Mitropolija
Mitropolija (grč. mētrópolis, od mētēr — „majka“ i polis — „grad“) crkvena je oblast unutar Pravoslavne crkve koja se nalazi pod kanonskom upravom jednog mitropolita.
U Rimokatoličkoj crkvi postoji metropolija.
Mitropolitski sistem
urediMitropolitski sistem podrazumijeva da u sastav jedne mitropolije ulazi najmanje jedna arhiepiskopija i više episkopija. Ukoliko je samo jedna arhiepiskopija onda je mitropolit taj jedini arhiepiskop. Ukoliko je više arhiepiskopija onda je mitropolit onaj arhiepiskop u sjedištu mitropolije. Stoga je svaki mitropolit istovremeno arhiepiskop, ali nije svaki arhiepiskop istovremeno mitropolit.
Rumunska pravoslavna crkva je podijeljena na eparhije (arhiepiskopije i episkopije) grupisane u mitropolije. Unutar Rumunije postoji ukupno šest mitropolija sa 10 arhiepiskopija i 20 episkopija. Mitropoliti su članovi Stalnog sinoda. Svaka mitropolija ima svoj sinod na čijem čelu stoji mitropolit, a čine ga svi eparhijski i vikarni arhijereji u toj mitropoliji.[1]
Ruska pravoslavna crkva djelimično primjenjuje mitropolitski sistem. Prema Ustavu Ruske pravoslavne crkve (2013) dvije ili više eparhija se mogu udruživati u mitropolije. One se osnivaju u cilju koordinacije bogoslužbenog, pastirskog, misionarskog, duhovno-prosvjetiteljskog, obrazovnog, omladinskog, socijalnog, dobrotvornog, izdavačkog i informacionog rada eparhija, kao i radi njihove saradnje sa društvom i organima državne vlasti.[2] Mitropolije osniva i ukida Sveti sinod uz naknadnu potvrdu Arhijerejskog sabora. Međutim, eparhije koje ulaze u sastav mitropolija i dalje su neposredno kanonski potčinjene patrijarhu, Svetom sinodu, Arhijerejskom saboru i Pomjesnom saboru. Isto tako, neposredno viša instanca za ove eparhijske crkvene sudove je Visoki opštecrkveni sud. Mitropolija ima arhijerejski savjet u čiji sastav ulaze svi eparhijski i vikarni arhijereji, kao i sekretar.[3]
Prema Uredbi o mitropolijama Ruske pravoslavne crkve[4] (2011) mitropolije su jedan od oblika saradnje ili povezivanja eparhija. Propisano je da arhijerejski savjet mitropolije donosi odluke većinom glasova eparhijskih arhijereja, a kvorum čine 2/3 članova. Mitropolit je jedan od eparhijskih arhijereja mitropolije, a postavlja ga Sveti sinod. On je predsjednik arhijerejskog savjeta mitropolije.[5] Takođe, unutar Ruske pravoslavne crkve postoje i mitropolijski okruzi sa sinodima.
Nemitropolitski sistem
urediSrpska pravoslavna crkva ne primjenjuje mitropolitski sistem. Ona je episkopalna tj. njena glavna administrativna podjela je na eparhije kako u crkvenojerarhijskom tako i u crkvenosamoupravnom pogledu. Međutim, nekoliko arhijereja eparhija imaju po svom položaju titulu mitropolita.[6] Postoje četiri mitropolije: Crnogorsko-primorska, Dabrobosanska, Zagrebačko-ljubljanska i Australijsko-novozelandska. Unutar autonomne Pravoslavne ohridske arhiepiskopije postoji i Mitropolija skopska.
Bugarska pravoslavna crkva je takođe episkopalna, a ne mitropolitska. Unutar Bugarske postoji ukupno 13 eparhija. Međutim, arhijereji ovih eparhija nose titulu mitropolita.[7]
Ruska pravoslavna crkva je istovremeno i episkopalna i mitropolitska. Postoje eparhije koje ne ulaze u sastav mitropolija (ili mitropolijskih okruga). Arhijereji ovih eparhija mogu imati titulu episkopa, arhiepiskopa ili mitropolita.
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Članovi 6, 17. i 111. Ustava Rumunske pravoslavne crkve
- ^ Glava XIV, članovi 1. i 2. Ustava Ruske pravoslavne crkve
- ^ Glava XIV, članovi 3, 4, 5. i 6. Ustava Ruske pravoslavne crkve
- ^ Položenie o Mitropoliяh Russkoй Pravoslavnoй Cerkvi, Pristupljeno 6. 9. 2015.
- ^ Članovi 1, 9. i 10. Uredbe o mitropolijama Ruske pravoslavne crkve
- ^ Članovi 12. i 14. Ustava Srpske pravoslavne crkve
- ^ Članovi 3. i 5. Ustava Bugarske pravoslavne crkve