Nepokretna kulturna dobra Republike Srpske

Nepokretna kulturna dobra Republike Srpske čine dobra proglašena na osnovu Zakona o kulturnim dobrima i odlukama Nacionalne komisije za zaštitu spomenika, dobra predložena za zaštitu na osnovu prethodne zaštite, kao i dobra koja imaju valorizacionu osnovu s jedne strane i peticije s druge strane.

Kategorije kulturnih dobara

Prema Nacionalnoj listi spomenika Bosne i Hercegovine (zaključno sa 60. sjednicom Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika BiH održanom u februaru 2014. godine), kulturna dobra su podijeljena u sljedeće kategorije:

istorijske građevine i spomenici;
graditeljske cjeline;
područja.

Ostala kulturna dobra utvrđena po drugim kriterijumima:

kulturna dobra koja imaju valorizacionu osnovu;
arheološki lokaliteti (samo oni koji se nalaze na privremenoj ili proglašenoj listi nacionalnih spomenika ili u registru SR BiH);
kulturna dobra koja se nalaze u registru SR BiH;
kulturna dobra sa privremene liste nacionalnih spomenika

Spisak kulturnih dobara

Spisak nacionalnih spomenika čine 532 zaštićena dobra među kojima su: proglašeni nacionalni spomenici, nacionalni spomenici sa privremene liste i nacionalni spomenici koji su bili evidentirani i u registru zaštićenih dobara od strane SR Bosne i Hercegovine i uživaju sadašnju zaštitu nadležnih institucija.

Privremena lista nacionalnih spomenika formirana je u periodu od 1996. do 2000. godine i kulturna dobra koja se na njoj nalaze se proglašavaju nacionalnim na sjednicama Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika koje se održavaju od 2002. godine po nekoliko puta godišnje. Postoji 67 nacionalnih spomenika koji su evidentirani u nekadašnjem registru zaštićenih dobara SR Bosne i Hercegovine, a da se ne nalaze na listi nacionalnih spomenika.

Na spisku kulturnih dobara koja imaju valorizacionu osnovu kulturno-istorijskog nasljeđa postoji 289 kulturnih dobara koja su uživala i prethodnu zaštitu, a dokumente o valorizaciji su usvajale skupštine opština. Među dobrima koja imaju valorizacionu osnovu izdvojeno je 10 prostorno-kulturnoistorijskih cjelina i 3 znamenita mjesta. Ostalih 276 dobara koja imaju valorizacione osnove se mogu smatrati spomenicima kulture. Što se tiče arheoloških lokaliteta njih je evidentirano 511, od kojih se 105 nalazi i na privremenoj ili utvrđenoj listi nacionalnih spomenika kao područja.

Vidi još

Izvori

Ministarstvo za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju (2015):Izmjena i dopuna prostornog plana Republike Srpske Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. septembar 2017) do 2025. Banjaluka: Urbanistički zavod