Otpor!
Otpor! je bivša politička organizacija u Srbiji (tada deo SR Jugoslavije) koja je bila aktivna između 1998. i 2004. Vodila je borbu za svrgavanje Slobodana Miloševića sa vlasti 2000. U novembru iste godine, objavljene su informacije da je dobijala značajna sredstva od organizacija povezanih sa vladom SAD, kao što su Nacionalni fond za demokratiju, Međunarodni republikanski institut i Agencija SAD za međunarodni razvoj.[1][2]
Otpor! | |
|---|---|
 | |
| Vođa | kolektivno rukovodstvo |
| Osnovana | 10. oktobar 1998. |
| Raspuštena | septembar 2004. |
| Utopila se u | Demokratsku stranku |
| Sedište | Beograd |
| Ideologija | |
| Politička pozicija | centar |
| Narodna skupština (2003) | 0 / 250 |
Nastanak
urediPokret je formiran u oktobru 1998. godine kao odgovor na nove zakone o univerzitetima i medijima koji nisu odgovarali studentima. U početku, Otpor je imao samo aktiviste na beogradskom univerzitetu. Posle NATO bombardovanja Savezne Republike Jugoslavije, Otpor je započeo političku kampanju protiv jugoslovenskog predsednika Slobodana Miloševića. Širom zemlje, policija je suzbijala aktivnosti Otpora, skoro 2000 aktivista je uhapšeno, neke su i prebijali. Tokom predsedničke kampanje u septembru 2000. godine, Otpor je započeo svoju kampanju „Gotov je” izražavajući nezadovoljstvo Miloševićem. Ta kampanja je bila jedan od ključnih poteza koji su doprineli padu Miloševićeve vlade.
Otpor je na vrhuncu svoje delatnosti imao preko 70.000 aktivista.
Politička stranka
urediPosle pada Miloševića, pokret je obećao da će suzbijati korupciju. Međutim, izgubio je mnogo aktivista, jer više nije bilo toliko velike mete posle Miloševića, te je sa padom napetosti u društvu opalo i zanimanje za Otpor. Otpor se transformisao u političku stranku, a na parlamentarnim izborima 2003. godine, osvojili su samo 62.116 (1,63%) glasova. Na kraju se Otpor utopio u Demokratsku stranku (na čelu sa Borisom Tadićem) u septembru 2004. godine.
Po ugledu na Otpor, osnovane su mnoge prozapadne organizacije u Gruziji, Ukrajini, Albaniji, oblasti Obrona u Rusiji, Uzbekistanu, Libanu, Hrvatskoj, Kirgistanu, Egiptu.[3]
Strana podrška i uticaji
urediNjujork tajms je pisao da je Otpor funkcionisao zahvaljujući velikom prilivu novca iz prvenstveno SAD. Samo jedna od američkih organizacija CIA je za rušenje Miloševića odvojila 25 miliona dolara. Od toga je Otpor, kako kažu, potrošio nekoliko stotina hiljada dolara samo u jednoj godini[4]
Danijel Karingart iz Međunarodnog republikanskog instituta tvrdi da im je institut dao 1,8 miliona dolara tokom 2000. godine.[4]
Mnogi antirežimski a ujedno i prozapadni pokreti, imaju slična obeležja poput Otpora, pa se često smatra da ove organizacije imaju logističku podršku iz istog centra sa Zapada.[5][6]
Neki studenti koji su predvodili Otpor su koristili srpske prevode knjiga Džina Šarpa o mirnom protestu kao teoretsku bazu za svoju kampanju.[7]
Reference
uredi- ^ Cohen, Roger (2000-11-26). „Who Really Brought Down Milosevic?”. The New York Times. Arhivirano iz originala 26. 2. 2017. g. Pristupljeno 2008-02-08.
- ^ Vetta, Theodora (2019). „Chapter 2: NGOing and the Donor Effect”. Democracy Struggles: NGOs and the Politics of Aid in Serbia. Dislocations. 25 (1 izd.). Oxford, New York: Berghahn Books. str. 60—61. ISBN 978-1-78920-099-7. JSTOR j.ctvw049q1. doi:10.2307/j.ctvw049q1.7.
- ^ Ivanović, Lj. (30. 1. 2011). „Otpor ruši i Mubaraka”. Vesti online (na jeziku: engleski). Pristupljeno 21. 11. 2023.
- ^ a b Cohen, Roger (26. 11. 2000). „Who Really Brought Down Milosevic?”. The New York Times. Pristupljeno 21. 11. 2023.
- ^ Smajlović, Ljiljana (9. 2. 2012). „Otpor, jedna karijera”. Nezavisne novine (na jeziku: srpski). Pristupljeno 21. 11. 2023.
- ^ Đurović, Bogdan (23. 4. 2010). „„Otpor“ udario i na Putina”. Pristupljeno 21. 11. 2023.
- ^ Diković, Jelena (4. 3. 2011). „Ljudi počinju da shvataju da imaju veću moć od diktatora - Društvo - Dnevni list Danas”. Danas (na jeziku: srpski). Pristupljeno 21. 11. 2023.
Spoljašnje veze
uredi- Otpor: omladina koja je svrgnula Miloševića
- Svrgavanje diktatora: Otpor
- Od diktature do demokratije, od Džin Šarpa (srpski, engleski)
- Nenasilni borac — Srđa Popović („Politika”, 4. decembar 2011)
- OTPOR! — OD STUDENTSKOG POKRETA DO POLITIČKE PARTIJE Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. novembar 2012)
