Prva muslimanska brigada NOVJ

Prva muslimanska brigada NOVJ formirana je 8. februara 1944. godine u Velikoj Kladuši od Vrnogračkog, Liskovačkog, Kladuškog i Šturličkog partizanskog bataljona i oko 100 boraca Cazinskog NOP odreda. Prilikom formiranja imala je uupno 1200 boraca. Bila je u sastavu Unske operativne grupe Četvrtog korpusa NOVJ.

Prva muslimanska brigada NOVJ
Jugoslovenska partizanska zastava
Postojanje	8. februar 1944 – kraj februara 1945. Mesto formiranja: Velika Kladuša
Formacija	4 bataljona
Jačina	februar 1944: 1200 vojnika i oficira
Deo	Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje	Napad NOVJ na Cazin aprila 1944. Napad NOVJ na Cazin septembra 1944. Napad NOVJ na Cazin novembra 1944.
Odlikovanja	Orden bratstva i jedinstva

Borbeni put brigade

Do početka aprila 1944. vodila je borbe u zahvatu druma Cazin-Ostrožac, kod Todova, pećigrada, Skokova i drugih mesta protiv delova nemačke 373. legionarske divizije i ustaško-domobranskih snaga. Delovi brigade su 19. i 20. februara razoružavali oružničku posadu iz Cazina, koja se povlačila prema Ostrošcu. Bio je zarobljen 31 oružnik, a zaplenjeno 2 puškomitraljeza, 22 puške, 2 pištolja, 150.000 metaka i druga oprema. Brigada je 1. marta oslobodila Pećigrad, pošto je savladala nemačku i ustaško-domobransku posadu nanevši joj gubitke od 10 poginulih i 7 zarobljenih, i zaplenila 2 minobacača, 4 puškomitraljeza, 4 automata, 10 pušaka i 40.000 metaka. Od 9. do 12. aprila učestvovala je, sa Drugom brigadom Osme divizije NOVJ u neuspelom napadu na Cazin, a do sredine maja vršila je diverzije na drumu Ostrožac-Pećigrad, napadala neprijateljeve kolone i transport. Do jula je vodila manje borbe s ustašama u Cazinskoj krajini i u graničnim delovima Like, Korduna i Banije. Pored ostalog brigada je 29. juna kod Gornje Koprivne, posle petočasovne borbe, odbila napad ustaša iz Cazina i prinudila ih na povlačenje u polazni garnizon. Neprijatelj je imao oko 50 poginulih i ranjenih vojnika.

Od jula 1944. do kraja februara 1945. dejstvovala je samostalno ili sa drugim jedinicama Četvrtog korpusa, uglavnom na području Cazinske krajine, vodeći česte borbe sa nemačkim i ustaško-domobranskim snagama kod Cazina (napadi u septembru i novembru), Ostrošca, Bihaća, Otoke, Bosanske Krupe, Gnjilovca, Osretka, Vaganca, Mutnika i drugih mesta. Uporedo je izvodila i diverzantske akcije na komunikacijama u dolini reke Une i drumovima Bihać-Cazin i Otoka-Bužim. U februaru 1945. brigada je imala 1327 boraca.

Krajem februara 1945. rasformirana je, a njeno ljudstvo raspoređeno u novoformiranu Muslimansku brigadu i druge jedinice Osme divizije.

Odlikovana je Ordenom bratstva i jedinstva.

Literatura

• Gažević, Nikola (1973). Vojna enciklopedija, 5. tom. Vojnoizdavački zavod, Beograd.