Parlamentarni izbori u Srbiji 1990.
Prvi višestranački parlamentarni izbori u Republici Srbiji održani su 9. i 23. decembra 1990.
 | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
.jpg)
.jpg)
Prvi višestranački izbori za narodnu skupštinu Srbije posle Drugog svetskog rata održani su 9. i 23. decembra 1990. godine na osnovu odluke Narodne skupštine Srbije o raspisivanju izbora i prethodno donetih zakona o izboru narodnih poslanika i o izbornim jedinicama.
Uvod
urediRaspisivanju izbora prethodilo je donošenje novog Ustava Srbije, uprkos protivljenju opozicije, koja se zalagala da ustav bude donet nakon konstituisanja višestranačkog parlamenta po ugledu na većinu postkomunističkih država. Ipak, na Julskom referendumu 1990. godine, većina birača izjasnila se da prvo bude usvojen najviši zakonodavni akt, pa je tako Srbija postala jedina država bivše Jugoslavije koja je ustav donela u jednopartijskom parlamentu, pre raspisivanja višestranačkih izbora.
Politički život u prvoj godini obnovljenog višestranačja obeležile su 3 partije - Demokratska stranka, Srpski pokret obnove i Socijalistička partija Srbije.
Tok izbora
urediIzbori su sprovedeni po većinskom sistemu sa 250 jednomandatnih izbornih jedinica. Na svakoj izbornoj jedinici je izabran po jedan narodni poslanik.
Uporedo sa izborima za narodne poslanike, Narodna skupština Republike Srbije raspisala je i izbore za predsednika Republike. Izbori su održani 9. decembra 1990, a za predsednika Republike izabran je Slobodan Milošević.[1]
Izbore su bojkotovale stranke koje reprezentuju Albance sa Kosova i Metohije, koji su činili oko 17% stanovništva Srbije.[2]
Izlaznost
urediU biračke spiskove bilo je upisano 7.036.303 birača, na izbore je izašlo 5.034.440 birača ili 71,49%.[3]
Rezultati
urediU parlament su ušle sledeće stranke:
| Stranka | Broj glasova | % | Broj mandata |
| Socijalistička partija Srbije | 2.320.587 | 46,09 | 194 |
| Srpski pokret obnove | 794.789 | 15,79 | 19 |
| Demokratska stranka | 374.887 | 7,45 | 7 |
| DZVM | 132.726 | 2,64 | 8 |
| Stranka demokratske akcije Sandžaka | 84.156 | 1,67 | 3 |
| Savez reformskih snaga Jugoslavije za Vojvodinu | 74.748 | 1,48 | 2 |
| Narodna seljačka stranka | 68.045 | 1,35 | 1 |
| Nova demokratija - Pokret za Srbiju | 67.356 | 1,34 | 0 |
| Narodna radikalna stranka | 63.041 | 1,25 | 0 |
| Stranka saveza seljaka Srbije | 52.663 | 1,05 | 2 |
| Srpska narodna obnova | 40.359 | 0,80 | 0 |
| Srpska demokratska stranka | 32.927 | 0,65 | 1 |
| Zelena stranka | 32.007 | 0,63 | 0 |
| Savez reformskih snaga Jugoslavije u Srbiji | 27.358 | 0,54 | 0 |
| Udruženje za jugoslovensku demokratsku inicijativu | 24.982 | 0,50 | 1 |
| Demokratski savez Hrvata u Vojvodini | 23.630 | 0,47 | 1 |
| Partija za demokratsko delovanje | 21.998 | 0,44 | 1 |
| Stranka Jugoslovena | 21.784 | 0,43 | 1 |
| Stranka samostalnih privrednika i seljaka | 13.778 | 0,27 | 0 |
| Radnička partija Jugoslavije | 13.774 | 0,27 | 0 |
| Srpska svetosavska stranka | 9.169 | 0,18 | 0 |
| Liberalna stranka | 7.325 | 0,14 | 0 |
| Socijaldemokratska partija Roma Srbije | 6.491 | 0,13 | 0 |
| Liga za Pančevo - stranka umerenog napretka | 6.034 | 0,12 | 0 |
| Demokratska reformska stranka Muslimana | 5.432 | 0,11 | 1 |
| Pokret za zaštitu ljudskih prava u Jugoslaviji stranka ljudskih prava Jugoslavije | 4.835 | 0,10 | 0 |
| Seljačko-radnička stranka Srbije | 4.802 | 0,09 | 0 |
| Stranka samostalnih privrednika "ZAPIS" | 4.381 | 0,09 | 0 |
| Demokratski forum | 4.172 | 0,08 | 0 |
| Novi komunistički pokret | 4.017 | 0,08 | 0 |
| Stranka narodne sloge | 3.838 | 0,08 | 0 |
| Stranka samostalnih demokrata Srbije | 3.486 | 0,07 | 0 |
| Jugoslovenska socijalistička demokratska stranka | 3.026 | 0,06 | 0 |
| Srpski rojalistički blok | 2.966 | 0,06 | 0 |
| Demokratski savez Turaka | 1.842 | 0,04 | 0 |
| Socijaldemokratska partija Jugoslavije | 1.528 | 0,03 | 0 |
| Stranka školske omladine Srbije | 1.368 | 0,03 | 0 |
| Nepoznat predlagač | 1.137 | 0,02 | 0 |
| Demokratska stranka (Davidović - Grol) | 1.022 | 0,02 | 0 |
| Svesrpski narodni pokret SNP | 826 | 0,02 | 0 |
| Demokratska stranka slobode | 707 | 0,01 | 0 |
| Demokratska politička partija Roma- Kragujevac | 543 | 0,01 | 0 |
| Republikanska stranka | 480 | 0,01 | 0 |
| Grupe građana | 456.318 | 9,06 | 8 |
Raspored poslaničkih mandata
uredi- Glavni članak: Prvi saziv Narodne skupštine Republike Srbije
Većinski izborni sistem je doveo do velikih razlika u osvojenim glasovima i poslaničkim mandatima, pa je tako SPS sa relativnom većinom (46,09% glasova) osvojio apsolutnu većinu (77,6% mandata) u skupštini.
Reference
uredi- ^ Narodna skupština Republike Srbije / Narodna skupština / Istorijat / Posle Drugog svetskog rata
- ^ Oko izbora 1 (PDF). CeSID. 1997.
- ^ SLUŽBENI GLASNIK REPUBLIKE SRBIJE, 1991. broj 1 (IZVEŠTAJ O UKUPNIM REZULTATIMA IZBORA ZA NARODNE POSLANIKE U NARODNU SKUPŠTINU REPUBLIKE SRBIJE, 9. I 23. DECEMBRA 1990. GODINE)