het-trika za Mađarsku, uključujući četiri gola protiv Bugarske na Balkanskom kupu 1947, gde je mađarski tim pobedio Bugare sa 9 : 0. Ovaj niz od 4 gola mu je pomogao da bude najbolji strelac Balkanskog kupa 1947. sa 5 golova pošto je Mađarska osvojila turnir u svom prvom pokušaju.[traži se izvor] Sa 9 golova na Balkanskom kupu, on je među najboljim strelcima svih vremena u istoriji takmičenja. Zatim je 1949. novopostavljeni trener Gustav Šebeš ocenio odličnog centra kao politički nepouzdanog (isti politički problemi koji su ga naterali da napusti Ferencvaroš 1950. godine), pa ga je izbacio iz tima i zamenio ga Hidegkutijem. Bamba je bio veoma razočaran, jer mu je nedostajala olimpijska pobeda Mađarske na Letnjim olimpijskim igrama 1952, meč veka 1953, Svetsko prvenstvo 1954. koje je Mađarska skoro osvojila i svi uspesi koji su mađarsku reprezentaciju tada činili najboljim timom na svetu.
Dostignuća
urediKlub
urediNB I:
- Šampion (1): 1948/49.
Reprezentacija
uredi- Mađarska
- Šampion (1): 1947.
Reference
uredi- ^ a b v g d đ e ž z i „20 éve halt meg Deák Ferenc, minden idők legnagyobb gólkirálya” [Ferenc Deák, the greatest goal king of all time, died 20 years ago] (na jeziku: mađarski). ma7.sk. 18. 4. 2018. Pristupljeno 26. 5. 2022.
- ^ „Prolific Scorers Data”. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Pristupljeno 17. 8. 2021.
- ^ „European Topscorers by Season”. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. Pristupljeno 26. 5. 2022.
- ^ „Hétfőn a III. Deák Bamba Nemzetközi Utánpótlás Labdarúgó Tornán lép pályára U11-es csapatunk” [On Monday, the III. Our U11 team will play at the Deák Bamba International Youth Football Tournament] (na jeziku: mađarski). Hétfőn a III. Pristupljeno 26. 5. 2022.
- ^ Seasonwise World Top Scorer. rsssf.org
Spoljašnje veze
uredi- Hungarian national team goal scoring list
- Ferenc Deak na sajtu WorldFootball.net (jezik: engleski)
