Srednjovekovni grad Srebrnica
Srednjovekovni grad Srebrnica se nalazi u ataru Stragara, naseljenog mesta na teritoriji grada Kragujevca. Predstavlja nepokretno kulturno dobro kao spomenik kulture, rešenjem Zavoda za zaštitu spomenika kulture Kragujevac broj 95/1 od 19. marta 1969. godine, a kategorisan za kulturno dobro-spomenik kulture od velikog značaja 21. jula 1983. godine Sl. Gl. SRS broj 28.[1]
| Srebrenica | |
|---|---|
 Ostaci grada | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Ljubičevac |
| Opština | Stragari |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | tvrđava |
| Vreme nastanka | 14. vek |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture od velikog značaja |
| Vlasnik | Republika Srbija |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac |
| www | |
Srebrnica je stara tvrđava na zapadnim obroncima Rudnika. U vreme posle Kosovskog boja (krajem XIV veka) bila je sedište vojvode Nikole Zojića, o čemu svedoči zapis iz 1398. godine. Na državnom saboru koji je u njoj održan 1426. godine, despot Stefan Lazarević (knez 1389—1402, despot 1402—1427) je za naslednika odredio svog sestrića Đurđa (1427—1456).
Najverovatnije je služila kao zaštita nekom od rudnika srebra po čemu je i dobila ime. Ostaci srednjovekovnog grada koji je u narodu poznat kao „Kulina“ nalaze se na uzvišenju severne strane Rudnika, na desnoj obali rečice Srebrenice, pritoci Jasenice u ataru sela Stragari (Kragujevac). Grad je u ruševinama i ima nepravilan potkovičasti oblik. Nešto bolje je očuvana donžon kula kvadratne osnove na istočnoj strani. Sagrađena je od lomljenog škriljca, a otvori i niše od pritesane sige. Zidovi kule su očuvani u visini do 10 m. Na zapadnoj strani grada nekada su bili vidljivi tragovi zida. Najverovatnije da ovaj grad potiče iz XIV veka i vezuje se za ime vojvode Nikole Zojića koji se pominje 1395. padom pod tursku vlast.
Prema dubrovačkim spisima u novom gradu su se sastali despot Stefan i Đurđe Branković. Polovinom XV veka grad je izgubio svoj strateški značaj. Istraživanja nisu vršena. Lokalitet je uvršćen u kategoriju spomenika kulture Srbije od velikog značaja (Službeni glasnik SRS 28/83). Grad verovatno potiče iz XIV veka. Puni procvat, grad doživljava u prvim decenijama XV veka. Konstatin Jiriček u svojoj „Istoriji Srba“ navodi da je despot Stefan u vreme letnjih žega rado boravio „in Srebrnica de Rudnic“, dok na drugom mestu, isti autor, navodi „često je despot dolazio u novostečenu prestonicu Srebrnicu, onda je 25. jula 1426. godine ratifikovan mir sa Mlecima“. Ova zadnja rečenica najviše govori o značaju Srebrnice u despotovo doba. Najviši domet grada je svakako bio sabor iz 1426. godine, na kom je Despot Stefan proglasio Đurđa Brankovića za svog naslednika. U njoj je despot Đurađ i okončao svoj život.[2]
Vidi još
urediIzvori
uredi- ^ „Srednjovekovni grad Srebrnica”. Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac. Pristupljeno 11. 1. 2019.
- ^ Novosti: Prokleta bez krivice
