Predeo izuzetnih odlika Kamena Gora
Predeo izuzetnih odlika Kamena Gora je planina u jugozopadnoj Srbiji. Nalazi se na prostoru opštine Prijepolje. Deo je Starovlaško-raške visije dinarske Srbije. Zaštitu države uživa od 2014. godine, sa režimima drugog i trećeg stepena zaštite i njime upravlja javno preduzeće „Srbija šume“.[1] Značajan deo prostora je pokriven šumama (oko 60 procenata), od čega su najznačajnije šume smreče.[2]
| Predeo izuzetnih odlika Kamena Gora | |
|---|---|
IUCN kategorija II (nacionalni park) | |
 Bor star više stotina godina | |
  | |
| Mjesto |  Srbija |
| Najbliži grad | Prijepolje, Zlatiborski okrug |
| Koordinate | 43° 24′ N 19° 56′ E / 43.400° S; 19.933° I |
| Površina | 7.762 ha |
| Osnovano | 2014. godine |
| Upravljačko tijelo | Srbija |
Kamena Gora je uokvirena granicom prema Crnoj Gori i klisurom Lima. Podzemnih oblika kraških reljefa, pećina na teritorijii Kamene Gore ima 100, kao i 32 kraška izvora.[2]
U zaseoku Guvnište koji se nalazi u sklopu Kamene Gore nalaze se objekti koji su vredni primeri narodnog gradiljestva. U ovom prostoru su i delimično očuvani ostaci manastirskog kompleksa Žitin, objekta spomeničkog nasleđa.[2]
Područje Kamene Gore ima 473 biljne, 15 vrsta vodozemaca i gmizavaca, 101 vrsta ptica i 33 vrsta sisara.[2]
Predeo Kamena Gora je stavljen pod zaštitu da bi se očuvale geomorfološke, hidrogeološke i biološke vrednosti planinskog područja koje je autentično po dubokim klisurama i mozaičnom rasporedu šumskih, livadskih i tresetnih zajednica koje čine ovaj prostor jedinstvenim. Sliv reke Gračanice sa svojom klisurom predstavlja geomorfološko - hidrološki prirodni fenomen. Područje je i stanište brojnih retkih i ugroženih biljnih i životinjskoh vrsta koje se nalaze u kategorijama zaštićenih i strogo zaštićenih.[3][4]
Zaštićene biljne i životinjske vrste u Kamenoj Gori obuhvataju i:[2]
- Campanula secundiflora (jednostrani zvončić)
- Euphorbia Montenegrina (crnogorska mlečika)
- Dactylorhiza fistulosa (majski kaćun)
- F. peregrinus (sivi soko)
- D. martius (crna žuna)
- Crex crex (prdavac)
- P.trydactylus (troprsti detlić)
- Ursus arctos (mrki medved)
- Lutra lutra (vidra)
Podela zaštićenog područja
urediNa području predela izuzetnih odlika Kamena Gora utvrđuje se šest izolovanih lokaliteta drugog stepena zaštite:
- Borovnjak - vegetaciju čine pretežno čiste borove šume, gde se nalaze staništa mnogobrojnih životinjskih vrsta, odnosno stanište velikog tetreba
- Metaljka - osnovnu vrednost čine stare šume smrče sa staništima brojne terio-ornito i herpetofaune.
- Crni vrh - vredno stanište vrsta flore i faune karakterističnih za komplekse evropskih četinarskih i mešovitih četinarsko-lišćarskih šuma
- Petnja - veliki broj stalnih i povremenih izvora po obodu formira mrežu stalnih i povremenih površinskih tokova koji nestaju u brojnim ponorima
- Kruševo i klisura reke Gračanice - lokalitet čine dve, u velikoj meri različite predeone celine povezane sličnom geološkom građom i tipom vegetacije, hidrologijom i orografijom. Klisura je prirodni refugijum biljnog i životinjskog sveta i predeo izuzetnih prirodnih vrednosti
- Dankova pusija - čine ga masivne, krečnjačke litice okrenute ka dolini Lima. Dominantnu vegetaciju čine retke šume kitnjaka, kao i šibljaci crnog graba sa brojnim reliktnim i refugijalnim staništima[5]
Vidi još
urediReference
uredi- ^ admingora. „Predeli izuzetnih oblika”. Kamena Gora Srbija (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-06-22.
- ^ a b v g d „PIO Kamena Gora – Zavod za zaštitu prirode Srbije” (na jeziku: srpski). Arhivirano iz originala 22. 06. 2023. g. Pristupljeno 2023-06-22.
- ^ „Uredba o proglašenju”.
- ^ „Srbijašume”.
- ^ „Uredba o proglašenju zaštite”.
