Raška (grad)
Raška je gradsko naselje u Srbiji i sedište istoimene opštine u Raškom upravnom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 6.291 stanovnika. Nalazi se između reka Raška i Ibar.
Raška | |
|---|---|
       Raška | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Upravni okrug | Raški |
| Opština | Raška |
| Stanovništvo | |
| — 2022. | 6.291 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 43° 17′ 10″ S; 20° 36′ 47″ I / 43.286247° S; 20.613131° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 497 m |
.svg)  Raška Raška na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 36350 36352 |
| Pozivni broj | 036 |
| Registarska oznaka | RA |
Geografski položaj
urediGrad je smešten u jugozapadnoj Srbiji, između Kopaonika i Golije, u dolini gde se Trnavska reka uliva u Rašku, a u nastavku i Raška u Ibar.[1]
Demografija
urediU naselju Raška živi 5.195 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 38,9 godina (38,0 kod muškaraca i 39,8 kod žena).
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2011. godine), a u poslednjem popisu, primećen je pad u broju stanovnika.
 |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 15 | 7 | ||
| 80+ | 23 | 27 | ||
| 75—79 | 54 | 62 | ||
| 70—74 | 101 | 108 | ||
| 65—69 | 119 | 131 | ||
| 60—64 | 142 | 157 | ||
| 55—59 | 156 | 161 | ||
| 50—54 | 291 | 287 | ||
| 45—49 | 295 | 324 | ||
| 40—44 | 238 | 279 | ||
| 35—39 | 216 | 189 | ||
| 30—34 | 210 | 241 | ||
| 25—29 | 286 | 291 | ||
| 20—24 | 268 | 264 | ||
| 15—19 | 237 | 229 | ||
| 10—14 | 212 | 193 | ||
| 5—9 | 226 | 198 | ||
| 0—4 | 195 | 187 | ||
| Prosek : | 35,7 | 36,7 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 2.651 | 766 | 1.768 | 78 | 27 | 12 |
| Ženski | 2.757 | 595 | 1.797 | 278 | 71 | 16 |
| UKUPNO | 5.408 | 1.361 | 3.565 | 356 | 98 | 28 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.280 | 26 | 0 | 103 | 227 |
| Ženski | 996 | 14 | 0 | 44 | 197 |
| UKUPNO | 2.276 | 40 | 0 | 147 | 424 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 68 | 68 | 150 | 40 | 106 |
| Ženski | 19 | 21 | 136 | 40 | 41 |
| UKUPNO | 87 | 89 | 286 | 80 | 147 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 4 | 61 | 270 | 53 | 29 |
| Ženski | 17 | 40 | 83 | 109 | 192 |
| UKUPNO | 21 | 101 | 353 | 162 | 221 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 36 | 0 | 0 | 39 | |
| Ženski | 27 | 0 | 0 | 16 | |
| UKUPNO | 63 | 0 | 0 | 55 | |
Saobraćaj
urediOvaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
.jpg)
Znamenitosti
urediNad glavnim gradskim trgom dominira crkva posvećena Svetom Gavrilu građena od 1871. do 1874. godine.[1]
Nedaleko od glavnog trga, u Ibarskoj ulici se nalazi najstariji objekat u gradu - kuća Kursulića građena između 1878. i 1895. godine u stilu srednjoevropske građanske arhitekture, po čijem uzoru su početkom 20. veka izgrađene gotovo sve kuće u gradu. Kuća je proglašena spomenikom kulture i njoj je sedište Centra za kulturu, obrazovanje i informisanje „Gradac”. U prizemlju su izložena dela sa međunarodne likovne kolonije Akademije „Jelena Anžujska” koja se krajem jula održava u porti manastira Gradac. Galerijska postavka se menja svake godine, posle završetka aktuelne kolonije, a sva dela ostaju trajno vlasništvo grada. Na spratu zdanja je gradska biblioteka, a u potkrovlju, od 2015. je i spomen soba posvećena danima kada je 1915. godine Raška bila ratna prestonica Kraljevine Srbije. U spomen sobi kuće Kursulića, izloženo je i fototipsko izdanje Miroslavljevog jevanđelja.[1][6]
Kameni most na reci Ibar čija je gradnja trajala od 1893. do 1895. godine. Izgrađen je na mestu gde se nekada nalazila skela. Tokom okupatorskog napada 1915. godine, prilikom evakuacije, zaštitnice srpske vojske su, težeći da uspore nadiranje neprijatelja, digle u vazduh jedan deo kamenog mosta, prema levoj obali reke. Most je doveden u prvobitno stanje 1925. godine.
Galerija
uredi-
Opština Raška - grad Raška -
Opština Raška - grad Raška, Trnavska reka -
-
Crkva u Raški -
Gradski park -
-
-
-
-
-
-
Reka Ibar u Raški -
Kursulina kuća -
Kursulina kuća -
Dom zdravlja -
Velika ravan -
Spomenik Danilu II, rad Živorada Ciglića
Reference
uredi- ^ a b v Matijević & 13. 9. 2016.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ Petrović. Raška: antropogeografska i etnografska monografija varošice. Etnografski institut Srpske akademije nauka i umetnosti, 1984.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
- ^ Zaboravljena istorija: Grad koji je 13 dana bio prestonica Srbije za vreme Velikog rata (B92, 9. novembar 2021)
Literatura
uredi- Matijević, Jelena (13. 9. 2016). „Raška: Mesto susreta istorije i prirodnih lepota”. Večernje Novosti onlajn (na jeziku: srpski). Beograd: Kompanija Novosti. Pristupljeno 03. 12. 2017.
Spoljašnje veze
uredi- Zvanični veb-sajt
- Turistička organizacija Raška
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
- Galerija fotografija
- Plan naselja na mapi (Mapquest)
- Raška: Mesto susreta istorije i prirodnih lepota (B92, 18. septembar 2016)
- "Vreme", 11. maj 1937., (svadba Ratka Kursulića, sina narodnog poslanika Veljka K.)
