Patrijarh srpski Nikodim II
Nikodim II je bio arhiepiskop pećki i patrijarh srpski od 1446. do 1453. godine.[1]
| Patrijarh srpski Nikodim II | |
|---|---|
| Arhiepiskop pećki i patrijarh srpski | |
| Godine | (1446-1453) |
| Prethodnik | Teofan I |
| Naslednik | Arsenije II |
Kao iguman manastira Studenice Nikodim je izabran za mitropolita raškog pre 1439. godine. Za patrijarha srpskog izabran je 1446. godine a upravljao je i ohridskom arhiepiskopijom u vremenu od 1451--1453. godine. Svom bivšem manastiru Studenici patrijarh Nikodim poklonio je 1452. godine rukopisnu knjigu Margarit svetog Jovana Zlatousta, koja se danas čuva u manastiru Svete Trojice u Pljevljima.
Nikodim II je bio pretposlednji srpski patrijarh pre pada srpske despotovine pod Turke, koji će 1453. godine osvojiti hrišćansku Vizantiju i Carigrad.
U vreme dok je bio patrijarh 1453. despot Đurađ Branković preneo je mošti jevanđelista Luke u Smederevo. Iz očuvanog pisma Mare, udovice bosanskog kralja Stevana, vojvodi Ivanišu Vlatkoviću (od 25. avgusta 1463)72 vidi se da je despot Đurađ pitao srpskog patrijarha da li je to zaista telo jevanđeliste Luke, našto ga je patrijarh uputio na svetogorski protat. Nakon što je dobio obaveštenja da se zaista radi o telu svetog Luke, Đurađ je preneo mošti iz Rogusa u Smederevo. O prenosu moštiju svetog Luke postoje dva izvora. U jednom rukopisu stoji da je patrijarh bio bolestan i da nije mogao lično da prisustvuje ovoj svečanosti, nego da je poslao sveštenike, a u drugom, punijem, rukopisu izrično se pominje da je tamo bio patrijarh Nikodim. Tu se govori kako je svečeve moći, kad su stigle u srpske predele, prvi sreo „vsesveteiši patriarh srbskii i pomorskiй kir Nikodim na rece Morave“, zajedno sa višim i nižim klirom. Telo svetog Luke preneto je u Smederevo 12. januara 1453 godine. Da li je Nikodim i nakon 1453. bio na patrijaršiskom položaju, nije poznato[2].
On je hirotonisao 1452. godine u Srbiji[3] kir Teoktista, za mitropolita Moldavije, umesto starog Joakima koji je bio pristalica unije. Inače sam despot Đurađ, unuk sv. Kneza Lazara, nipošto nije hteo pristati na uniju niti slati svoje izaslanike u Firencu 1439. godine, kada je sklopljena unija vizantijskog cara sa rimskim papom. Godine 1439. prvi put je pala i Srpska despotovina pod Turke, ali joj je posle nekoliko godina vraćena sloboda.
Reference
uredi- ^ Vuković 1996, str. 365.
- ^ „PERIODICA”. periodica.fzf.ukim.edu.mk. Pristupljeno 2023-05-17.
- ^ Victor Spinei, Dumitru Țeicu, Ionel Cândea: "Românii în Europa medievală: între Orientul bizantin și Occidentul ...", Braila 2008.
Literatura
uredi- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Evro, Unireks, Kalenić.
- Paizi-Apostolopoulou, Machi (2012). „Appealing to the Authority of a Learned Patriarch: New Evidence on Gennadios Scholarios' Responses to the Questions of George Branković”. The Historical Review. 9: 95—116.
- Popović, Jelena R. (2014). „Položaj Srpske pravoslavne crkve u poslednjim decenijama srpske Despotovine” (PDF). Bogoslovlje: Časopis Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. 73 (1): 151—160. Arhivirano iz originala (PDF) 24. 03. 2019. g. Pristupljeno 06. 02. 2018.
