Ribe dvodihalice
Ribe dvodihalice ili plućašice (Dipnoi) predstavljaju relikte, poslednje ostatke jedne prastare grupe poreklom još iz devona koje imaju sposobnost da, osim disanja na škrge, udišu i atmosferski kiseonik (grč. pnoe = dah; pneustes = onaj koji diše). Žive u slatkim vodama tropskih krajeva koje u određeno doba godine presušuju. Tada ove ribe prelaze na udisanje atmosferskog vazduha pomoću ribljeg mehura koji je bogato snabdeven mrežom krvnih sudova i funkcioniše kao pluća.
Ribe dvodihalice Vremenski raspon:
| |
---|---|
Neoceratodus forsteri | |
Naučna klasifikacija | |
Domen: | Eukaryota |
Carstvo: | Animalia |
Tip: | Chordata |
Kladus: | Rhipidistia |
Kladus: | Dipnomorpha Ahlberg, 1991 |
Potklasa: | Dipnoi J. P. Müller, 1844 |
Redovi | |
Primitivne osobine
urediImaju veliki broj primitivnih osobina kao što su:
- dobro očuvana horda
- hrskavičav skelet
- imaju samo elemente kožnih kostiju koje štite lobanju i dr.
Tradicionalna klasifikacija
urediRibe dvodihalice su srodne šakoperkama i danas su zastupljene sa samo tri reliktna roda raspoređena na tri različita kontinenta i prema tradicionalnoj klasifikaciji svrstana u dva podreda:
1. monopneumones (Monopneumones) kome danas pripada jedna jedina vrsta ceratodus (Ceratodus forsteri ili Neoceratodus forsteri); ceratodus ima jedan, neparan riblji mehur (po tome su dobili ime) i živi u vodama Australije;
2. dipneumones (Dipneumones) ima dva riblja mehura, veoma tanke krljušti, a parna peraja u obliku pipaka; pripadaju mu dva roda:
- lepidoziren sa vrstom Lepidosiren paradoxa, koja živi u Južnoj Americi u kojoj je ova vrsta kod domorodaca poznata kao karamuru; može da provede van vode skoro mesec dana;
- protopterus, zastupljen sa tri vrste koje žive u Africi i od kojih je najpoznatija Protopterus annectens
Literatura
uredi- Brem, A., E.: Život životinja, Prosvjeta, Zagreb, 1982.
- Kalezić, M.:Osnovi morfologije kičmenjaka, Savremena administracija, Beograd, 1995.
- Kalezić, M.: Hordati, Biološki fakultet Univerziteta u Beogradu, 2000.
- Microsoft Encarta Encyclopedia 2002
- Marcon, E., Mongini, M: Sve životinje sveta, IRO Vuk Karadžić, Beograd, 1986.
- Radović, I., Petrov, Brigita: Raznovrsnost života 1 - struktura i funkcija, Biološki fakultet Beograd i Stylos Novi Sad, Beograd, 2001.
- Ratajac, Ružica: Zoologija za studente Poljoprivrednog fakulteta, PMF u Novom Sadu i MP Stylos Novi Sad, 1995.