Википедија

Pokolj u Suhumiju

Pokolj u Suhumiju[1] dogodio se 27. septembra 1993. godine, tokom i nakon pada Suhumija u separatističke ruke tokom rata u Abhaziji. Izvršen je pokolj nad gruzijskim civilima u Suhumiju, uglavnom od strane vojnih snaga abhazijskih separatista, njihovih severnokavkaskih i ruskih saveznika. Postao je deo kampanje nasilnog etničkog čišćenja koju su sproveli separatisti[2].

Pokolj u Suhumiju
MestoSuhumi
Datum27. septembar 1993.
Metacivili

Tok događaja

uredi

Dana 27. septembra 1993, separatističke snage su prekršile primirje koje su inicirale Ujedinjene nacije i koje je garantovala Ruska Federacija, što je zabranilo obema stranama da obavljaju vojne operacije. Kao deo primirja, gruzijske snage su povukle svoju tešku artiljeriju i tenkove iz Suhumija. Abhazija, Konfederacija planinskih naroda Kavkaza, kozaci i ruski militanti upali su u Suhumi rano ujutro. Suočene sa velikim brojem boraca, jedinice gruzijske vojske koje su ostale u gradu nisu mogle sprečiti separatistički dolazak u grad. Do podneva, separatistički militanti i njihovi saveznici preuzeli su televizijske zgrade i mostove. Gruzijske snage su se povukle u zgradu Vlade Abhazijske autonomne republike, gde su nameravale da obezbede bezbednost članovima vlade Abhazije. Do kasnog popodneva grad su zauzeli separatisti i njihovi saveznici.

Imajući nade za primirje, veliki broj civila je ostao u gradu. Separatisti i njihovi saveznici počeli su da se šetaju ulicama Suhumija, okupljajući sve civile koje su pronašli. Muškarci, žene i deca pogubljeni su na ulicama, na putevima, u svojim stanovima, kućama i dvorištima. Prema svedocima, mnogi ljudi su postali predmeti mučenja, a neki su bili prisiljeni da gledaju kako su njihovi članovi porodice ubijeni - deca pred njihovim roditeljima i roditelji pred njihovom decom[3].

Kada je Abhaz ušao u moju kuću, odveli su mene i mog sedmogodišnjeg sina napolje. Nakon što su nas prisilili da klečimo, uzeli su mi sina i ubili ga ispred mene. Nakon što su me zgrabili za kosu i odveli u obližnji bunar, Abhazijski vojnik me je naterao da dobro pogledam; tamo sam videla tri mlađa muškarca i par starijih žena koji su stajali goli. Vrištali su i plakali dok su Abhazi bacali mrtva tela na njih. Posle toga su tamo bacili granatu i stavili više ljudi unutra. Ponovo sam bila prisiljena da kleknem ispred mrtvih leševa. Jedan od vojnika je uzeo nož i izvadio oko iz jednog od mrtvih blizu mene. Tada je počeo da trlja moje usne i lice onim izvađenim okom. Nisam mogla više da ga podnesem i onesvestila sam se. Ostavili su me tamo u gomili leševa.

[4]

Žene su postale mete sadističkog silovanja. Izbeglice se prisećaju da su ljudi spaljivani na smrt, iskopani i raskomadani dok su još bili živi[5]. Pokolji su se dogodili u gradskom parku, ispred zgrade vlade, u školama i bolnicama. Gotovo svi članovi abhazijske vlade bili su zarobljeni i pogubljeni[6].

Izveštaji zemalja SAD iz 1994. takođe opisuju scene masovnog kršenja ljudskih prava:

"Abhazijske separatističke snage počinile su široko rasprostranjene zločine nad gruzijskim civilnim stanovništvom, ubivši mnoge žene, decu i starce, zarobivši neke kao taoce i maltretirajući druge ... oni su takođe ubili veliki broj gruzijskih civila koji su ostali u Abhaziji"[7].

"Separatisti su pokrenuli vladavinu terora nad većinskim gruzijskim stanovništvom, mada su i druge nacionalnosti pretrpele posledice pokolja. Čečeni i drugi severni belci iz Ruske Federacije navodno su se priključili lokalnim abhazijskim trupama u zločinima - ubijanje civila bez obzira na starost ili pol. Leševi koji su pronađeni na teritoriji sa Abhazijom pokazali su znake velike torture. “[7].

Posledice

uredi

Eduard Ševardnadze je pobegao iz grada tek pred dolazak separatističkih snaga, pošto se ranije obavezao da će pokušati da ostane tamo što je duže moguće[8]. Uskoro su snage zauzele čitavu teritoriju Abhazije, izuzev male regije Kodorske klisure (koja je ostala pod kontrolom gruzijskog vojskovođe Emzar Kvitsianija do jula 2006, a kasnije Tbilisija do avgusta 2008). Potpuni poraz gruzijskih vladinih snaga pratio je etničko čišćenje gruzijskog stanovništva[9]. 200.000 - 250.000 izbeglica (uglavnom Gruzijaca) je isterano iz Abhazije[10]. Nasilje se nastavilo 1994. godine, uprkos sporazumu između gruzijske i abhazijske vlade o raspoređivanju mirovnih snaga iz Zajednice nezavisnih država[11]. Čečenski militanti koji su se borili na strani Abhazije kasnije su učestvovali u Prvom čečenskom ratu[12].

