Olupina broda Uluburn

Olupina broda Uluburn je posledica brodoloma iz kasnog bronzanog doba datiranog u kasni četrnasesti vek pre nove ere. Pronađena je u blizini istočne obale Uluburna, oko 10 km (6,2 mi) jugoistočno od Kaša, u jugozapadnoj Turskoj. Olupinu je prnašao na leto 1982. godine Mehmet Čakir (Mehmed Çakir), lokalni ronilac sakupljač sunđera iz Yalıkavak, selo u blizini Bodruma.

Jedanaest uzastopnih kampanja koje su trajale od po tri do četiri meseca su se održavale od 1984. do 1994. sa ukupno 22, 413 zarona, otkrivajući jedno od najspektakularnijih lokaliteta iz kasnog bronzanog doba u Sredozemnom moru.

Otkriće

uredi

Mesto brodoloma je otkriveno na leto 1982. godine zahvaljujući skicama Mehmeta Čakira predemta koje je on opisao kao 'metalni biskviti sa ušima' koji su prepoznati kao ingote bakra, tzv. 'oxhide ingots'. Institut nautičke arheologije (INA) se često konsultije sa turskim roniocima koji vade sunđere o tome kako da prepoznaju antičke olupine dok rone i traže sunđere. Čakirjev pronalazak je navelo Oguza Alpozena (Oğuz Alpözen), direktora Bodrumskog muzeja podvodne arheologije, da pošalje inspekcijski tim sačiljen od arheologa Muzeja i INA da lociraju mesto olupine. Tim je uspeo da locira nekolicinu ingota bakra samo 50 metara od obale Uluburna.

Pretopostavljena putanja

uredi

Sa dokazima pronađenim na brodu, može se pretpostaviti da je brod isplovio ili iz kiparske ili iz sirijsko-palestinse luke. Brod je zasigurno plovio ka teritoriji zapadno od Kipra, ali njegova konačna destinacija može da se predpostavi samo na onsovu predmeta koji su pronađeni na brodu. Predloženo je da je destinacija broda luka negde u [[Egejskom moru. Rodos kao bitan centar trgovine i razmene tog perioda se predlaže kao mogića destinacija. Istraživači same olupine su predložili da je konačna destinacija broda možda bila jedna od mikenskih palata na kopnenoj Grčkoj.

Datovanje

uredi

Piter Kuniholm (Peter Kuniholm) sa Univerziteta Kornel je bio zadužen za dendrohronološko datovanje kako bi se dobio apsolutni datum za brod. Rezultati datuju drvo u 1305. godinu pre nove ere, ali pošto kora nije opstala, ne moguće je odrediti tačan datum ali se može pretpostaviti da je brod potonuo neko vreme nakon ovog datuma. Na osnovu keramičkih nalaza, izgleda da je olupina potonula krajem Amarna perioda ali brod nije mogao da potone pre vremena Nefertiti zbog zlatnog skarabeja na kojem je urezano njeno ime koji je pronađen na brodu. Za sada, prihvaćeno je da je brod potonuo na kraju četrnaestog veka pre nove ere.

Poreklo predmeta koji su bili na brodu se geografski protežu od severne Evrope do Afrike, na zapadu do Sicilije i Sardinije a na istoku čak do Mesopotamije. Izgleda da su to proizvodi devet ili deset različitih kultura. Poreklo ovih predmeta indikuju da je Egejsko more u kasnom vronzanom dobu bilo posrednik internacionalnoe trgovine koja je možda bazirana na kraljvskoj razmeni poklona na Bliskom istoku.