Rača (Bajina Bašta)

Rača
Rača;
	Naselje Rača i manastir Rača
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Zlatiborski
Opština	Bajina Bašta
Stanovništvo
— 2011.	591
Geografske karakteristike
Koordinate	43° 55′ 18″ S; 19° 33′ 12″ I / 43.9217° S; 19.5533° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	573 m
	Rača Rača na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj	031
Registarska oznaka	BB

Rača je naselje u Srbiji u opštini Bajina Bašta u Zlatiborskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 591 stanovnika. Atar sela Rače čini ceo sliv reke Rače.

Na području Rače nalazi se manastir Rača, zadužbina kralja Dragutina. Sadašnju crkvu podigao 1795. godine arhimandrit Hadži Melentije Stevanović.

O selu

Selo Rača

Selo se nalazi na vrhu potoka, koji desno i levo padaju u reku sa Sokoline, Sokolarice, Crnjuše, Boranje sa leve strane Borova, Žlijepca i Glavice sa desne strane. Nalazi se na 573 metara nadmorske visine i dosta je razuđeno.

Manastir Rača se nalazi na obroncima Tare, mestu gde reka Rača izlazi iz kanjona, na 6 km zapadno od Bajine Bašte. Manastir je bio od velikog značaja za naseljavanje sela. Kaluđeri i sveštenici iz raznih krajeva tražili su skloništa u ovom manastiru. Zbog toga su i svoju bližu i dalju rodbinu doseljavali nedaleko od manastira kako bi bili u blizini. Iz tog razloga selo se širilo i naseljavalo. Rača je zbog manastira često pljačkana i raseljavana. Svaki turski pohod na manastir, stavljao je celo selo u pokret. Godine 1813, u jednom od turskih pohoda, manastir je napao Memiš-aga iz Srebrnice. Upadom u manastir zaklao je dva kaluđera, a manastir je nakon ovog napada ostao potpuno opustošen i uništen. Račani su pobegli iz sela na više strana po Podrinju i spustili se duboko niz Drinu i u preko savske krajeve. Rača danas nema starijih rodova od 200 godina.^[1]

Demografija

U naselju Rača živi 549 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,1 godina (37,4 kod muškaraca i 44,9 kod žena). U naselju ima 219 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,07.

Najstariji doseljenici sela bili su Bučovići. Doselili su se iz Mokre Gore. Kada se jedan od njih pokaluđerio sa sobom je preveo dva brata. Naselili su se na starom naselju u Boranji. Porodica je dugi niz godina imala tradiciju kaluđera i sveštenika, koji su se kasnije iselili iz ovog mesta. Uz njih su došli od Bratonožića pop Vučeta i Gligorije Živanovići i ispod njih se naselili na Boranji. Oduvek su bili sveštenički rod, koji je i drugim mestima davao sveštenike. Danas nose prezimena: Sredojevići, Živanovići, Pantelići, Jeremići i Mitrovići.^[2] Račani se danas uglavnom bave poljoprivredom, većina domaćinstva uzgaja maline.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.^[3]

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[4]
Godina	Stanovnika
1948.	986
1953.	902
1961.	836
1971.	786
1981.	800
1991.	765	750
2002.	672	706
2011.	594

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[5]

Srbi	668	99,40%
Jugosloveni	2	0,29%
nepoznato	0	0,0%

Stanovništvo prema polu i starosti^[6]


	m	ž
?	0	0
80+	3	6
75—79	10	22
70—74	11	27
65—69	15	33
60—64	14	13
55—59	14	20
50—54	28	21
45—49	34	33
40—44	28	20
35—39	28	20
30—34	18	25
25—29	33	15
20—24	16	22
15—19	27	15
10—14	24	22
5—9	20	11
0—4	15	9
Prosek :	37,4	44,9

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	185	183	181	181	195	214	219

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	47	46	36	49	22	15	3	1	0	0	3,07

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	279	90	167	11	7	4
Ženski	292	42	168	72	10	0
UKUPNO	571	132	335	83	17	4

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	166	39	0	0	61
Ženski	94	38	0	0	23
UKUPNO	260	77	0	0	84
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	7	19	7	4	9
Ženski	2	2	6	4	0
UKUPNO	9	21	13	8	9
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	0	6	2	1
Ženski	0	2	2	7	5
UKUPNO	0	2	8	9	6
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	6	0	0	5
Ženski	3	0	0	0
UKUPNO	9	0	0	5

Vidi još

Manastir Rača

Reference

^ Poreklo sela
^ Istorijat Bajine Bašte
^ Stanovništvo
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze

[1] Poreklo sela

[2] Istorijat Bajine Bašte

[3] Stanovništvo

[4] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[5] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[6] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]