Počinioci pokolja

uredi

Postoji niz konfliktnih tvrdnji o tome da li su pokolj vodili abhazijski vojnici ili njihovi ruski i severno-kavkaski saveznici. Navodno, komandant separatističkih snaga, delimično odgovoran za pokolj, bio je zamenik ministra odbrane i "heroj" Abhazije Šamil Basajev[13][14]. Prema iskazima svedoka, vojnici su govorili jezike severnog kavkaza i ruski[3]. Međutim, neke izbeglice koje su preživele pokolj tvrdile su da su prepoznale narode Abhazije i Jermenije kako sarađuju sa vojnicima tokom pokolja u različitim četvrtima[15]. Mnogi se sećaju zapovesti ruskih oficira: "Ne uzimajte zarobljenike žive!"[16]

Kuće i zemljište koje su bile u vlasništvu Gruzijaca, bile su opljačkane i preuzeli su ih Abhazi, Rusi, Kozaci i drugi saveznici.

Organizacija za evropsku bezbednost i saradnju (OEBS) nedavno je priznala i osudila etničko čišćenje Gruzijaca u Abhaziji. Iako su mnogi separatistički militanti optuženi da su počinili pokolje, niko od njih još uvek nije osuđen.

Reference

uredi
  1. ^ Definition by: State Department, Country Reports on Human Rights Practices for 1993, February 1994
  2. ^ Siege of Sukhumi - TIME
  3. ^ a b Chervonnaia, Svetlana Mikhailovna. Conflict in the Caucasus: Georgia, Abkhazia, and the Russian Shadow. Gothic Image Publications, 1994.
  4. ^ Chervonnaia, Svetlana Mikhailovna. Conflict in the Caucasus: Georgia, Abkhazia, and the Russian Shadow. p 87, Fall of Gagra.
  5. ^ Dmitry Kholodov, Moscow journalist covering the Conflict, 1992
  6. ^ Chervonnaia, Svetlana Mikhailovna. Conflict in the Caucasus: Georgia, Abkhazia, and the Russian Shadow. Gothic Image Publications, 1994
  7. ^ a b S. State Department, Country Reports on Human Rights Practices for 1993, February 1994,
  8. ^ The Wars of Eduard Shevardnadze - Carolyn McGiffert Ekedahl, Melvin Allan Goodman - Google Books
  9. ^ U.S. State Department, Country Reports on Human Rights Practices for 1993, February 1994, pp. 877, 881.
  10. ^ BBC News | EUROPE | Abkhazia 'on verge of war'
  11. ^ Eastern Europe and the Commonwealth of Independent States, 1999 - Europa Publications, 4th 1999 - Google Books
  12. ^ The International Spread of Ethnic Conflict: Fear, Diffusion, and Escalation - David A. Lake, Donald S. Rothchild - Google Books
  13. ^ Bi-bi-si | 2002 06 | Šamilь Basaev: vrag Rossii nomer odin
  14. ^ V Abhaziю perebiraюtsя odnopolčane Šamilя Basaeva / SNG / Nezavisimaя gazeta
  15. ^ Human Rights Watch interviews, August 1993.
  16. ^ Andersen 2001.

Literatura

uredi
  • Andersen, Andrew (2001). Russia Versus Georgia: One Undeclared War in the Caucasus. 
  • Chervonnaia, Svetlana Mikhailovna. Conflict in the Caucasus: Georgia, Abkhazia, and the Russian Shadow. Gothic Image Publications, 1994.
  • Human Rights Watch. "Georgia/Abkhazia: Violations of the Laws of War and Russia's Role in the Conflict. " Published on hrw.org, March 1995.
  • Lynch, Dov. The Conflict in Abkhazia: Dilemmas in Russian 'Peacekeeping' Policy. Royal Institute of International Affairs, February 1998.
  • Marshania L. Tragedy of Abkhazia Moscow, 1996
  • White Book of Abkhazia. 1992-1993 Documents, Materials, Evidences. Moscow, 1993.
  • Dmitry Kholodov, Moscow journalist covering the Conflict, 1992.
  • Derluguian, Georgi M., The Tale of Two Resorts: Abkhazia and Ajaria Before and Since the Soviet Collapse, in Beverly Crawford and Ronnie D Lipschutz (eds.), “The Myth of ‘Ethnic Conflict’: Politics, Economics, and Cultural Violence" . . Berkeley: University of California. 1998. pp. 263. 

Spoljašnje veze

uredi
Preuzeto iz „https://sr.wiki.x.io/w/index.php?title=Покољ_у_Сухумију&oldid=28853009”