Slobodni Grad Krakov
Slobodni, nezavisni i strogo neutralni grad Krakov[1] sa svojom teritorijom (polj. Wolne, Niepodległe i Ściśle Neutralne Miasto Kraków z Okręgiem), poznat i kao Slobodni grad Krakov ili Republika Krakov (polj. Rzeczpospolita Krakowska; nem. Republik Krakau), je bio grad-republika koji je obuhvatao Krakov i okolna područja. Postojao je od 1815. do 1848. godine.
Wolne, Niepodległe i Ściśle Neutralne Miasto Kraków z Okręgiem Republika Krakov | |||
|---|---|---|---|
 Zastava
 Grb
| |||
 Položaj Republike Krakov | |||
| Geografija | |||
| Kontinent | Evropa | ||
| Prestonica | Krakov | ||
| Društvo | |||
| Službeni jezik | Poljski | ||
| Religija | Katolicizam | ||
| Istorija | |||
| Postojanje | |||
| — Osnivanje | 1815. | ||
| — Ukidanje | 1846. (31 god.) | ||
| Geografske i druge karakteristike | |||
| Površina | |||
| — ukupno | 1,164 km2 (1815) km² | ||
| Stanovništvo | 95,000 (1815), 146,000 (1843) | ||
| Valuta | Poljski zlot (do 1835), Krakovski zlot (od 1835) | ||
| Zemlje prethodnice i naslednice Krakova | |||
| Prethodnice: | Naslednice: | ||
|
| ||
Istorija
uredi
Republika Krakov je ustanovljena na Bečkom kongresu 1815. godine. Krakov je bio pod kontrolom svojih suseda, Rusije, Pruske i Austrije. Bio je centar agitacija za nezavisnu Poljsku. Krakov je nezavisnost stekao VII tačkom ugovora između Rusije, Austrije i Pruske od 3. maja 1815. godine[2]. Krakov je u stvari bio ostatak Napoleonovog Varšavskog vojvodstva koga su Rusija, Austrija i Pruska podelile 1815. godine. Osamdeset pet odsto stanovništva bili su katolici, četrnaest odsto Jevreji, dok su druge religije činile manje od jedan odsto stanovništva. Godine 1815. donet je prvi ustav koji je tri godine kasnije prerađen i proširen[3]. Tokom Novembarskog ustanka (1830-1831) Krakov je postao središte krijumčarenja oružja. Po gušenju ustanka, Rusi su mu ograničili autonomiju. Krakov je kasnije okupiran od strane austrijske vojske (u periodu od 1836. do 1841). Nakon neuspešnog ustanka iz 1846. godine, Austrija je anektirala Krakov 16. novembra 1846. godine. Od nezavisne države nastalo je Veliko Vojvodstvo Krakov.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ The Polish variant of Kraków is occasionally retroactively applied in English to the historical Free City.
- ^ Hertslet 1875, str. 127.
- ^ Feuchtwanger 1970, str. 157.
Literatura
uredi- Degan, Vladimir Đuro (1997). Developments in International Law: Sources of Internat'l. Developments in International Law Series. 27 (illustrated izd.). Martinus Nijhoff Publishers. str. 378. ISBN 9789041104212.
- Feuchtwanger, E. J. (1970). Prussia: Myth and Reality. Chicago: Henry Regnery Company. str. 262. ISBN 978-0-85496-108-5.
- Hertslet, Edward (1875), „No.15”, The map of Europe by treaty; showing the various political and territorial changes which have taken place since the general peace of 1814, London: Butterworths. (No. 12), str. 127
